Unue mi prezentas al la leg⋅antoj tiujn personojn pri kiuj ili legos. Eva estas 17-jara lern⋅ant⋅ino. Afabla, sci⋅ema, bon⋅kora, bela knab⋅ino. Adamo estas 19-jara labor⋅isto, kiu estas filo de alia nacio, kaj ne laboras ĉiam en la lando de Eva, sed nur kelkajn monatojn. (=30-31 tagoj kune )
- Adamo kaj Eva - János Sárközi
オリジナルは、コチラです。これぐらい読めれば「脱初級レベル」かなと思って訳してみました（恥をさらしています）。文法をひと通り理解すれば、話の内容もそれなりに面白いので、なんとか読み進めていける内容ではないかと思います。幸い出て来る単語は基礎的なものばかりです（基礎的な単語にさえすれば分かりやすいものになるというものではなく、却って分かりにくなることもあるとは思いますが...）。
著者はハンガリー人ですが、母国語の影響があるのか、かなり奇妙というか読みにくい文が出て来ます。またあきらかに文法的に間違った箇所もあります。書評でも「２版を出すときにはハンガリー語話者でない適任のエスペランチストの校正を受けるべきだ」と評されていたりします。その他、合成語の区切り記号が不統一であったり、会話と地の文の区別がつきにくいところなどもあります。色々な面で作品としてはかなり荒っぽい仕上がりと言わざるを得ないようです。しかし、粗探しをしつつ、間違いを正してみたり、自然にスッと頭に入って来るにはどう表現したら良いかといった点に目を向けて読み進めていくというのも１つの勉強方法だと思います。（汗）
翻訳はできるだけ直訳することに拘り自然な日本語にしようという考えは排除しましたので、読みにくいかと思います。また誤訳があるかもしれませんし、訳しきれてない箇所もあります。このページの最後にコメント欄を設けていますので、文法的なことや翻訳上のことについてご助言をいただけると有難いです。
ĝ, ĵ などの符号付き文字が間違っていたりするので修正しました。また、合成語の区切り記号（初心者のために挿入されたもので、本来は不要なもの）が不統一だったので基本的に半角中黒(⋅)に変えました。分かりやすくするために追加した箇所もあります。品詞語尾には区切り記号を入れていません。このように、かなり加工してありますから、気になる箇所がありましたら原文に当たってください。
（）は原文にその言葉はないが意味を捉えやすくするため補ったもの、文字通りに訳すと奇妙なので言い換えたもの
［］は日本語的な言い回しに変えた所に直訳を補ったもの
János Sárközi
ADAMO KAJ EVA
Malgranda romano por komencantoj
Ilustris: Péter Péter
1993
1.
第１節は作者による前書きです。初心者の人は日本語だけ読むか、ここは読み飛ばして２章に進んで下さい。
最初に読者が読むことになる人達を紹介します。イヴは17歳の学生です。優しくて、なんでもよく知っていて、心根のよい美しい女の子です。アダムは、19歳の労働者です。彼は他国の息子で、常にイヴの国で働いているわけではなく、数ヶ月間だけ働いています（全部で30〜31日）
Ili ne komprenas la lingvon unu de la alia. Eva komencas klar⋅igi al la knabo la Esperanto-lingvon, por ke ili sci⋅povu parol⋅adi. Ŝi tre bone faras tion. Unue ŝi postulas la bonan el⋅lernon de la plej oftaj 400 vortoj; la aliajn ĉefe ŝi klar⋅igas per la vortoj, kiujn la knabo jam konas. Ŝi klar⋅igas ankaŭ novajn, longajn vortojn, kiujn oni kun⋅metas el kelkaj vortoj. La konstruon de la lingvo ŝi klar⋅igas per la montr⋅ado de la faroj.
彼らはお互いの言葉が分かりません。イヴはエスペラント語を男の子が会話ができるように［彼に］説明し始めます。彼女はそれをとても上手くやってのけます。彼女は（最も）頻繁に使われる400語を修得することを求めます。他の単語は彼女が男の子が知っている単語を使って［で］説明します。彼女はいくつかの単語を組み合わせた新しい長い単語も説明します。言語の構造を彼女は実際に行って見せて［行為を示すことで］説明します。
La knabo rapide lernas la lingvon, kaj povas uzi ĝin. Sed ne nur la knabo lernas la lingvon, ili ankaŭ kune el⋅lernas ion...
男の子はその言葉を短期間で［速く］学び［そして］それを使うことができるようになります。しかし男の子がその言葉を学ぶというだけでなく、彼らは一緒にあることを学びます...
En la romano unue ankaŭ mi uzos nur tiujn 400 plej oftajn vortojn, kaj partojn de la longaj vortoj mi ne kun⋅skribos. La vortojn, kiuj ne estas inter la 400, kaj Eva ne klar⋅igas ilin dum la rakonto, mi klar⋅igos en la fino de ĉiu parto. Sed poste mi jam uzos la 700 plej oftajn vortojn, kaj la longajn vortojn mi jam kun⋅skribos. Tie la leg⋅anto jam povas flue legi kaj kompreni, kion legas. La vortojn, kiuj ne estas inter la 700, mi klar⋅igos laŭ ABC ĉe la fino de la roman⋅eto.
物語のはじめでは、私もまたその（最も）頻繁に使われる400単語だけ使います。そして長い単語の各部（接辞、語根など）は結合した形で書いていません（区切りを入れて書きます）。400語に入らない単語は、各章の終わりに説明します。しかし後半では［後ろはもう］頻出する700語を使うことになります。長い単語に区切りを入れないで一語として［一緒にして］書きます。後半では［ここでは］読者は読んでいるものをもうすらすらと読み理解することができます。この短い物語の最後で、700語に入らない単語をABC順に説明します。
読みにくいかもしれませんが、最後の章まで、できるだけ区切り記号を入れたままにしました。
2.
Eva staras en la halt⋅ejo kaj atendas la vetur⋅ilon. Ŝi staras tie sola. Baldaŭ iras al ŝi knabo, kaj demandas ion. Eva ne komprenas la lingvon, kiun la knabo uzas. Nur unu vorton ŝi komprenis iom: "teatr...". Jes, certe li volas veturi al la teatro.*1 Ankaŭ mi veturos ĝis la teatro, mi helpos al li, - pensis Eva. Sed ŝi ne povis diri tion al la knabo. Tial ŝi mane montris sur sin kaj diris:
- "Ankaŭ mi veturos ĝis la teatro." La knabo certe komprenis ŝin. Li rid⋅etis, diris ion per sia lingvo kaj montris per la kapo.
Eva staras en la halt⋅ejo kaj atendas la vetur⋅ilon.
イヴは停留所に［の中で］立って、乗り物を待っています。
stari 立っている／ halt⋅ej⋅o 停留所 ← halti（立ち止まる）+ ej（場所を表す接尾辞）+ o／ kaj そして、〜と（=and）／ vetur⋅il⋅o 乗り物 ← veturi（乗り物で行く）+ il（道具を表す接尾辞）+ o
Ŝi staras tie sola.
彼女はそこに一人で立っています。
sola ひとりきりの、単独の／ tie［副詞的指示詞］ そこに、そこで
いきなりですが少し難しい表現です。この文は主語の叙述文（SVC文型）で、形容詞の sola がこの文の叙述語（主格補語）です。しかし動詞は staras（立っている）で、これは完全自動詞つまり叙述語がなくても文が成り立つ動詞であって、いわゆる「繋ぎ動詞」（be 動詞に相当）ではありません。ここでは完全自動詞が繋ぎ動詞の役割を兼ねているとでも言えるでしょうか。sola を sole と副詞にして自動詞文にすると意味が変わってきて、「他にすることもなくただ待っています」のように解されるかもしれません。
このような文に出会ったら、Ŝi staras sola = Ŝi staras kaj estas sola（彼女はそこに立っていて、そして一人です）の意味だと理解するとよいと思います。
Baldaŭ iras al ŝi knabo, kaj demandas ion.
少し経って彼女のところへ男の子が行き、そして何か［を］尋ねます。
baldaŭ［副詞的小辞］やがて、まもなく／ ir⋅i 行く／ al［前置詞］〜に、〜へ（方向・行き先）／ knabo 男の子／ demandi 質問する／ io［不定の指示代名詞（相関詞）］あること、何か（= something）
baldaŭ は語尾が副詞語尾 -e ではありませんが、副詞的にはたらきます。このように品詞語尾を使わず語根のまま使われる語を、ここでは「小辞」と呼ぶことにします。baldaŭ は副詞的にはたらくので「副詞的小辞」と呼ぶことにします。副詞的小辞は約30個あります。
io⋅n は io（あること、何か） の対格で demandas の直接目的語です。
iras, demandas のように現在形を使っているのは臨場感を出すための一種の修辞法で、本来は過去形にするところです。
Eva ne komprenas la lingvon, kiun la knabo uzas.
イヴは男の子の使っている言葉が分かりません。
ne［副詞的小辞］〜ない（否定を表す）／ kompreni 理解する／ la 定冠詞／ lingvo 言語／ kiu どの、どれ、だれ 疑問詞・疑問の指示詞（相関詞）（= which, that, who）／ uzi 使う
関係詞文です。kiu は ここでは関係詞として使われています。 “kiun la knabo uzas（男の子が使っている）” が “lingvo（言葉）” を修飾しています。英語だと Eva doesn't understand the language that(which) the boy is using となります。
Nur unu vorton ŝi komprenis iom："teatr...".
ただ１つの単語だけ彼女はいくらか分かりました。「テアトル...」
nur［副小］ただ、たった／ unu［数］一つの／ vorto 単語／ ŝi［代名詞］彼女／ iom［不定の副詞的指示詞（相関詞）］いくらか
iom は「いくらか」という意味の副詞的小辞です。io が「あること」「あるもの」（something）という不定の物事を指し示すのに対し、iom は不定の数量・程度(some amount of) を指し示します。
Jes, certe li volas veturi al la teatro.
そうだわ、きっと彼は劇場に行きたいんだわ。
jes［間投詞］はい、そうである／ certe 確実に、きっと／ voli 欲する／ veturi 乗り物で行く／ teatro 劇場
volas veturi（現在形動詞 + 不定詞）で「行きたい」という意味になります。（want to go by vehicle）
Ankaŭ mi veturos ĝis la teatro, mi helpos al li, - pensis Eva.
私もその劇場まで行くんだわ、彼を助けましょう- （そう）イヴは考えました。
ankaŭ［副小］〜もまた／ mi［代名詞］私／ ĝis［前］〜まで／ helpi 助ける／ li［代名詞］彼／ pensi 考える、思う
helpi は helpi lin, helpi al li（彼を助ける）のように対格を使っても前置詞を使っても表現できます。彼女はこれから劇場に行くし、これから彼を助けることになるので helpos と未来形（語尾を -os にする）を使っています。-os は未来形ですから当然未来の行為を表すわけですが、未来形はしばしば「〜しよう」という意志ニュアンスを表すようです。
Sed ŝi ne povis diri tion al la knabo.
しかし彼女は男の子にそれを言うことができませんでした。
sed［接］しかし／ povi 〜できる／ diri 言う／ tio［指示代名詞］それ
povi は「能力を持っている」「〜をすることができる」「可能性がある」という意味です（can, be able）。ここでは ne povis diri で「言うことができなかった」という意味になります。
tio⋅n は tio（それ）の対格で「それを」という意味ですが、ここではイヴの言いたいこと「彼を助けてあげる」という言葉を指しています。
Tial ŝi mane montris sur sin kaj diris: "Ankaŭ mi veturos ĝis la teatro."
そのため、彼女は手で自分を指して［そして］言いました：「私も劇場まで行くんですよ」
tial［指示副詞］それゆえ／ mane 手で／ montri 示す、指差す／ sur［前置詞］〜の上に、〜の上に（表面に接している）／ si 再帰代名詞（主語で示された人やものを指す）
tial は「そういう理由で」「それゆえ」という意味の副詞的指示詞です。ここまでに、tie（そこに）、io（あること）、iom（いくらか）、kiu（どの、どれ、だれ）、tio（それ）といった色々な小辞が出てきました。こういった日本語の「こそあど」にあたる一群の単語を相関詞といいます。相関詞は一種の指示詞ですが、物や事を指し示すだけでなく、所有関係・状態・方法・場所・時間・数量・理由なども指し示します。また指示されるものが、特定のものばかりではなく、未知のものであったり、不定であったり、あらゆるものであったり、否定の意味を含むものであったりします［相関詞表］。なお相関詞はすべて語根のまま使われる小辞なので、tie の e や io の o は語尾ではありません。
イヴは自分を指差して「自分も劇場まで行く」と言っていますので、ŝi mane montris sin kaj diris: “...” と簡単に表現することができるのですが、ここはややこしい表現が使われています。大事なことは、自分を指差すには ŝin（彼女）ではなく sin（自分）を使わなればならないということです。ŝin を使うとこの場合イヴとは別の女性を指すことになります。si は主語で示された人を同じ文や節の中で再度取り上げるときに使います。
自分を指差すのに montri sin ではなく montri sur sin と表していますが、これを逐語的に訳せば「自分の（体の）上（表面）の方向を指して」ということになります。位置を表す前置詞の後ろの名詞に -n を付けると方向や行き先を表します。例：iri en teatro（劇場の中を行く） iri en teatro⋅n（劇場の中へ入って行く）。この -n は目的語とは関係ありません。
La knabo certe komprenis ŝin.
彼は確実に彼女を理解しました。
Li rid⋅etis, diris ion per sia lingvo kaj montris per la kapo.
彼は微笑んで自分の（国の）言葉で何か言い、首を振って［頭で］示しました。
rid⋅eti 微笑む ← ridi（笑う）+ et（小さい、少しの意味を表す接尾辞）+ i／ per［前］〜で（道具・手段）
la kapo の la（冠詞） は「自分の」「その人の」という意味です。つまりここでは la kapo = sia kapo（自分の頭）です。誰かについて話すとき、la はその人の体の一部、身に着けているもの、持ち物、家族・親族に対してよく付けられます。
Ili devis longe atendi la vetur⋅ilon. Tial ili nur staris, parol⋅adi ili ne sci⋅povis. Ili nur rid⋅etis unu al la alia. La knabo komencis diri ion, sed Eva ne komprenis tion. Fine per la mano li montris sur sin kaj diris: "Adam". Ho, vi estas Adamo, diris Eva. Ankaŭ ŝi montris je si kaj diris "Eva". La knabo de⋅nove*2 diris ion, sed Eva nur staris kaj rid⋅etis. Interesa renkont⋅iĝo, - ŝi pensis: Adamo kaj Eva.
Li estas bela knabo kaj ŝajnas esti afabla, - pensis Eva. Tre bone estus se ni povus parol⋅adi.
Ili devis longe atendi la vetur⋅ilon.
彼らは長い間乗り物を待たなければなりませんでした。
ili 彼ら・彼女ら・それら／ dev⋅i 〜しなければならない、〜に違いない（= have to, must）／ long⋅e 長く／ atend⋅i 待つ
devis はここでは「〜しなけらばならなかった」という意味ですが、これだけでは「何をしなけらばならなかった」のかの情報が足りません。そこで devis の後ろに「待つ」という意味の動詞を不定詞の形にして置きます（devis atendi）。ここでは間に longe（長く）という副詞が入っています。
Tial ili nur staris, parol⋅adi ili ne sci⋅povis.
そういうわけで彼らは、ただ立っているだけで会話することはできませんでした。
parol⋅adi 話し続ける／ sci⋅povi 心得がある、できる
paroladi は paroli（話す）と -ad-（動作の継続・繰り返しを意味する接尾辞）からなる合成語で「話し続ける」「長話しをする」「繰り返し話す」という意味ですが、この物語では「会話する」という意味で使っている箇所が多いようです。普通「会話する」には前置詞 inter（〜の間に） と paroli（話す）を合成した inter·paroli を使います。parol·adi は「長話しをする」「繰り返し話す」「演説する」「講話する」というような意味のときに使われると思います。
paroladi ili ne scipovis は語順がかなりひねくってあります。ili ne scipovis paroladi にすると分かりやすいです。scipovi は scii（知っている）と povi（できる）からなる合成語で「知っていてできる」「心得がある」という意味です。同じ「できる」でも「状況からしてできる」「偶然できる」「許されているからできる」などとは意味が違うということなのでしょう。
Ili nur rid⋅etis unu al la alia.
彼らはお互いに［の方に向かって］微笑むだけでした。
alia その他の、別の
unu al la alia は慣用句で「お互いに」という意味を表します。 unu は「１つ」「一人」という意味です。alia は「他の」という意味ですが、la alia だと「残りのもう１つ」「残りのもう一人」という意味です。al（〜へ）は方向や行き先を表す前置詞です。unu al la alia で「一人が残りのもう一人へ」というのが原義です。前に方向の意味を持たせるためには前置詞の後ろの名詞を対格にすると書いたばかりですが、al の後ろは対格にすることはありません。al 自体が方向を表す前置詞だからです。
La knabo komencis diri ion, sed Eva ne komprenis tion.
男の子は何か言い始めましたが、しかしイヴはそれを理解できませんでした［しませんでした］。
komenci 始める
komencis diri で「言い始めた」という意味です。
Fine per la mano li montris sur sin kaj diris: "Adam".
最後に彼は手を使って自分を差して言いました: アダム（です）。
fine 終わりに
fine は動詞 fini（終える）から派生した副詞で、「終わりに」「ついに」というような意味を表します。
- Ho, vi estas Adamo, - diris Eva.
- まあ、あなたはアダム（さん）なの - とイヴは言いました。
ho［間投］ほお、まあ（驚きを表す）／ esti 〜である（be 動詞に相当）
estas は be 動詞に相当する基本的な繋ぎ動詞ですが人称や数によって変化することはありません。
Ankaŭ ŝi montris je si kaj diris "Eva".
彼女も自分を示して「イヴ（です）」と言いました。
je は未定義の前置詞でピッタリ来る前置詞が無いときに汎用的に使えます。montris je si は montris sur sin と同じ意味で使っていると思われるのですが、何かニュアンスが違うのでしょうか？ここでは je si⋅n でなく je si としているのも何故なのか分かりません。
La knabo de⋅nove diris ion, sed Eva nur staris kaj rid⋅etis.
男の子は再び何か言いましたが、イヴはただ立って微笑むだけでした。
de⋅nove 再び
de⋅nove は前置詞 de（〜から = from...ここでは起点を表す）と nove（新たに）からなる合成語で「再び」「あらためて」といった意味です。de は、起点以外に、所有・所属（= of）、受動態の行為者（= by）などいろいろな意味で使われる前置詞です。
Interesa renkont⋅iĝo, - ŝi pensis: Adamo kaj Eva.
- おもしろい出会いだこと - と彼女は思いました - アダムとイヴか。
interesa 興味深い、おもしろい／ renkont⋅iĝo 出会い、会合
renkont⋅iĝo は renkont⋅iĝi（会う）の名詞です。もともと renkonti（会う）は他動詞で、Eva renkontis Adamon（Eva は Adamo と出会った）のように言います。また自動詞化の接尾辞 -iĝ を付けて自動詞に変え、Adamo kaj Eva renkontiĝis（Eva と Adamo は出会った）のようにも言います。ここでは renkont⋅iĝo と名詞化して使っています。
Li estas bela knabo kaj ŝajnas esti afabla, - pensis Eva.
彼はハンサムな男の子だしそれに優しそうだわ - とイヴは考えました。
bela 美しい、素晴らしい／ ŝajni 思える／ afabla は愛想のよい、物腰が柔らかい
ŝajni は「〜のように思える」「〜のようだ」という意味です（= seem）。ŝajni は “A ŝajnas B” で「A は B のように思える」という言い方もできるので、“ŝajnas esti afabla” の esti は無くても正しい文です。ŝajnas esti は povas paroli, volas veturi と同じように複合動詞として使っています。
Tre bone estus se ni povus parol⋅adi.
会話することができたらとても良いのになあ。
tre［副小］とても／ bone 良い／ se［接続詞］
この文は条件節と主節からな複文で。estus、povus とそれぞれ動詞語尾に -us を使ってあるので、仮定法の文です。仮定法は事実でないこと、自分の願望や思いを述べるので、反実法・想叙法とも呼ばれます。つまり estus（である） も povus parolad⋅i（会話できる）も事実ではありません。se は条件節を導きますますが。se 節の中では必ずしも動詞語尾を -us にしなければならないという訳ではなく、十分にありえる条件や願望などの個人的な「思い」のニュアンスがないときには -as, -is, -os を使うこともあります。
主節は Tre bone estus です。語順を変えて Estus tre bone とすると分かりやすいですが、この文（節）には主語がありません。何が bone（良い）なのか分かりません。しいて言えば漠然とした「状況」です。エスペラントでは漠然とした状況を叙述する文に、英語の it のような仮主語を設けません。また、エスペラントでは主語が名詞以外の場合（主語が無い、主語が不定詞の場合、主語が節の場合）、叙述語（補語）には、形容詞ではなく副詞を使います。（ここでは bone）
Sed al⋅venis la vetur⋅ilo, kaj ili kune for⋅veturis. En la vetur⋅ilo estis multaj homoj, tial ili devis stari proksime unu al la alia. Sed tio estis tute ne mal⋅bona sento al Eva. Kiam ŝi pensis pri tio, forte ruĝ⋅iĝis. Felicê la knabo estis pli alta ol ŝi, tial li ne rimarkis tion. Kiam la vetur⋅ilo al⋅venis al la teatro, Eva prenis la manon de Adamo, kaj tiris lin post si.
Ili haltis antaŭ la teatro. Adamo komencis diri ion sed Eva ne komprenis kion li volas. Fine Adamo montris en sia kalendaro*3 tagon kaj sur la horloĝo*4 horon, kaj per la mano montr⋅adis la teron. Ho, vi volas renkont⋅iĝi kun mi ĉi tie en certa tago kaj horo. De⋅nove ŝi rigardis la kalendaron kaj horloĝon kaj per la kapo ŝi montris, ke bone.
Poste ŝi donis la manon al Adamo; nek ŝi, nek li komprenis kion diris la alia. Eva iris hejmen, Adamo iris al la teatro.
Sed al⋅venis la vetur⋅ilo, kaj ili kune for⋅veturis.
しかし乗り物が到着し、それから彼らは一緒に出発しました。
al⋅veni 到達する、到来する／ kune 一緒に／ for⋅veturi （乗り物で）出発する
al⋅veni は前置詞 al（方向・行き先）と動詞 veni（来る）からなる合成語です。kun⋅e は 前置詞 kun（～と共に、=with）を副詞化したものです。for⋅veturis（出発した）は for（遠くへ、離れて）と veturi（乗りもので行く）でできた合成語です。
En la vetur⋅ilo estis multaj homoj, tial ili devis stari proksime unu al la alia.
［その］乗り物の中には大勢の人がいたので、彼らはお互いにくっついて［近くで］立っていなければなりませんでした。
esti いる、ある／ multa 多くの／ homo 人／ prokusime 近くに
この文の estis は繋ぎ動詞（であった、でした）ではなく、存在を表します。
Sed tio estis tute ne mal⋅bona sento al Eva.
これにはイヴは全く悪い気がしませんでした。
tute すべて、全く／ mal⋅bona 悪い／ sento 感じ、感覚、気持ち
tio は「お互いに近くに立っていること」を指します。直訳すると「お互いに近くに立っているのはイヴにとって全く悪くない感覚でした」になります。mal⋅bona の mal- は正反対の意味を表す接頭辞と bona （良い）でできた合成語で、「悪い」とい意味です。mal は否定ではなく正反対を表すので注意が必要です。al はここでは「〜にとって」という意味です。tute は「すべて」「全く」という意味で、tute ne で完全な否定を表します。語順を変えて ne tute にすると部分否定になり「全くというわけではなく」という意味になります。
Kiam ŝi pensis pri tio, forte ruĝ⋅iĝis.
彼女がこのことを考えていた時、（?顔が）真っ赤になりました。
pri［前置詞］〜について(=about)／ forte 強く
kiam は「いつ」という時間を尋ねるときの疑問詞ですが、ここでは時間を表す副詞節（〜が〜する時）を導く接続詞として使われています。ちなみに場所を表す副詞節（〜が〜する所で）には kie を使います。
ruĝ⋅igi は 形容詞 ruĝa（赤い）と自動詞を作る接尾辞 -iĝ（〜になる）からなる合成語で、「赤くなる」という意味を表します。
Felicê la knabo estis pli alta ol ŝi, tial li ne rimarkis tion.
幸運にも男の子は彼女より（背が）高かったので、彼はそれに気づきませんでした。
feliĉe 幸せに、幸運に／ pli［副小］もっと／ alta 高い／ ol［接続詞］〜よりも／ rimarki 気付く、注目する
副詞の feliĉe はここでは文全体を修飾しています。“pli 〜 ol ...” で「... より〜である」という意味の比較を表します。
Kiam la vetur⋅ilo al⋅venis al la teatro, Eva prenis la manon de Adamo, kaj tiris lin post si.
乗り物が劇場に着いたとき、イヴはアダムの手を取って、引っ張って自分の後ろを着いて来させました［自分の後ろで引っ張りました］。
preni 取る／ tiri 引っ張る／ de［前置詞］の／ post 〜の後ろの、〜の後に
de はここでは英語の of の相当語で、所有関係や所属関係を表します。post（後ろ、後） は時間に関して使われることが多く、空間に関しては順序や列をなしているものなどに使われる程度で、「後ろ」には普通 mal⋅antaŭ（← 反対 + 前に）が使われます。
Ili haltis antaŭ la teatro.
彼らは劇場の前で立ち止まりました。
halti 立ち止まる、停止する／ antaŭ［前置詞］〜の前で、〜の前に（空間・時間）
Adamo komencis diri ion sed Eva ne komprenis kion li volas.
アダムは何か言い始めましたがイヴは彼が何を言いたいのか［欲しているのか］分かりませんでした。
kio［疑問詞・関係詞］ 何
kion li volas は疑問詞が導く従属節です。文として kion li volas と言うと「彼は何を欲しているのか？」という疑問文になりますが、疑問文はそのまま名詞節（何を欲しているのかということ）としても使われます。“kion li volas” 全体が komprenis の目的語です。
volas（欲する）の内容がはっきりしませんが、ここは volas diri（言うことを欲する→言いたい）の省略で、「何を言いたいのか分からなかった」という意味でしょう。
Fine Adamo montris en sia kalendaro tagon kaj sur la horloĝo horon, kaj per la mano montr⋅adis la teron.
最後にアダムは自分のカレンダーで日を、時計で時間を示し、手で地面を（指）指しました。
kalendaro カレンダー／ tago 日、日中、昼／ horloĝo 時計／ horo 時刻、〜時／ tero 地面、地球、土壌、土
ここはアダモが「いついつ、どこどでまた会いたい」という希望を伝えている場面です。 montris en sia kalendaro tagon kaj sur la horloĝo horon, kaj per la mano montr⋅adis la teron を直訳すると、「自分のカレンダの中でその日を示し、自分の時計の表面で時刻を示し、そして手を使って地面を（しばらくの間）差しました」となりますが、ここではカレンダーや時計を montri したのではなく、それらを使って tago や horo を montri したのですから、道具を表す per を使って per sia kalendaro や per sia horloĝo とする方が適当なのではないかと思います。sia は「自分の」という再帰代名詞の所有形ですが、代わりに la を使うこともできます。なお、tero に la を付けると「地球」の意味にもなりますが、ここでは特定の場所（他でもなくこの場所で）というニュアンスを出すために付けてあるのでしょう。
Ho, vi volas renkont⋅iĝi kun mi ĉi tie en certa tago kaj horo.
まあ、あなたはここで、何日［ある日］の、何時か［ある時］に、私と会いたいのね。
certa ある特定の／ ［自］renkont⋅iĝi 会う
renkont⋅iĝi kun miで「私と会う」という意味を表します。接尾辞 -iĝ- は他動詞を自動詞に変えます。同じ意味を renkonti min と他動詞を使っても表現できます。certa はここでは「確かに」とか「きっと」という意味ではなく、「ある特定の」という意味です。日本語だと「いついつ、ここで会いたいのね」といったニュアンスです。しかし、イヴはその時間や場所をすで知らされているのですから、en tiu tago kaj horo（その日、その時間に会いたいのね）で良いと思いますが、どうでしょう。/p>
De⋅nove ŝi rigardis la kalendaron kaj horloĝon kaj per la kapo ŝi montris, ke bone.
彼女は再びカレンダーと時計を見て、首を振って［頭で］ OK ［良いということを］を示しました。
rigardi 見る、目を向ける
ke は名詞節（〜が〜するということ、〜が〜であるということ）を導く接続詞です。ke bone は従属節なので本来は動詞が必要です。つまり ke estas bone を短くしたものです。ke estas bone には主語がありませんが完全な文（節）です、つまり estas bone は無主語文（漠然とした状況を表す文）です。bone は叙述語で、通常なら（主語が名詞の場合なら）bona と形容詞を使うところですが、無主語文の叙述語は副詞にします。無主語文に限らず、主語が名詞でない場合（主語がない、主語が不定詞句、主語が従属節の場合）、叙述語は副詞にします。
Poste ŝi donis la manon al Adamo; nek ŝi, nek li komprenis kion diris la alia. Eva iris hejmen, Adamo iris al la teatro.
その後、彼女は手をアダムに差し出しました; 彼女も彼もお互いが何を言っているのか分かりませんでした。イヴは家に帰り［行き］、アダムは劇場に行きました。
poste 後に、その後／ doni 与える、もたらす／ nek 〜 nek 〜: 〜でもなく、〜でもない／ hejme 家で
poste は前置詞の post を副詞化したものです。doni ここでは「差し出す」というほどの意味でしょう。la alia は la alia persono（もう一方の人）を省略した表現で、アダムにとってのイヴ、イヴにとってのアダムを指しています。なお、このように alia（他の）や tia（そんな）のような形容詞や形容詞的指示詞は、しばしば形容・指示されるものを省略します。
hejm⋅e⋅n は 名詞 hejmo（我が家）を副詞 hejme にしたものに、方向や行き先を表す対格語尾 -n を付けたもので、「家に（向かって）」という意味になります。hejmo⋅n でも hejme⋅n でも構わないのですが、名詞の語尾に -n を付けて方向や行き先を表す表現はあまり使われなくなってきているそうです。
*1. Domo, kie oni prezentas artajn rakontojn.
*2. Ne nur unu⋅foje fari ion.
*3. Mal⋅granda libro, en kiu estas ĉiu tago de la jaro.
*4. Ilo, kiu montras la pason de la tempo.
*2. Ne nur unu⋅foje fari ion.
*3. Mal⋅granda libro, en kiu estas ĉiu tago de la jaro.
*4. Ilo, kiu montras la pason de la tempo.
3.
Eva multe pens⋅adis pri tiu afero. - Kial mi komencis kun tiu ĉi knabo, kaj kion mi povos fari kun li? Ĉu mi faris bone, ke mi diris, ke mi iros al la teatro por renkonti lin? Bela knabo, kaj ŝajnas esti afabla. - Sed kial, se mi ne povos parol⋅adi kun li? - Ŝi jam pensis, ke estus pli bone ne fari plu la aferon. Sed se mi diris, ke mi iros tien, mi jam devos iri, - ŝi pensis. - Kion ni faros? Mi montros al li interes⋅aĵojn en la urbo, tio estos interesa eĉ sen parolo. -
Eva multe pens⋅adis pri tiu afero.
イヴはこの件についていろいろ［たくさん］ずっと考えました。
multe 沢山／ pri〜について(=about)／ afero 件、用件
afero は本来、有形無形のあらゆる「もの」や「こと」という概念を表しますが、この他に、用件、事業、訴訟事件、商取引といった意味でも使われます。ここでは「この件」「今日の出来事の成り行き」というような意味合いです。
- Kial mi komencis kun tiu ĉi knabo, kaj kion mi povos fari kun li?
なぜ自分はこの男の子とこんなことになり［はじめ］、そして自分は彼と（と一緒にいて）何をすることが出来るのだろう？
kun［前］〜とともに(=with)／ ĉi［副小］近接の意味を添える副詞的小辞／ fari［他］〜をする、作る
ĉi は指示詞の前後において空間的・時間的に近いことを表します。tiu（その・それ）→ tiu ĉi, ĉi tiu（この、これ）、tie（そこ）→ tie ĉi, ĉi tie（ここ）
Ĉu mi faris bone, ke mi diris, ke mi iros al la teatro por renkonti lin?
私って彼に会いに劇場に行くなんて言ったけど、よかったかな［適切にやったかしら］？
ĉu［副小］〜か（はい、いいえで答える疑問文に使う副詞的小辞）
この文はかなり難しいです。後ろの ke 節は簡単で、diris したことの（言った）内容です。つまり後ろの ke 節は名詞節です。
前の ke 節は、後ろの ke 節を含んでいて（入れ子）、従属節全体が bone を補足説明しています。つまり、ここの意味は「劇場に行くなんていってうまく（la aferon この件を）やったのか」というほどの意味だと思われます。
ke 節は名詞節（〜ということ）にもなりますが、形容詞や副詞を色々な角度から（なぜそうなのか、どの程度そうなのか、どんなふうにそうなのか）補足説明する使い方もあります。このような ke 節の使い方はかなりハイレベルなので、かなりの例文に触れ、基本的な単語も習得してからでないと理解するのも説明するのも難しそうです。
なお、faris は他動詞ですから、隠れた目的語があるはずですが、この場合は la aferon（この件）ではないかと思われます。
Bela knabo, kaj ŝajnas esti afabla.
ハンサムな男の子だわ、それに優しそうに見える。
bela 美しい、素晴らしい／ ŝajni 思える(=seem)／ afabla は愛想のよい、物腰が柔らかい
この文は重文で、会話ではあり得ることですが、前半は動詞が省略されています。後半の ŝajni は A ŝajnas B で「A は B のように思える」という言い方もできるので、ŝajnas esti afabla の esti は無くても構いません。いっそ次のようにもっと簡潔に言えるでしょう。
Bela knabo, verŝajne afabla. ハンサムな男の子ね、多分優しいんだわ。（ver⋅ŝajn⋅e 多分、おそらく）
Sed kial, se mi ne povos parol⋅adi kun li? -
でも、自分が彼と会話をすることができないのに［としたら］、なぜ？
kial なぜ／ se もし〜ならば
自分は彼と話が通じもしないのに、なぜまた会うことを約束したのかな、と自問自答しているところの描写だと思われます。se 以下は「〜なら」という意味の条件節です。このような意味を表すのに、条件節を使うのが適当なのかどうかはよく分かりません（会話をすることができないのは、条件ではなく事実）。この文は主節の内容が大幅に省略されています。
Ŝi jam pensis, ke estus pli bone ne fari plu la aferon.
彼女はもう、この件はこれ以上しない方が良いのかも、と考えました。
jam すでに、もう／ plu 引き続き、もっと
ke 節の中は、ne fari plu la aferon が主語で、bone が叙述語です。
plu はその時点の行為や状態がさらに続くという意味（引き続き、もっと）を表します。以前の行為や状態がその時点でも続いているというときは ankoraŭ（今だに） を使います。
Sed se mi diris, ke mi iros tien, mi jam devos iri, - ŝi pensis.
でも自分がそこに行く、と言っちゃった以上、（自分は）行かなければならないわね、と彼女は考えました。
ここでも se 〜 と、条件節が使われていますが、条件節が適切なのかどうかはよく分かりません。se を「〜した以上」のように訳しましたが、よいかどうか怪しいです。
- Kion ni faros?
私達って何をする（しようっていうの）？
Mi montros al li interes⋅aĵojn en la urbo, tio estos interesa eĉ sen parolo.
（そうだわ）彼に街の中の面白いものを見せることにしよう、そうすれば［それは］たとえ話すこと［話し］がなくても面白いわ。
interes⋅aĵo 面白いもの、興味を引くもの／ urbo 町、都会／ interesa 面白い、興味深い／ eĉ［副小］〜ですら、〜でさえ／ sen［前］〜なしに、〜を欠いた
interes⋅aĵo は interesa（興味深い）と具体化された事物を示すを表す接尾辞 -aĵ- との合成語です。eĉ は「〜さえ」「〜ですら」の意味ですが、ここでは「たとえ〜ても」と訳しました。eĉ は「なおさら」と訳せる場合もあるかもしれません。
Sed nun ŝi ek⋅havis bonan penson: Mi devos fari ion, ke li povu el⋅lerni Esperanton! De⋅nove ŝi havis bonan penson: En la lando, kie la knabo vivas, ŝi havas amik⋅inon. Tuj ŝi skribos leteron al ŝi, kaj petos ŝin, rapide aĉeti kaj sendi Esperantan vort⋅aron*1 kaj lerno-libron. Ŝi donos ilin al Adamo; el ili li povos el⋅lerni la lingvon, kaj en la lern⋅ado ŝi povos multe helpi.
Tiu ĉi penso tre ĝoj⋅igis ŝin. Tuj ŝi skribis kaj sendis la leteron. Post tri tagoj kun granda ĝojo ŝi iris al la teatro.
Sed nun ŝi ek⋅havis bonan penson: Mi devos fari ion, ke li povu el⋅lerni Esperanton!
しかしそのとき彼女に良い考えが浮かんだ［持った］: 彼がエスペラントを習得できるように何かしなければならないと。
nun 今／ ek⋅havi 手に入れる／ penso 考え
nun「今」という意味ですが、「今や」「さて」「その時」のような意味でも使います。ek⋅havi（手に入れる）の -ek は動作の開始や瞬間的な動作を表すために付けられますが、ここでは havi（持っている）という意味の状態を表す動詞を「持つ」「手に入れる」という動作を表す動詞に変えます。
後段は「〜するために〜しなければならない」という意味で、ke 節は目的を表しています。通常、目的を表す ke の前には前置詞 por を置きます。なお、目的の中身を表す ke 節の中の動詞語尾には -u を使います（意志法）。
el⋅lerni の el は元々「～の中から」という意味の前置詞ですが、ここでは接頭辞として「完遂」のニュアンスを加えます。lerni（学ぶ）→ el⋅lerni（学んでマスターする）、trink⋅i（飲む）→ el⋅trink⋅i 飲み干す
De⋅nove ŝi havis bonan penson: En la lando, kie la knabo vivas, ŝi havas amik⋅inon.
またまた彼女に良い考えが浮かんだ：彼女には、彼が（仕事でこの国に居ない時）暮らしているいる国に、女友達がいます。
kie［疑問詞・関係副詞］ どこ／ lando 国、国土、郷土／ vivi 生きる、暮らす／ amik⋅ino 女の友達 ← amiko（友達）+ 女の意の接尾辞
De⋅nove ŝi havis bonan penson は「またまた彼女に良い考えが浮かんだ」という意味でしょうから havis より ek⋅havis の方が良いように思われますが...どうでしょう。
kie はここでは関係副詞です。la lando, kie 〜 で kie 以下の内容が la lando を修飾しています。
コロンは前段の内容の詳細を書く時や、直接話法の引用部分の前によく使います。それに対して物事を並列して記述する時はセミコロンをよく使うようです。
Tuj ŝi skribos leteron al ŝi, kaj petos ŝin, rapide aĉeti kaj sendi Esperantan vort⋅aron kaj lerno-libron.
すぐにも彼女はその友達に［彼女］に手紙を書き、急いでエスペラントの辞書と学習書を買って送ってくるように頼むでしょう。
tuj すぐに／ skribi 書く／ letero 手紙／ peti 頼む／ rapide 速く、急いで／ aĉeti 買う／ sendi 送る／ vort⋅aro 辞書／ lerno-libro 学習書（lerno 学習 + libro 本）
vort⋅aro 辞書は vorto（単語）+ ar（集合）からなる合成語です。
この文は重文ですが前半の節は難しくはありません。後半の文の骨組みは “ŝi petos ŝin, aĉeti kaj sendi” です。つまり「主語 + 動詞 + 目的語 + 不定詞（ kaj 不定詞）」です。このような形で動詞が「頼む」「命令する」「助ける」などのような他者に影響を及ぼす意味を持つ場合、不定詞の表す行為の意味上の主語（行為者）は目的語で示された人です。つまり、彼女（女友達）が買ったり送ったりするようにイヴが頼むという意味を表します。
“petos ŝin aĉeti” の代わりに “petos al ŝi aĉeti” と al 前置詞句を使うこともあります。行為が自分に「与える」「貸す」などの依頼の場合、“petos de ŝi prunti（貸してくれるように頼む）” のように de 前置詞句を使うこともあります。
Ŝi donos ilin al Adamo; el ili li povos el⋅lerni la lingvon, kaj en la lern⋅ado ŝi povos multe helpi.
彼女はアダムにそれら（辞書と学習書）をあげるでしょう；それらを元にして彼はその言葉を習得することができるでしょう、そして学習の（を続ける）間、彼女は沢山手助けをすることができるでしょう。
el［前］〜から（中から外へ、材料）／ lern⋅ado 学習 ← 学ぶ + 継続・繰り返しを表す接尾辞(-ad-) + 名詞語尾
el ili の el は「〜の中から」という意味を表すようですが、道具や手段を表す前置詞 per を使って per ili （それらを使って）のように表すこともできます。el⋅lerni の el は完遂のニュアンスを表し、 “el⋅lerni la lingvon” で「学んでマスターする」というほどの意味を表します。
Adamo jam staris tie, kiam ŝi al⋅venis. Li venis iom pli frue ol la knab⋅ino, tamen li ne devis longe atendi. De⋅nove ili povis nur rid⋅eti unu al la alia. Eva mane montris kien ŝi volas iri, kaj kion ŝi volas fari. Ŝajnis, ke la knabo komprenis ŝin.
Unue ŝi montris kelkajn interesajn mal⋅novajn domojn. Pri ili ŝi volis iom klar⋅igi, sed estis vid⋅eble, ke la knabo tute ne komprenas, kion ŝi diras. Li nur rid⋅etis kaj povis legi nur la jaron de la konstruo, kiun oni skribis sur la muroj de tiuj domoj.
Adamo jam staris tie, kiam ŝi al⋅venis.
彼女が着いた時、もうアダムはそこに立っていました。
jam すでに、もう（副詞的小辞）
Li venis iom pli frue ol la knab⋅ino, tamen li ne devis longe atendi.
彼は女の子よりいくらか早く来ましたが、それでも長く待つ必要はありませんでした。
frue 早く／ tamen それでもなおも（= however）。
ne devis を状況から言って「〜する必要はなかった」と訳しました。devi が「〜しなければならない」という義務を表しますから、その否定の ne devi は義務の否定、つまり「〜しなければならないということはない」という意味のはずですが、実はエスペラントでは ne devi を義務の否定ではなく、否定の義務の意味で使うことがあります。つまり ne devi で「してはならない」の意味で使われる場合があります。ザメンホフの文の中にこういう言い方があるそうです。これはなんとかしてほしいものです。誤解を避けるため「義務の否定」に devi を使わないで ne bezoni で表す人もいます。
De⋅nove ili povis nur rid⋅eti unu al la alia.
彼らは再びやっと微笑みを交わすことができました。
nur ただ～だけ、わずか、やっと
nur は「たった〜だけ」のように訳すことができますが、「やっと」「ようやく」のように訳せる場合もあります。
Eva mane montris kien ŝi volas iri, kaj kion ŝi volas fari.
イヴは手を使って［手で］どこに行きたいか、何をしたいかを示しました。
mane は「手で」の意味を表します。つまり per la mano(j) と同じ意味です。kie⋅n の -n は方向・移動を表す対格語尾です。kien = al kie 。
kien ŝi volas iri も kion ŝi volas fari も疑問詞が導く「名詞節」です（どこに行きたいかということ、何をしたいかということ）。
Ŝajnis, ke la knabo komprenis ŝin.
男の子は彼女（が示していること）を理解したようでした。
この文は “ke la knabo komprenis ŝin” という名詞節が主語です。動詞の ŝajnas は、その名詞節の内容のように「思える」という意味です。
Unue ŝi montris kelkajn interesajn mal⋅novajn domojn.
まず彼女はいくつかの面白い古い家を見せました。
unu⋅e 1番に、まず、はじめに／ kelka いくつかの、いくらかの／ interesa 面白い、興味を引く／ mal⋅nova 古い（新しいの反対）
unue は 数詞の unu（１）に副詞語尾 -e を付けたものです。ちなみに unu に形容詞語尾 -a を付け、unu⋅e とすると「第１の」「１番めの」「はじめの」「はじめての」という意味になります。kelka は「いくらかの」「数個の」という大雑把なそれほど多くない数を表す形容詞です。
Pri ili ŝi volis iom klar⋅igi, sed estis vid⋅eble, ke la knabo tute ne komprenas, kion ŝi diras.
それらについて彼女はいくらか説明したいと思いましたが、しかし男の子が彼女の言うことを全く理解していないのは明らかでした。
klar⋅igi 説明する／ vid⋅eble 一見して明らかに／ diri 言う
klar⋅igi は klara（明らかな）に -ig-（他動詞化の接尾辞）を付けたもので、「明らかにする」「説明する」 という意味です。vid⋅eble は vidi（見る・分かる・認める）と ebla（可能な）の合成語で「一見して明らかである」という意味を表します。
sed 以降の “ estis vid⋅eble ke 〜” という文は主語が ke 〜 で叙述語が vid⋅eble です。
Li nur rid⋅etis kaj povis legi nur la jaron de la konstruo, kiun oni skribis sur la muroj de tiuj domoj.
彼はただ微笑むだけでしたが、人がそれらの家の壁に書いた建築［の］年だけ読むことができました。
legi 読む／ jaro 年／ konstruo 建築／ muro 壁／ domo
nur は ridetis と povis に係ります。oni は特定の誰かのことを言うのでなく、「人が」とか「世間の人が」のような意味で特定の個人に言及しないときに使います。
kiun 以降は la jaron に係る関係詞節です（the year ... that people wrote）。
Poste ili iris al granda parko*2, kie ili sid⋅adis sur benko*3, kaj rigardis la bel⋅egajn, mult⋅kolorajn florojn*4, kaj la grand⋅egajn mal⋅junajn arbojn. Eva ĝojis, ĉar ŝi vidis, ke la knabon interesas, kion ŝi montras al li, kaj ankaŭ sen vortoj ili sentis sin bone.
Poste ili iris al granda parko, kie ili sid⋅adis sur benko, kaj rigardis la bel⋅egajn, mult⋅kolorajn florojn, kaj la grand⋅egajn mal⋅junajn arbojn.
その後彼らは大きな公園に行きましたが、そこで彼らはベンチに腰掛け［続け］、とても美しい色とりどりの花やとても大きな古い木々を見ました。
granda 大きな／ parko 公園／ sid⋅adi 続けて座っている／ benko ベンチ／ rigardi 見る・目を向ける／ bel⋅ega とても美しい／ mult⋅kolora 色とりどりの／ grand⋅ega とても大きい／ mal⋅juna 老いた
bel⋅egajn や grand⋅egajn の -eg は「大きい」「とても」という意味を加える接尾辞です。mult⋅kolorajn は multa（多くの）と kolora（色の）をくっつけた合成語、mal⋅juna は反対の意味を表す接頭辞 mal- と juna（若い）からなる合成語です。
この文は関係詞文ですが、前から順番に訳しました。
Eva ĝojis, ĉar ŝi vidis, ke la knabon interesas, kion ŝi montras al li, kaj ankaŭ sen vortoj ili sentis sin bone.
イヴは喜びました、なぜなら彼女が男の子に見せたものが彼に興味をもたせたからです。しかも彼らは無言であっても自分たちのことをうまくいっているなと思いました。
ĝoj⋅i［自］嬉しい、喜ぶ／ ĉar［接］なぜなら／ interesi［他］興味をひく／ senti［他］感じる
この文は省略されている単語があるので分かりにくいです。部分に分解して見ていきます。
Eva ĝojis, ĉar .....
Eva ĝojis（イヴは喜びました）がこの文の主語と述語で、後ろに ĉar（なぜなら）以下の理由を表す従属節が続きます。従属節は ŝi vidis...（彼女は...が分かった） kaj ili sentis（彼らは...を感じた）という2つの理由を示しています。順番に見ていくと、
ĉar ŝi vidis, ke .....
１つ目は、彼女は vidi したからという理由です。vidi はここでは「分かる」「気付く」という意味です。何が分かったのかは ke .... 以降に示されています。
ke la knabon interesas ...
「... が男の子に興味を持たせたこと」が分かったことの内容ですが、興味を持たせたもの “...” は、
"kion ŝi montras al li”
です。少し難しいですが、“...”は「興味を持たせたもの」ですから、名詞もしくは名詞相当語句のはずです。“tio，kion ŝi montras al li” と tio を補ってみると分かりやすいです。つまり kion 以下は tio を修飾する関係詞節で、「彼女が彼に示したもの、それ」が興味を持たせた、という意味になります。
関係節の先行詞が tio などの指示詞の場合（tio, tiu, tia, tiel など ti- で始まる相関詞）それを省略するということがよくあります。この場合のように kio などのはたらきのよく分からない疑問詞が文中で出てきたら、関係詞節を疑ってそれに相応する指示詞（kio なら tio, kiu なら tiu, kia なら tia, kiel なら tiel ....）を補ってみると理解できる場合があります。
2つ目の理由を示す節は、
kaj ankaŭ sen vortoj ili sentis sin bone.
です。この kaj は 理由を示す２つ節内の文を繋ぐものです。
sen vortoj は修飾句で文法的には重要ではありません。ili sentis sin bone が構造上の骨格です。この文の構造を見ていきます。
もし ili sentis sin bonaj だったら、これは 単純な SVOC の構文なので「彼らは自分自身達が良い（例えば善良な、健康な、優しい .... ）と感じている」といった意味になります。ところが bonaj ではなく副詞の bone なのでややこしくなります。
ili sentis sin bone は ili sentis sin esti bone の esti を省略したものだと思われます。（個人的には省略しない方が良いと思います）
「動詞 + 目的語 + 不定詞」が表す構文に、「知覚を表す動詞 + 知覚対象 + 知覚対象の動きや状態を表す不定詞」というタイプがあります。例えば、
Mi sentis la koron bati rapide だと「私は（自分の）心臓が速く打っているのを感じた」、Mi sentis la koron esti trankvila だと「私は（自分の）心臓が落ち着いているのを感じた」という意味になります。この場合、esti と trankvila は「動詞（不定詞）+ 叙述語」の関係です。
では ili sentis sin esti bone. はどうかというと、bone は副詞ですから叙述語ではなく esti（存在している）のあり方を説明する動詞の修飾語（補語 = 状況語）です。つまり「よい状態で存在している」というのがもともとの意味です。日本語のくだけた表現だと「うまくいってる」のように言えるでしょうか。
もっとも
Mi sentis la koron esti trankvila. や
Ili sentis sin esti bona.
のように「動詞 + 目的語 + esti + 形容詞」の場合、つまり形容詞が目的語の叙述語の場合、esti を省略する方がむしろ普通で、英語で言えば SVOC の構文を作ります。
Mi sentis la koron trankvila.
Ili sentis sin bona.
Vesper⋅iĝis kaj Eva sentis, ke jam longe ŝi ne manĝis. Ŝi pensis, ke ankaŭ Adamo havas la saman senton. Per montr⋅ado al la buŝo kaj al la stomako*5 ŝi klar⋅igis al li, kion ŝi volas. Adamo tuj komprenis ŝin, kaj per kapo kaj per rid⋅eto montris tion.
Vesper⋅iĝis kaj Eva sentis, ke jam longe ŝi ne manĝis.
夕方になり、イヴは自分がもう長い間（何も）食べてない［なかった］と感じました。
vesper⋅iĝi 夕方になる／ longe 長い間、長い距離を／ manĝi 食べる
vesperiĝi は vespero（夕方）に -iĝ-（自動詞化の語尾）を付けて動詞化したものです。
この文は重文です。vesper⋅iĝis 単独で無主語の節を構成しています。エスペラントでは天候などを表すとき、英語のように非人称の it を使わず無主語で文を表します。Pluvas 雨が降る、Neĝas 雪が降る、Tondras 雷鳴する、varmiĝas 暖かくなる...など。
Eva sentis 以降がもう一つの節です。
Ŝi pensis, ke ankaŭ Adamo havas la saman senton.
彼女はアダムもまた同じ感覚を持っている（だろう）と考えました。
sama 同じ
sama には殆どの場合 la（冠詞）を付けます。
Per montr⋅ado al la buŝo kaj al la stomako ŝi klar⋅igis al li, kion ŝi volas.
口へ、それから胃へと示すことで彼女は自分が何をしたいかを彼に説明しました。
buŝo 口／ stomako 胃、腹
montr⋅ado は動詞 montri（見せる; 指差す、示す）に継続・繰り返しの意味を表す接尾辞 -ad- を加え、さらに名詞語尾を付けたものですが、-ad- は動詞を名詞化するときにしばしば付けられます。
イヴが自分の口と胃を指差して「何か食べましょう」と伝えている場面ですが、ここで per（〜で、〜を使って）と名詞の montrado（指差すこと）を使って表現するのはなかなか難しいと思います。montr⋅ado al la buŝo kaj al la stomako のように al の使うのはどうかと思います。例えば montri al li la buŝon は「彼に口を指差して示した」という意味ですから、al la buŝo kaj al la stomako だと「口と胃に（何かを）示した」という意味になってしまいます。ここで per montrado を使うのであれば、例えば Per montr⋅ado de la buŝo kaj la stomako とか Per montr⋅ado de si sur(je) la buŝon kaj stomakon のように、「montrado de 示す物」の形で表せると思います。de は色々な意味的関係を表す前置詞ですが、行為を表す動詞とその目的語の関係にも使われます。
「per + 行為を表す名詞」の代わりに「指差して」という意味の方法・手段を表現する方法が他にもあるし（per tia maniero montri 〜on: 〜を指差すという方法で）、「〜しながら」という表現（montrante 〜on）を習得すれば、より紛らわしくなく表すことができるようになります。
Adamo tuj komprenis ŝin, kaj per kapo kaj per rid⋅eto montris tion.
アダムはすぐに彼女を理解し、首を振ることと［頭と］ほほ笑みでそのことを（理解したことを）示しました。
tuj［副小］すぐに
tuj は時間的・空間的に接近している場合にも使えます。例：tuj poste（すぐ後で、すぐ後ろで）tuj apud⋅e（すぐ傍らに）
Eva sciis, ke proksime estas bona, ne mult⋅e⋅kosta manĝ⋅ejo, do ili iris tien. Feliĉe estis libera loko, kie ili povis sid⋅iĝi. Rapide ili ricevis bonajn manĝ⋅aĵon kaj trink⋅aĵon. Ĉar la manĝ⋅aĵo estis bona, kaj ili de⋅longe ne manĝis rapide ili for⋅manĝis*6 ĉion. Adamo volis pagi la tutan vesper⋅manĝon, sed Eva ne permesis tion, do ili ambaŭ pagis la sian.
Eva sciis, ke proksime estas bona, ne mult⋅e⋅kosta manĝ⋅ejo, do ili iris tien.
イヴは近くに良いお金のかからない食事をする所があることを知っていました。そこで彼らはそこに行きました。
scii 知っている／ proksime 近くに／ bona 良い／ mult⋅e⋅kosta コストのかかる、高くつく／ manĝ⋅ejo 食べ物屋
mult⋅e⋅kosta は multe（多く）と kosti（お金がかかる）の合成語です。合成語は語尾を除いて語根だけを繋げることが多いのですが、発音のしやすさや、合成語内の語根の意味的関係を明瞭にするなどの理由で、mult⋅e⋅kost⋅a のように語尾付きで繋ぐこともあります。例：antaŭ⋅iri 先行する、antaŭ⋅e⋅n⋅iri 前進する。
do は前段を受け「そこで」「だから」「では」のような意味を表します。
tie⋅n の -n は方向・行き先を表します。このように副詞にも -n を付けることがあります。
Feliĉe estis libera loko, kie ili povis sid⋅iĝi.
幸運なことに彼らが腰掛けることのできる空いている場所がありありました。
libera 空いている、広々した、暇な、自由な／ loko 場所／ sid⋅iĝi 腰掛ける、座る
esti は、ここでは存在を表します。povis sid⋅iĝi と -iĝ- を付けていますが、povis sidi でもよいと思います。sid⋅iĝi 腰掛ける、sidi 腰掛けている。
scii は知識として「知っている」という意味です。経験としてして「知っている」という意味では koni という動詞があります。この店は来たことがあって知っている... koni、この店について、食べ物が安いことを知っている...scii
Rapide ili ricevis bonajn manĝ⋅aĵon kaj trink⋅aĵon.
すぐに美味しい食べ物と飲み物を受け取りました。
rapide 速く、急いで／ ricevi 受け取る／ manĝ⋅aĵo 食べ物／ trink⋅aĵo 飲み物
接尾語の -aĵ- は具体化された事物を表します。manĝi（食べる）→ manĝaĵo（食べ物）、pork⋅o（豚）→ pork⋅aĵ⋅o 豚肉料理。
形容詞の bonajn が複数形で修飾される名詞の manĝ⋅aĵon と trink⋅aĵon が単数形であるとことに注目してください。bona が２つの名詞に係っているのでこういう表現になります。
「すぐに... 受け取りました」の「すぐに」という意味で rapide が使われていますが、自分は baldaŭ（やがて、ほどなくして）とか tre baldaŭ（？早速）のような語の方が適していると思いますが、注文してから受け取るまでの時間が短いという意味で rapide が使えるのかどうか、このあたりの使い方はよく分かりません。
Ĉar la manĝ⋅aĵo estis bona, kaj ili de⋅longe ne manĝis rapide ili for⋅manĝis ĉion.
食べ物がおいしく、ずっと前から食べてなかったので、あっという間に［急いで・速く］全て平らげました。
ĉar［接続詞］〜なので／ ĉio すべてのもの、あれもこれも全部
de⋅longe は de「〜から」という起点を表す前置詞と longe（長く）からなる合成語で「ずっと前から」という意味を表します。for⋅manĝis の for は「離れている」と意味を加えますが、さらには「不在の」「消える」のような意味になることもあります。ここでは「食べ物が無くなる」というニュアンスなので、「全て平らげた」と訳しました。for は本来、副詞的小辞なので “estas for”（離れている、不在である）のように独立語としても使えます。
Adamo volis pagi la tutan vesper⋅manĝon, sed Eva ne permesis tion, do ili ambaŭ pagis la sian.
アダムは全部の食事（代）を払おうとしましたが、イヴはそれを許しませんでした、それで彼らは二人共自分の（食事代）を払いました。
pag⋅i 支払う／ vesper⋅manĝo 夕食／ permesi 許可する／ ambaŭ［副小］二つとも、二人とも
vesper⋅manĝo を支払う訳ではなく、代金を支払う訳なので、pagi ... vesper⋅manĝon は変だと思いますが、会話ではこういう言い方をしないこともないでしょう。 “Adamo volis pagi la tutan koston(sumon) por la vesper⋅manĝo” などとするのはどうでしょう（kosto 経費／ sumo 総額・合計）。“ ili ambaŭ pagis la sian” の sian は おそらく sian vesper⋅manĝon の省略形でしょうが、 “ili ambaŭ pagis por la sia（vesper⋅manĝo）とする方がよいのではないでしょうか。
ambaŭ は「ふたつとも」「ふたりとも」という意味です。ambaŭ は ili ambaŭ（彼らは二人とも）, ambaŭ knaboj（二人の男の子は両方とも）のようにも使えるし、ambaŭ だけで代名詞のように（二人は）使うこともできます。
Post la vesper⋅manĝo ili re⋅iris al la treatro. Adamo de⋅nove prenis sian kalendaron kaj provis klar⋅igi, ke li povos veni de⋅nove nur post du semajnoj.
Eva komprenis, per kapo ŝi montris tion, kaj post forta man⋅premo kaj bela rid⋅eto Eva for⋅iris dekstren, Adamo mal⋅dekstren.
Post la vesper⋅manĝo ili re⋅iris al la treatro.
夕食の後彼らは劇場に戻りました。
re⋅iri 戻る ← re（元に、再び）+ iri（行く）
Adamo de⋅nove prenis sian kalendaron kaj provis klar⋅igi, ke li povos veni de⋅nove nur post du semajnoj.
アダムはまた自分のカレンダーを手に取り、２週間後でないと来ることができない［２週間後にやっと再び来ることができる］と説明しようとしました。
provi 試みる／ klar⋅igi 説明する
provis klari⋅igi で「説明を試みた」という意味です。klarigi は klara（明らかな）と -ig-（形容詞などを他動詞化したり使役動詞化する）の合成語です。
Eva komprenis, per kapo ŝi montris tion, kaj post forta man⋅premo kaj bela rid⋅eto Eva for⋅iris dekstren, Adamo mal⋅dekstren.
イヴは理解し、分かったということ［それ］を首を動かして［頭で］示しました。そして力を入れた［強い］握手と美しい微笑みの後、イヴは右の方に、アダムは左の方に立ち去って行きました。
man⋅premo 握手／ dekstre 右で、右に／ mal⋅dekstre 左で、左に
dekstr⋅e⋅n、mal⋅dekstr⋅e⋅n に付いている -n は方向や行き先を表すためで、目的語とは関係ありません。
*1. Libro, en kiu estas vortoj laŭ ABC.
*2. Loko, kie estas belaj arboj kaj kresk⋅aĵoj.
*3. Longa aĵo por sidi.
*4. Bela, mult⋅kolora kresk⋅aĵo.
*5. Parto en la homo, kien la manĝ⋅aĵoj iras, tuj post la manĝo.
*6. Tre rapide manĝi ĉion.
4.
La ekster⋅landa amik⋅ino de Eva estis tre help⋅ema. Antaŭ la for⋅paso de du semajnoj, Eva jam ricevis la librojn, kiujn ŝi petis.
Ŝi jam tre atendis la tagon de la renkont⋅iĝo. Tiam kun granda ĝojo ŝi rapidis al la teatro. Ankaŭ la knabo al⋅venis en la sama tempo. De⋅nove nur forta man⋅premo kaj rid⋅etoj. Sed Eva tuj prenis la librojn kaj trans⋅donis ilin al Adamo. Kun granda intereso li rigardis la lerno-libron, kaj la vort⋅aron. Poste li komencis serĉ⋅adi en la lerno-libro, fine li ek⋅legis, ne bele, tamen kompren⋅eble:
- Cu vi parolas Esperante?
- Jes, - respondis Eva, kaj Adamo eĉ sen vort⋅aro komprenis tion. Sed ne cu sed tsu, aŭ ĉu!, ĉu! ĉu! Diru ankaŭ vi! Kaj ankaŭ la knabo diris tiun kelk⋅foje, jam bone.
La ekster⋅landa amik⋅ino de Eva estis tre help⋅ema.
イヴの国外の女友達はとても協力的でした。
ekster⋅landa 国外の、外国の／ help⋅ema 協力的な／ amik⋅ino 女友達 ← amiko（友達）+ in（女）+ o
ekster⋅land⋅a は「〜の外に」という意味の前置詞 ekster と lando（国）で出来た合成語です。help⋅ema の -em- は「傾向がある」という意味を加える接尾辞で、help（助ける）+ em + a で「協力的な」「親切な」という意味になります。
Antaŭ la for⋅paso de du semajnoj, Eva jam ricevis la librojn, kiujn ŝi petis.
２週間が過ぎ去る前に、イヴは頼んでいた例の本をもう受け取りました。
semajno 週
for⋅pasi は for（離れている）と pasi は「通る」「経過する」の合成語で、「（時間が）過ぎ去る」「（人が）死去する」という意味になります。
Ŝi jam tre atendis la tagon de la renkont⋅iĝo.
彼女は会う日を［とても］待ち（焦がれて）いました。
tre［副小］とても／ atendi 待つ、期待する
Tiam kun granda ĝojo ŝi rapidis al la teatro.
その時には大喜びで劇場に急ぎました。
tiam［相関詞］その時／ granda 大きな／ ĝojo 喜び／ rapidi 急ぐ、急いで行く
Ankaŭ la knabo al⋅venis en la sama tempo.
男の子も同じ時間に着きました。
sama 同じ／ tempo 時間
De⋅nove nur forta man⋅premo kaj rid⋅etoj.
やっと再び力強い握手とほほ笑み。
nur が forta man⋅premo kaj rid⋅etoj に係るので、この文だと自分の訳とはちょっと違った意味になりそうですが... “nur tiam...”（その時やっと）のように作文するのはどうでしょう？
Sed Eva tuj prenis la librojn kaj trans⋅donis ilin al Adamo.
しかしイヴはすぐに例の本を手に取りそれらをアダムに手渡しました。
trans⋅doni は 前置詞 trans（〜を越えて、向こう側）と doni（与える、渡す）の合成語で、「渡す」「引き渡す」という意味です。ここでは女友達から送られてきたものをイヴが手渡しすると言う意味です。
Kun granda intereso li rigardis la lerno-libron, kaj la vort⋅aron.
大いに興味を持って［大きな興味とともに］彼はその学習書とそれから辞書に目をやりました［見ました］。
Poste li komencis serĉ⋅adi en la lerno-libro, fine li ek⋅legis, ne bele, tamen kompren⋅eble:
その後、彼は学習書の中を探し続けはじました。しまいには、すばらしくは［それほど上手では］ないけれど、それでも（何を言っているか）分かるぐらいに読み始めました:
serĉ⋅adi 探し続ける（-ad は継続・繰り返し）／ ek⋅legi 読み始める（ek- は動作の開始、短時間で完了する動きを表す）
kompren⋅eble の -ebl- は「可能な」という意味の接尾辞で、kompren⋅eble で「理解できるように」という意味になります。kompren⋅eble は「勿論だ」とうような意味合いでもよく使われます。
legi（読む）は声に出して読むとは限りませんから、fine voĉ⋅e ek⋅legis（声を出して読みだした）とすると文意がはっきりすると思います。
- Cu vi parolas Esperante?
君はエスペラントで喋れる［喋る］の？
Esperanto（エスペラント語）→ Esperante（エスペラント語で）
- Jes, - respondis Eva, kaj Adamo eĉ sen vort⋅aro komprenis tion.
そうよ、とイブは答えました。そしてアダムは辞書なしでもそれを理解しました。
respondi 答える／ eĉ［副小］〜でさえ、〜ですら
Sed ne cu sed tsu, aŭ ĉu!, ĉu! ĉu! Diru ankaŭ vi! Kaj ankaŭ la knabo diris tiun kelk⋅foje, jam bone.
でもね、cu じゃなくて tsu とかあるいは ĉu! よ。ĉu! ĉu! あなたも言って！そして男の子もそれを数回言っただけで上手に言いました［数回言いました。すでにもう、うまく］。
fojo 回／ aŭ あるいは
kelk⋅foj⋅e は kelka（いくつかの）+ fojo の合成語で「数回」という意味です。ここでは副詞として使うので語尾は e になります。Diru（言いなさい）は命令を表すので語尾を u にします（意志法語尾）。
ハンガリー語では ĉu の音を tsu と書くのでしょうか？
Poste Adamo komencis serĉ⋅adi en la vort⋅aro kaj ek⋅parolis:
- Mi havi amiko hejmo, kompreni Esperanto.
- Ne bone vi diris! Vi devos uzi ne nur la vort⋅aron, sed ankaŭ la lerno-libron. (Dume ŝi ankaŭ montris tiujn librojn.) Vi volis diri al mi: Hejme mi havas amikon, kiu komprenas Esperanton. Kaj Eva montris al Adamo en la lerno-libro la partojn, kie la libro klar⋅igas tiujn aferojn.
Poste Adamo komencis serĉ⋅adi en la vort⋅aro kaj ek⋅parolis:
その後アダムは辞書［の中］を探し（続け）だしました。
serĉ⋅adi の -ad- は継続・繰り返しを表す接尾辞です。
- Mi havi amiko hejmo, kompreni Esperanto.
僕友達家持つ、分かるエスペラント。
- Ne bone vi diris! Vi devos uzi ne nur la vort⋅aron, sed ankaŭ la lerno-libron.
あなたは上手く言ってないわ！辞書だけを使うんじゃなくて学習書も使わないといけないわ。
ne nur 〜 sed ankaŭ 〜は定型的な言い方で、「〜だけでなく〜も」と言う意味を表します。
(Dume ŝi ankaŭ montris tiujn librojn.)
(言いながら［その間］、彼女はそれらの本を示しもしました。）
dume その間に
dum は接続詞なので普通 dum 〜（〜する間に）という使い方をしますが、ここでは副詞語尾を付け、dume（その間に）のように使っています。
- Dum ŝi diris, ŝi ankaŭ montris 言っている間に示しもした。
- Ŝi diris, dume ŝi ankaŭ montris 言った、その間に示しもした。
- Amiko diri mi lerni Esperanto, nun bona esti, se mi fari! - diris Adamo, post serĉ⋅ado en la vort⋅aro.
- De⋅nove vi nur diras la vortojn, kiel ili estas en la vort⋅aro. Vi devas uzi ankaŭ la lerno-libron! Kaj en la libro ŝi montris, kaj klar⋅igis al Adamo, ke bone li devas diri: Mia amiko diris al mi, ke ankaŭ mi lernu Esperanton. Nun estus bone, se mi farus tion.
- Sed ni ne restu tutan post⋅tag⋅mezon*1 antaŭ la teatro - pensis Eva, kaj kondukis*2 Adamon al la parko, kie antaŭ du semajnoj ili estis. Tie ili sid⋅iĝis, kaj lernis plu.
- Amiko diri mi lerni Esperanto, nun bona esti, se mi fari! diris Adamo, post serĉ⋅ado en la vort⋅aro.
- 友達言う僕学ぶエスペラント、今良い、もし僕する！ とアダムは辞書の中を探した後言った。
- De⋅nove vi nur diras la vortojn, kiel ili estas en la vort⋅aro.
また、あなたは辞書にあるとおりの単語をただ言っているだけだわ。
kiel は本来「どのように」という意味の疑問詞ですが、ここでは「〜のように」という意味で使われています。英語の like（〜のように）や as（〜として） のように使われます。「ili（単語）が辞書に書かれている通りに」というような意味です。
- Sed ni ne restu tutan post⋅tag⋅mezon antaŭ la teatro - pensis Eva, kaj kondukis Adamon al la parko, kie antaŭ du semajnoj ili estis.
でも私たちは午後の間ずっと劇場の前に居るのは止めましょうよ（いないでおきましょうよ？いるべきではないわ）、とイヴは考え、アダムを２週間前に行った［いた］公園に連れていきました。
resti ～のままである／ post⋅tag⋅mezo 午後／ antaŭ［前］〜の前に、〜の前で／ konduki 連れて行く
post⋅tag⋅mezon（午後）は、後 + 昼間 + 真ん中 の合成語で、最後の -n は時間、期間、時点を表すために付けられた対格語尾で、目的語を表すのではありません。tutan post⋅tag⋅mezon = dum tuta post⋅tag⋅mezo（午後の間中） 。
ni ne restu は意志法で、「〜しないでおきましょうよ」というような意味合いかもしれませんが、「〜するべきではない」というニュアンスかもしれません。意志法は義務、禁止、目的、依頼、願望などの意味合いを加える場合にも使われます。
kaj 以降の後半の文は関係詞文で、kie 以下の関係詞節が la parko に係ります。
Tie ili sid⋅iĝis, kaj lernis plu.
彼らはそこに腰をおろし、そして引き続き勉強しました。
Adamo prenis la libron, kaj post serĉ⋅ado diris al Eva:
- Havi vi bona penson, ke doni ilin libro.
Eva komencis ridi, kaj diris:
- Mi komprenas, kion vi volas diri, tamen oni devas diri ne nur simple la vortojn, sed bone diri ilin! Bone provu en⋅kap⋅igi kiel mi diras: Vi havis (ne havi) bonan penson (ne bona penso), ke vi donis (ne doni) tiujn librojn. (ne ilin libro.) Diru ankaŭ vi kune kun mi, kion mi diras! Kaj ili kune diris: Vi havis bonan penson, ke vi donis al mi tiujn librojn. Poste Eva montris en la libro al Adamo, kie estas tiuj partoj, kiujn li devas scii, se li bone volas diri.
Adamo prenis la libron, kaj post serĉ⋅ado diris al Eva:
アダムは本を手に取って、（しばらく）探したあとイヴに言いました。
- Havi vi bona penson, ke doni ilin libro.
持っているあなた良い考え、それらを与える本のこと。
Eva komencis ridi, kaj diris:
イヴは笑い出し、そして言いました。
- Mi komprenas, kion vi volas diri, tamen oni devas diri ne nur simple la vortojn, sed bone diri ilin!
私はあなたが何を言いたいのか分かるわ、でもただ単純に単語を言うだけではなく、それらを（単語）をうまく言わなければならないのよ。
simple 単純に
oni は特定の人を指すのではなく「人は」という意味です。「人は〜しなけらばならない」というような意味です。
Bone provu en⋅kap⋅igi kiel mi diras:
いいわ、私が言うように、頭の中に入れようとしてみなさいな：
provi は「試みる」と言う意味なので、provu 〜i で、「〜をしてみなさい」という意味になります。
en⋅kap⋅igi を「頭の中に入れる」と訳しましたが、どう訳したものか悩みます。これは「中 + 頭 + 他動詞化」を１語にした合成語の動詞ですが、合成語は言葉通りに訳せる場合もありますが、合成されたからには独自の意味を持つようになるので注意する必要があります。日本語の「頭に入れておく」と似たようなものかもしれません。Plena ilustrita Vortaro というエスエス辞書では “Meti en ies kapon”（誰かの頭の中に置く）と説明されていますが、よく分かりません。
Vi havis (ne havi) bonan penson (ne bona penso), ke vi donis (ne doni) tiujn librojn.
Vi havis (havi じゃなくって) bonan penson (bona penso じゃなくって), ke vi donis (doni じゃないわよ) tiujn librojn （と言うのよ）。
Adamo de⋅nove serĉ⋅adis en la libroj kaj demandis:
- Kiu sendis al Vi tiojn librojn?
- Ho, vi jam preskaŭ bone diris. Sed diru: tiujn librojn! "Tioj" estas tre mal⋅bona. Antaŭ la libro kaj ankaŭ antaŭ la nomo de aliaj aĵoj, personoj ne povas esti "tio", sed "tiu". Post "tio" neniam povas esti "j". Tiujn librojn sendis al mi mia amik⋅ino, kiu vivas en via lando. Do ŝi estas via sam⋅land⋅ano, aŭ sam⋅naci⋅ano.
Adamo de⋅nove serĉ⋅adis en la libroj kaj demandis:
アダムは再び本の中を探し、そして尋ねました。
- Kiu sendis al Vi tiojn librojn?
だれが君にそれを本を送ったの？
kiu だれ
- Ho, vi jam preskaŭ bone diris. Sed diru: tiujn librojn!
まあ、あなはもうすでに殆どうまく言ったわ。でも（このように）言いなさいね。tiujn librojn（それらの本を）ってね。
preskaŭ［副小］ほとんど
「tiojn librojn は間違いで、tiujn librojn と言いなさい」と説明しています。
"Tioj" estas tre mal⋅bona.
"Tioj" はとても良くない［悪い］わ。
-mal は正反対の意味を表すのであって、否定ではありませんが...
Antaŭ la libro kaj ankaŭ antaŭ la nomo de aliaj aĵoj, personoj ne povas esti "tio", sed "tiu".
本（という言葉）の前、それに他の「物」の名前の前も、人（を指す言葉）の前にも "tio" を置くことはないの［tio がそれらの前に存在することはない］、"tio" じゃなくて［でも］ "tiu"（を置くの）よ。
“ne povas esti "tio", sed "tiu" ” は自分にはちょっと変な文に思えます。文全体の述語動詞をneで指定あるので、この文は否定文であって部分否定ではないので、肯定する動詞を入れる必要があるのではないかと思えます。“ne povas esti "tio", sed devas (esti) "tiu"”。しかしおそらく、sed を挟むとこういう表現にしてもよいのでしょう。
1. Mi ŝatas kafon, ne teon. お茶ではなく、コーヒーが好き...OK?
2. Mi ŝatas ne kafon, sed teon. コーヒーではなく、お茶が好き...OK?
3. Mi ne ŝatas teon, sed kafon. お茶は好きではなく、コーヒーが好き...論理的に変だけど OK？
4. Mi ne ŝatas teon, sed ŝatas kafon. お茶は好きではなく、コーヒーが好き...OK?
しかし、自分としては 3. のような表現は使う気がしません。
Post "tio" neniam povas esti "j".
"tio" の後ろに "j" は（があるなんてことは）決して［どんな時も］ありえないのよ。
neniam［副詞的相関詞］どんな時も〜ない
"tiojn" という形は間違いだということを説明しています。
tio は複数のものをまとめて「それ」と指すことができるので、ほとんどの場合、tioj の形になることはありませんが、複数のものを指す「それ」と「それ」を指して tioj と複数形を使うことは理屈としては一応可能なようです。
Tiujn librojn sendis al mi mia amik⋅ino, kiu vivas en via lando.
それらの本は［を］あなたの国で暮らしている私の女の子の友達が私に送ってくれたのよ。
Do ŝi estas via sam⋅land⋅ano, aŭ sam⋅naci⋅ano.
だから彼女はあなたの sam⋅land⋅ano（同国人）または sam⋅naci⋅ano（同前）なのよ。
sam⋅land⋅ano は sama（同じ）+ lando（国）+ an（構成員）+ o、sam⋅naci⋅ano は sama + nacio（国、民族・国民（集合名詞））+ an + o の合成語です。２つとも同国人という意味です。
Ŝi diris tion tre mal⋅rapide, kaj dume la knabo serĉis la vortojn en la vort⋅aro, kaj komprenis, kion Eva diris. Kaj per la helpo de la vort⋅aro kaj lerno-libro ili parol⋅adis tutan post⋅tag⋅mezon en la parko, kaj Adamo multe lernis.
Ŝi diris tion tre mal⋅rapide, kaj dume la knabo serĉis la vortojn en la vort⋅aro, kaj komprenis, kion Eva diris.
彼女はそれをとてもゆっくり言いました、そしてその間男の子は辞書の中のその単語を探しました、そしてイヴが何を言ったのか理解しました。
Kaj per la helpo de la vort⋅aro kaj lerno-libro ili parol⋅adis tutan post⋅tag⋅mezon en la parko, kaj Adamo multe lernis.
そして辞書と学習書の助けによって、彼らは公園で午後の間中ずっと、会話をしました。そしてアダムは沢山学びました。
tutan post⋅tag⋅mezon は dum tuta post⋅tag⋅mezo（すべての午後の間=午後の間ずっと）と同じ意味です。post⋅tag⋅mezon の最後の -n は時間や期間を表すための対格語尾で目的語とは関係ありません。
Antaŭ la for⋅iro Eva diris al li, ke unue li lernu la 400 vortojn, kiuj estas en la unua parto de la lerno-libro. Per tiuj 400 vortoj ili jam povos multe parol⋅adi.
Adamo komprenis, kaj promesis*3, ke rapide li lernos ilin.
Antaŭ la for⋅iro Eva diris al li, ke unue li lernu la 400 vortojn, kiuj estas en la unua parto de la lerno-libro.
別れる前［立ち去る前］にイヴは彼に、まずその学習書の始めの部分にある400語を勉強しなさい、と言いました。
parto 部分
unua は「一番目の」という意味ですが、数詞の unu に形容詞語尾の a を付けたものです。「初めの」「始めの」という意味でも使われます。unuaj と複数形にすることもあります。ちなみに unue と副詞語尾を付けると「一番に」「はじめに」「まず」といった意味になります。
400 は “kvarcent”と書きます。40は kvardek、444 は kvarcent kvardek kvar と桁ごとにスペースを入れて書きます。
Per tiuj 400 vortoj ili jam povos multe parol⋅adi.
その400語で（使って）彼らはもう沢山会話することができるでしょう。
自分なら jam（すでに）ではなくて、tuj（直ちに、すぐに） とか tre baldaŭ（ほどなく、すぐに）などを使うでしょうが、jam にこういう使い方もあるのでしょうか？
Adamo komprenis, kaj promesis, ke rapide li lernos ilin.
アダムは理解し、急いでそれらを勉強すると約束しました。
promesi 約束する
*1. Tempo inter tag⋅manĝo kaj vesper⋅manĝo.
*2. Montri la vojon al iu, aŭ mane tiri iun.
*3. Diri, ke mi faros, kion iu petis de mi.
5.
- Rigardu, kion mi portis al vi: Jen letero.- Kaj Adamo trans⋅donis ĝin.
- Ho, kiel longa! Kion vi skribis tiel multe?
- Mi skribis ĉion, kion vi devas scii pri mi.
- Rigardu, kion mi portis al vi: Jen letero.- Kaj Adamo trans⋅donis ĝin.
僕が君に何を持ってきたものを見て: ほら手紙だよ。（と言って）それからアダムはそれを渡しました。
porti 持ち運ぶ、携帯している、抱えている、服や帽子、靴などを身に着けている／ jen［間投］ほらここに、ほらそこに、ほら、そのとき（相手の注意を引く）
“Rigardu, kion mi portis” は “Rigardu tion, kion mi portis” の tion が省略されたものと見做せます。関係詞の先行詞が tio, tiu, tie などの指示詞場合、しばしば省略されます。
ここでは trans⋅donis ではなく donis（あげる、渡す） とか prezentis（見せる）、montris（見せる）などがよいのではないかと思います。trans⋅doni の語義は Doni al iu ion, kion oni ricevis de alia（他人から受け取ったものをある人に与える）といったものです。
- Ho, kiel longa! Kion vi skribis tiel multe?
まあ、なんて長いの！何をそんなに沢山書いたの？
kiel は「どんな方法で」「どのように」という意味で方法や様子を尋ねる疑問詞ですが、それ以外に程度も表します。ここでは「何とまあそんなにも」という意味で感嘆文にも使われます（感嘆のニュアンスを含めた指示詞）。multe は「沢山」「多く」という量を示す副詞です。tiel は「そのように」「そんな様子で」「そんな方法で」と言う意味の副詞的指示詞（相関詞）ですが、ここでは multe に係って量の程度を強調しています。量については tiom multe のように tiom を使うこともできますが、使い分けはなかなか難しいようです。
- Mi skribis ĉion, kion vi devas scii pri mi.
君が僕について知っていなければなならないこと全部を書いたんだ。
ĉio は「あらゆること」という意味です。kion 以下は関係詞節で ĉion に係ります。
Eva komencis legi la leteron. "Mi estas Adamo Valdo, 19 jara, tion vi scias. Sed ekster tiu, apenaŭ vi scias pri mi iun."
- Ĉu vi permesas, ke tuj mi korektu la erarojn?
- Mi ne scias, kio estas "korekti" kaj "eraro".
- Korekti estas, bon⋅igi kio estas ne bona. Eraro, se iu faras ion ne bone, sed sen⋅vole, aŭ sen volo.
Eva komencis legi la leteron. "Mi estas Adamo Valdo, 19 jara, tion vi scias. Sed ekster tiu, apenaŭ vi scias pri mi iun.
イヴは手紙を読み始めました。僕は君の知っているアダム ヴァルド、19歳です。そのことは君は知っています。しかし君が僕についてだれかを辛うじて知っている外の人だよ。
jara 歳の／ ekster［前］外で、外に／ apenaŭ［副小］辛うじて
ekster は「〜の外で」という意味の前置詞です。引用符内の文はアダムの言葉ですが ekster 以外にも斜体で示した語が適切ではないため意味が正しく解釈できません。後にイヴが正します。
jara は jaro（年）から派生した形容詞です。jaro, jara は “havas 〜 jarojn” とか “estas 〜 jara” のように年齢を表す時に使いますが、齢に相当するのは本来 aĝo, aĝa で、jar⋅aĝa とするのが正確な表現です。人間は年齢を使う事が多いですが、monat⋅aĝa（月齢） とか semajn⋅aĝa（週齢）といった齢の表し方をする場合もあるでしょう。
- Ĉu vi permesas, ke tuj mi korektu la erarojn?
今すぐ私が erarojn を korekti してもかまわないかしら［許してくれる］？
korekti 正す、訂正する／ eraro 誤り
- Mi ne scias, kio estas "korekti" kaj "eraro".
"korekti" や" eraro" が何だか知らないんだ。
- Korekti estas, bon⋅igi kio estas ne bona. Eraro, se iu faras ion ne bone, sed sen⋅vole, aŭ sen volo.
korekti（訂正する）は良くないもの bon⋅igi すること（良くすること）よ。eraro（間違い）は、もし誰かが sen⋅vole（意図無くして）もしくは sen volo（同前）何かをうまくやらないことよ。
省略された表現のようです。bon⋅igi kio estas ne bona は、bon⋅igi tion kio estas ne bona（良くないものをよくする）。
Eraro, se 〜 は Tio estas eraro, se 〜 （もし〜なら、それは間違いです）のように、Tio estas を補えば理解しやすいです。主語を省略するのであれば、“Erare, se iu faras ion ne bone” と副詞を使って無主語文にする方が普通だと思いますが...この物語では A, se 〜 という形を頻繁に使っていますが、完全な文ではありません。
- Interesaj estas tiuj "igi" kaj "iĝi", ĉu ne?
- Jes ili estas tre utilaj vortoj. "igi", se oni faras ion aŭ dev⋅igas iun fari ion. Bon⋅igi, kio ĝis nun estas ne bona, bel⋅igi, kio ĝis nun estis ne bela. "Fari", se vi mem laboras ion, "far⋅igi", se iu alia faras tiun laboron pro via peto aŭ ordono. "iĝi", kiam io okazas per si mem: Io bel⋅iĝas, io bon⋅iĝas: Io iĝas bela aŭ bona sen la laboro de iu.
- Interesaj estas tiuj "igi" kaj "iĝi", ĉu ne?
その "igi" と iĝi" は興味深いね、そうじゃない？
- Jes ili estas tre utilaj vortoj.
そうね、それらはとても役に立つ単語よ。
utila 有用な
"igi", se oni faras ion aŭ dev⋅igas iun fari ion.
"igi" は人が何かをするとか、あるいは誰かに何かを強制してやらせる場合のことなの。
dev⋅igi 〜させる（使役）
ここでも "igi", se を Tio estas "igi", se（もし〜したら、それが "igi"） と Tio estas を補えば分かりやすいかもしれません。ここでは se を「〜の場合」と訳してみました。
dev⋅igi の -ig- は通常の動詞を使役動詞に変えたり、形容詞を他動詞に変えたりします。devi（〜しなければならない）→ devigi（〜しなければならないようにしむける）
Bon⋅igi, kio ĝis nun estas ne bona, bel⋅igi, kio ĝis nun estis ne bela.
今まで良くなかったものを Bon⋅igi する（よくする）、今まで美しくなかったものを bel⋅igi する（美しくする）。
これも省略表現のようです。
Bon⋅igi tion, kio ĝis nun estas ne bona, bel⋅igi tion, kio ĝis nun estis ne bela.
と tion を補うと分かりやすいでしょう。関係詞文において先行詞が tio, tiu, tia, tie,.... のような指示詞的相関詞の場合、しばしば省略することが可能ではあるのですが（省略できない場合もある）、初級者にとってはあった方が理解しやすいです。
kio ĝis nun estas ne bona を「今まで良くなかったもの」と過去形で訳しましたが、過去を含めて現在も続いている行為や状態を表す場合、エスペラントでは現在形を使います。
"Fari", se vi mem laboras ion, "far⋅igi", se iu alia faras tiun laboron pro via peto aŭ ordono.
もし、あなた自身が何かの仕事をしたら（あなたは） "fari"（する）で、もし他のだれかがあなたの依頼や命令でその仕事をしたら、（あなたは）"far⋅igi"（させる）ね。
labori［自］働く／ peto 依頼／ ordono 命令
labor⋅i は自動詞なので “laboras ion” は文法的に正しくありません。 “laboras pri io” とすべきです。
"iĝi", kiam io okazas per si mem: Io bel⋅iĝas, io bon⋅iĝas: Io iĝas bela aŭ bona sen la laboro de iu.
何かがひとりでに起きたときは "iĝi"（なる）: 何かが bel⋅iĝas（綺麗になる）、何かが bon⋅iĝas（良くなる）：何かが誰かのはたらき無くして bela（美しい）あるいは bona（良い）に iĝas する（〜になる）ということね。
mem［副小］～自体／ iu 誰か、どれか、ある
kiam は「いつ」の意味の疑問詞ですが、ここでは「〜する時」という意味で、時を表す副詞節を導く接続詞として使われています。
per si mem は直訳すると「何かがそれ自身を使って」という意味ですが「ひとりでに」「自力で」というほどの意味を表します。mem は副詞的小辞で「〜自身」という意味を添えます。
"iĝi", kiam io okazas per si mem（何かがひとりでに起きたときは「なる」）という説明は意味的には不十分です。「だれかが何かを綺麗にするから、何かが綺麗になる」という場合もありますから...
- Sed ni re⋅venu al via letero. Anstataŭ "ekster", tie vi devas skribi "krom". Ekster povas stari nur ĉe objektoj; "ekster la domo". Anstataŭ "tiu", skribu "tio"-n, anstataŭ "iun", skribu "ion".
- Sed ni re⋅venu al via letero.
でもあなたの手紙（の話）にもどりましょうよ。
re⋅venu は語尾が -u なので意志法ですが「〜しようよ」というような意味で行為を促したり、誘ったりときなどに、主語を ni（私たち）にしてよく使います（= let us）。
Anstataŭ "ekster", tie vi devas skribi "krom".
"ekster" の代わりに、そこでは "krom" と書かなればならないわ。
anstataŭ［前］〜の代わりに
Ekster povas stari nur ĉe objektoj; "ekster la domo".
Ekster は「物」についての場合だけ置けるわ［立つことができる］: "ekster la domo"（家の外で）のようにね。
stari は何かが文章のある位置に置かれることを意味するときよく使われるようです。例えば「アクセントは最後から２番めの音節に置かれる」というような場合に stari を使ったりします。
勝手に想像しているのですが、この場合の stari は存在をあらわす esti とほとんど同義ではないかと思います。エスペラントでは「〜がある」という意味を硬い表現ではなく表すとき esti や ekzisti（存在する）をあまり使わず、troviĝas（「見つける」の自動詞）、kuŝi（横たわっている）stari などといった単語を使うことが多いです。kuŝi は比喩的に言って横たわっているもの、つまり、平面的なものが存在しているときによく使われるようです。stari は立体的なもの、上方にあるものの存在を表すようです。例えばザメンホフの文に “Sur la ĉielo staras la bela suno（美しい太陽が空の上にある）” 、“Sur la tero kuŝas ŝtono（石が地面の上にある）” といった文があります。
ĉe は「〜のところで」という意味で、近くのものを目安にして場所を限定する場合に使われますが、「〜においては」「〜の場合は」というような意味でも使われます。例えば「男性においては...」「否定表現においては...」「爬虫類の場合」などの「〜においては」「〜の場合」といった意味です。したがって、povas nur ĉe objektoj は「物の場合は置ける」「物については置ける」のように訳すことができるでしょう。後にもこのような意味で ĉe を使う場面が登場します。
なお、実はザメンホフは ekster を krom（〜以外に、〜を除いて）の代用として使っているという事実があるようです。とするとイヴの「ekster は間違い」という指摘はそのまま鵜呑みにはできないかもしれません。［参照］
Anstataŭ "tiu", skribu "tio"-n, anstataŭ "iun", skribu "ion".
"tiu" の代わりに "tio"-n、"iun" の代わりに "ion" と書いてね。
これは少し前に出て来た "Sed ekster tiu, apenaŭ vi scias pri mi iun." の間違いを指摘しています。
結局、Sed ekster tiu, apenaŭ vi scias pri mi iun は間違いで、 Sed krom tio, apenaŭ vi scias pri mi ion と書きなさい、ということのようです。
意味：「でも、それ（僕の名前と年齢 = tio）以外、君は僕について「あることを = ion」辛うじて知っているだけだよ。」→「君は僕の名前と年齢以外は殆ど知らないだろ」といような意味のようです。
Eva legis plu la leteron. "Miaj ge⋅patroj jam ne vivas. Tial mi devas labori ekster⋅lande, ke mi havu monon por pli lerni. Mi volas lerni en universitato*1 kaj poste esti inĝeniero*2".
- Denove eraro! Malgranda infano volas esti pli granda, sed sur la vojo oni volas plu iri. Do, vi devas skribi: Ke mi havu monon por plu lerni. Eĉ pli bone, se vi skribas: Mi devas labori ekster⋅lande, por ke mi havu monon. Sed tiu "por" estas necese, se en ambaŭ partoj la sama persono faras ion, aŭ okazas al li io.
Eva legis plu la leteron.
イヴはさらに続けて手紙を読みました。
"Miaj ge⋅patroj jam ne vivas.
僕の両親はもう生きていません。
Tial mi devas labori ekster⋅lande, ke mi havu monon por pli lerni.
だから僕は pli 勉強するためにお金を持つために国外で働かなくてはなりません。
ke mi havu ... は目的を表す従属節なので、直前に por（〜のために）を入れて、por ke mi havu ... とするのが普通です（後にイヴが指摘します）。しかし、ときどき por の省略された文を見かけます。
例：Ŝi bone lin kovris, ke li ne malvarmumu denove. 彼女は彼がまた風邪を引くことがないように、ちゃんと覆った（毛布などを掛けた）。（ザメンホフ訳「アンデルセン童話」）
なお、目的を表す従属節の中ではほとんどの場合、意志法で表します(動詞の語尾を -u にする)。
Mi volas lerni en universitato kaj poste esti inĝeniero".
僕は大学で勉強し、後に技術者になりたい［でありたい］のです。
universitato 大学／ inĝeniero 技術者
volas は lerni と esti に係ります。
- Denove eraro! Malgranda infano volas esti pli granda, sed sur la vojo oni volas plu iri.
また間違いね。小さな子供は pli granda［もっと大きく］なりたいもの、でも、道では［の上では］人 は volas plu iri［もっと行きたい］わね。
Do, vi devas skribi: Ke mi havu monon por plu lerni.
だから、こう書かなければならないわ: 僕は引き続き勉強するためにお金を持たなければならない。
plu は「さらに続けて」と言う意味で量を表すわけではありません。イヴは、"ke mi havu monon por pli lerni." と pli を使うのではなく、plu を使うべきと言っています。確かに「今後も引き続いて学ぶ」と言う意味なら plu が適当でしょうが、「もっと沢山学ぶ」という意味ならこのままでも構わないと思います。
Eĉ pli bone, se vi skribas: Mi devas labori ekster⋅lande, por ke mi havu monon.
こう書いたらなおさら良いわ: お金を持つために私は国外で働かなくてはならない。
eĉ を「なおさら」と訳しました。
Sed tiu "por" estas necese, se en ambaŭ partoj la sama persono faras ion, aŭ okazas al li io.
でももし、２つの部分で同じ人が何かをしたり、その人に何かが起こったりする場合、この "por" が必要なの。
ambaŭ 二つとも、二人とも／ persono 人
ambaŭ は「特定の２つの物や人が両方とも」と言う意味で、限定語という種類の単語です。ここでは ambaŭ は partoj に係っていますから、「２つの部分で両方とも」という意味です。イヴは 文の２つの部分の両方において、同じ人が何かをしたり(la sama persono faras)、もしくは 何かがその人に起こったり（aŭ okazas al li io）したときは “por” が必要だと言っています。しかし、何が言いたいのかよく分かりません。
“La patro devis havi monon por ke lia filo plu lernu.”（その父親は息子が引き続き学ぶために金を持たねばならなかった）のように主節と従属節で行為者が違う場合でも por は使われます。
“tiu "por" estas necese” の necese も間違いで、necesa が正しいと思います。
"Mi ne havas fraton, frat⋅inon kaj ĉi tie amikojn. Ĉi tie mi estas tute sola. Sed vi jam estas ĉi tie, kaj tiu estas tre bona."
- Denove korekt⋅end⋅aĵo: Anstataŭ "tiu" skribu "tio"-n: "kaj tio estas tre bona." Tio, ke mi estas ĉi tie. Ĉu vi komprenas? "Tio" anstataŭ-as la parton; "ke mi estas ĉi tie."
"Mi ne havas fraton, frat⋅inon kaj ĉi tie amikojn.
僕には兄弟姉妹が、そしてここでは友達がいません。
frat⋅o 男の兄弟／ frat⋅ino 姉妹（-in- は女に付ける）
この文は３つのこと(fraton, frat⋅inon, amikojn) を同時に否定するのに、ne と kaj を使っていますが、nek（〜も〜ない）を使う方が文意が正しく伝わると思います。
Mi en mia lando ne havas fraton nek frat⋅inon（僕は国に兄弟も姉妹もいない）, kaj ĉi tie ne(nek) amikojn. そしてここには友達もいない。
Ĉi tie mi estas tute sola.
ここでは、ぼくはまったく孤独です。
Sed vi jam estas ĉi tie, kaj tiu estas tre bona."
しかしもう君がここにいる、そしてそれ［tiu］はとても良い（こと）です。
- Denove korekt⋅end⋅aĵo: Anstataŭ "tiu" skribu "tio"-n: "kaj tio estas tre bona." Tio, ke mi estas ĉi tie.
また訂正しなければならないこと（があるわ）ね: tiu（その人・その物）に代えて "tio"（そのこと） と書きなさいね: "kaj tio estas tre bona." ってね：Tio は「私がここにいること」よ。
korekt⋅end⋅aĵo は「訂正しなければならないこと」という意味です。ここで使われている接尾辞 -end- については後にイヴが説明します。
「私（イヴ）がここにいること」は人や物ではないので tiu ではなく tio を使わなければならないという説明しています。 “Tio, ke mi estas ĉi tie.” は “Tio estas, ke mi estas ĉi tie.” を省略形で表しています。
- Jes, mi jam komprenas. "Tiu" povas esti antaŭ la nomo de persono aŭ objekto: Tiu libro estas bela.
- "Tiu" povas esti ankaŭ anstataŭ persono aŭ objekto. Bone atentu: "Ĉu vi vidis, ke la libro falis sur la teron?" La respondo: Jes, mi vidis tion. (Tion, ke la libro falis.) "Ĉu vi vidis la libron, kiu falis sur la teron?" La respondo: Jes, mi vidis tiun (la libron).
- Jes, mi jam komprenas.
もう分かった［分かっている］よ。
mi jam komprenas と現在形が使ってありますが、説明などを聞いた後、「分かった」というような意味合いのとき、過去形にするのではなく jam komprenas とか nun komprenas のように現在形が使われているのをよく見かけます。しかし komprenis と過去形を使うこともできます。kompreni は「理解している」「分かっている」という状態も表しますが、「理解する」「分かる」という意味でも使います。
note: kompreni は「理解している」と「理解する」の両方の意味で使えますが、scii「知っている」はそのままでは「知る」という意味では使えません。scii の場合「知る」という意味なら ekscii とか sciiĝi と言わなければなりません。
"Tiu" povas esti antaŭ la nomo de persono aŭ objekto: Tiu libro estas bela.
"Tiu" は人や物の名前の前に置くこと［あること］ができる: Tiu libro estas bela. その本は美しい（のように）。
- "Tiu" povas esti ankaŭ anstataŭ persono aŭ objekto.
"Tiu" は人や物の代わりもできるの［代わりであることも可能］よ。
tiu 単独で人や物を意味する代名詞として使えるという意味です。tiu = その、それ、その人
Bone atentu: "Ĉu vi vidis, ke la libro falis sur la teron?" La respondo: Jes, mi vidis tion. (Tion, ke la libro falis.)
十分注意してね: あなたは本が地面に落ちた（倒れた）のを見みましたか？その答えは、はい、わたしは tion（それを）見ました（tion つまり本が落ちたのを）よ。
atenti 気づく、留意する
tio は、「本」を指すのでなく「落ちた」と言う事柄を指す、と説明しています。
"Ĉu vi vidis la libron, kiu falis sur la teron?" La respondo: Jes, mi vidis tiun (la libron).
あなたは、地面に落ちた本を見ましたか？の答えは: はい、わたしは tiun（それを）見みました（その本を）よ。
本を指すときは、tio でなく tiu を使いなさい、という意味です。
- Mi ne komprenas, kial "teron" kaj ne nur "tero".
- Vi pravas. Pri tiu tre grava "n" ni ankoraŭ ne parolis. Estas la tute simpla uzo: Mi vidas libron. Vi havas domon, aŭ belajn domojn. Sed tiu ĉi "n" povas montri ankaŭ la movon aŭ mov⋅iĝon de io. Mi iras en la domon; poste mi jam estos en la domo. "n" montras ankaŭ la long⋅econ aŭ grand⋅econ de iu tempo, vojo aŭ objekto. Ni estos kune tri tagojn. Ni iros kvin kilometrojn. Tiu "n" montras ankaŭ la tempo-punkton. Ekzemple; la trian tagon li for⋅iris.
- Mi ne komprenas, kial "teron" kaj ne nur "tero".
なぜ "teron" でただの "tero" じゃないのか分からないよ。
- Vi pravas.
あなたの言う通りだわ［正しいわ］。
pravi 正しい
この pravas（正しい）は文法的に正しいという意味ではなく、「あなたはそれなりに理にかなったことを言っている」というような意味です。
Pri tiu tre grava "n" ni ankoraŭ ne parolis.
この大事な "n" について、私たちはまだ話してなかったわね。
grava 重要な／ ankoraŭ［副小］まだ、もっと、さらに
ankoraŭ は「前の行為や状態がその時点でも続いている」という意味を表しますが、ankoraŭ ne だと「未だ〜ない」という意味を表します。
note: ankouraŭ は「まだ他のものや残りのものがある」「さらに」のような意味でも使います。
例：Li parolis ankraŭ pri aliaj aferoj. 彼はさらに他の件についても話した。
Estas la tute simpla uzo: Mi vidas libron. Vi havas domon, aŭ belajn domojn.
まったくシンプルな使い方: 私は libron（本を）を見る. あなたは domon（家を）または belajn domojn（美しい家を）持っている。
Sed tiu ĉi "n" povas montri ankaŭ la movon aŭ mov⋅iĝon de io.
でもこの "n" は（何を）移動させたり何かが移動すること［何かの移動］も示すのよ。
Mi iras en la domon; poste mi jam estos en la domo.
私は en la domon（家の中へ）行く; その後では、私はもう en la domo（家の中に）いる。
"n" montras ankaŭ la long⋅econ aŭ grand⋅econ de iu tempo, vojo aŭ objekto.
"n" はまた、ある時間や道やあるいは長さや大きさを示すのよ。
long⋅econ, grand⋅econ などの -ec- は「長さ」「大きさ」といった性質・特性を示す抽象的な概念を表します。
素直に文を読むと、時間に大きさの概念があるようで変な文です。
Ni estos kune tri tagojn.
私たちは３日間一緒にいます。
kune 一緒に（前置詞 kun + 副詞語尾）
数詞：１ ２ ３ ４ ５ ６ ７ ８ ９ 十 百 千
Ni iros kvin kilometrojn.
私たちは５キロメートル行きます。
Tiu "n" montras ankaŭ la tempo-punkton. Ekzemple; la trian tagon li for⋅iris.
この "n" はまた時点も示すのよ。例えば; 彼は３日（目）に立ち去りました。
数詞に形容詞語尾 -a や 副詞語尾 -e を付けると序数になります。序数が形容詞的に使われるときは普通冠詞を前に置きます。la tria tago は３番目の日という意味です。ある日を基準にして「３日目」というような場合でも４月３日のような場合でも使います。
イヴが例を上げて目的語以外を表す -n の使い方を説明していますが、ここでまとめておきます。
方向や行き先：名詞や副詞の語尾に付ける。al 前置詞句の代替表現：Parizon, hejmen, dekstren
方向や行き先：位置を表す前置詞の後ろの名詞に付ける：sur sin, en la domon
時点、時間、期間を表す。en 前置詞句や dum 前置詞句の代替表現：la trian tagon, tri tagojn, tutan post⋅tag⋅mezon
時点を表す。je 前置詞句の代替表現：la 4a horon
度量衡を表す。je 前置詞句の代替表現： kvin kilometrojn
回数を表す。je 前置詞句の代替表現：la kvar⋅a⋅n fojon（４回めに）, kvar fojojn（４回）
* je 前置詞句はどんな意味でも対格で代替できる。
- Sed en tiu granda klar⋅ig⋅ado vi ne rimarkis, kion mi skribis: "Estas tre bone, ke vi estas ĉi tie."
- Jes, mi tro multe klar⋅ig⋅adas, mi volas esti instru⋅ist⋅ino.
- Eva, mi tre amas vin! Mi tre⋅ege amas vin! Ĉu bone mi diris?
- Jes, tre bone vi diris, kaj estas agrable al mi aŭdi tion. Tamen mi bone scias, kion vi sentas, tio estas ne vera amo. Vi nur pensas, ke tio estas amo, tamen ne!
- Sed kredu al mi, mi diras veron!
- Sed en tiu granda klar⋅ig⋅ado vi ne rimarkis, kion mi skribis: "Estas tre bone, ke vi estas ĉi tie."
でもこの長い［大きい］説明の中で君は僕が書いたことに注目しなかったね、つまり 、君がここにいることはとても bone ということに。
"Estas tre bone, ke vi estas ĉi tie." は、主語が ke 節で、bone が叙述語です。
- Jes, mi tro multe klar⋅ig⋅adas, mi volas esti instru⋅ist⋅ino.
そうね、私はあまりにも沢山説明しているわ。私は［女性の］先生でいたいの。
instru⋅ist⋅ino 女性の教師（-ist- は職業従事者、主義者、信奉者）などを表す）
- Eva, mi tre amas vin! Mi tre⋅ege amas vin! Ĉu bone mi diris?
イヴ、僕は君をとても愛している。僕はとてもとても君を愛している。僕は上手く言った？
tre⋅ege は tre を強調しています。
- Jes, tre bone vi diris, kaj estas agrable al mi aŭdi tion.
ええ、あなたはとても上手に言ったわ、そしてそれを聞くことは私にとって心地いいわ。
agrable 快い、気持ちよくさせる
agrable は自分が心地良いという意味ではありません。直訳すると「それを聞くことは私を気持ちよくさせる」となります。
Tamen mi bone scias, kion vi sentas, tio estas ne vera amo.
でも、私はあなたが何を感じているかよく知っているわ。それは本当の愛ではないわ［偽りの愛だわ］。
vera 本当の（ne vera 〜 = 偽りの〜）
Vi nur pensas, ke tio estas amo, tamen ne!
あなたがそれが愛だと考えているだけよ。でも違うわ。
- Sed kredu al mi, mi diras veron!
でも僕を信じて、僕は本当のことを言っているんだ。
kredi 信じる
kredi は “kredi al mi” とも言いますが、 “kredi min” のようにも使われます。また “kredi je Dio（神を信じる）” のように je を使うこともあります。（je は固有の意味を持たない汎用の前置詞）
- Mi scias, ke vi pensas tion. Tamen, kion vi sentas, estas ne amo, sed ĝojo pro fin⋅iĝo de la sol⋅eco. Tro longe vi vivis ĉi tie, en fremda lando, sol⋅eca sen amikoj, sen varmo de la amo, tial vi tre ĝojas nur pro mia proksim⋅eco. Tion mi bone scias.
- Mi scias, ke vi pensas tion.
あなたがそのことを考えているのは知っているわ。
Tamen, kion vi sentas, estas ne amo, sed ĝojo pro fin⋅iĝo de la sol⋅eco.
それでもあなたが感じているのは愛ではなく、孤独さの終わりから来る喜びよ。
pro は原因や理由を表す前置詞です。fin⋅iĝo は動詞 fini（終える）を自動詞化（-iĝ-）し、更に名詞化（-o）したものです。
Tro longe vi vivis ĉi tie, en fremda lando, sol⋅eca sen amikoj, sen varmo de la amo, tial vi tre ĝojas nur pro mia proksim⋅eco.
あなたは見知らぬ国で、友達も無く孤独で、愛の温かみもなく、あまりに長くここで生きてきたわ。だからただ私が近くにいることになって［近さのために・親近感によって］とても喜んでいるのよ。
tro［副小］あまりにも、〜過ぎる／ fremda 異国の、見知らぬ、無縁の、よそ事の／ varmo 温かいこと
proksima（近い）は人間関係の近さ、例えば親族関係の近さなども表します。
Tion mi bone scias.
そのことはよく知っているわ。
- Ŝajnas, ke vi scias tro multe pri tiu afero.
- Ne, sed mi legis la libron de Fromm: "La arto de la amo". En tiu libro estas pri'skrib⋅ita, kion mi diris.
- Mi ne komprenas, kio estas la vorto 'pri⋅skrib⋅ita'.
- Tio estas, ke iu iam antaŭe skribis pri io ion.
- Ŝajnas, ke vi scias tro multe pri tiu afero.
君はこのことについて（こういうことについて）とても沢山知っているようだね。
tro は tre（とても）の単なる強調ではありません。tro は「あまりにも〜なので〜できない」「〜するためには〜過ぎる」というような意味を表す時に使います。「君はあまりにも多くを知り過ぎだよ」というようなニュアンスになりそうです。
“ŝajnas, ke 節” の形の文は、ke 節の内容のように思える、という意味です。
- Ne, sed mi legis la libron de Fromm: "La arto de la amo". En tiu libro estas pri'skrib⋅ita, kion mi diris.
そうじゃないわ、でも私は Fromm の本を読んだの: "La arto de la amo"（愛の技）。その本には私の言ったことが estas pri'skrib⋅ita なの（説明されているの）。
arto 技術、～術、芸術、（自然に対して）人工／ Fromm ドイツの哲学者、Erich FROMM
pri⋅skrib⋅ita の意味はイヴが説明します。
- Mi ne komprenas, kio estas la vorto "pri⋅skrib⋅ita".
"pri⋅skrib⋅ita" という単語が何か理解できないな。
- Tio estas, ke iu iam antaŭe skribis pri io ion.
それは誰かがいつか以前にあることについて何かを書いているということよ。
pri⋅skribi 説明する、描写する、記述する／ iam あるとき、いつか／ io あること、何か
pri は前置詞ですが、しばしば接頭辞として使われます。pri の付いた合成語の動詞は、一般に自動詞であっても他動詞として使えるようになります。ただし、一旦合成語になると、固有の意味を持つようになるので、字面の意味と大幅に異なることもあるので注意が必要です。
- Ho, tio ŝajnas al mi tim⋅inda: Iu, iam, io, ion, eĉ ita. Atendu, mi rigardos la vort⋅aron.
- Vi devas koni tiujn vortojn. Pri⋅pensu de⋅nove!
- Nu jes, mi jam komprenas. Ekzemple en ĵurnalo*3 iu skribis pri io; estas pri⋅skribita la al⋅veno de ekster⋅landa grad⋅ulo.
- Jes, vi jam bone komprenas tion. Sed kion mi volas diri, vi ankoraŭ ne komprenas. Mi volas diri, ke oni povas vere ami iun, nur se jam bone konas lin aŭ ŝin. Do unue ni devas bone ek⋅koni unu la alian, kaj se niaj propr⋅ecoj plaĉos unu al la alia - plaĉi estas senti bonan senton - poste ni jam povos paroli pri amo.
- Ho, tio ŝajnas al mi tim⋅inda: Iu, iam, io, ion, eĉ ita.
おお、それらは僕には恐るべきことのように思えるよ: Iu（ある人）, iam（あるとき）, io（何か）, ion（何かを）、それに ita はなおさら。
tim⋅inda 恐るべき、恐ろしい、不安な
tio は、Iu, iam, io, ion, eĉ ita をまとめて指しています。tio は複数の物事をまとめて指示することができます。
tim⋅inda の -ind- は「〜する価値がある」「〜すべき」という意味を表す接尾辞ですが、-ind- の使い方については後に出てきます。
Atendu, mi rigardos la vort⋅aron.
（ちょっと）待ってね。僕は辞書を見るよ。
atendi 待つ
- Vi devas koni tiujn vortojn. Pri⋅pensu de⋅nove!
あなたはそれらの単語を知っておかなければならないわ。もう一回、考えてね。
koni （経験として）知っている
pri⋅pensi は手元の辞書には「思案する」「考慮する」のような訳が載っています。
- Nu jes, mi jam komprenas.
そうだね、分かったよ（もう分かっているよ）。
nu は間投詞で、「ねえ」「さて」「ところで」といったような意味で、相手の注意を引いたり、話題を変える時に使います。前段の話しを受けて、「じゃあ」「だったら」「そういう訳で」のような場合は do を使います。ここでは適当な訳語が思いつかなかったので訳を省いています。
Ekzemple en ĵurnalo iu skribis pri io; estas pri⋅skribita la al⋅veno de ekster⋅landa grad⋅ulo.
例えば新聞で誰かが何かについて書いていた; 国外の重要人物の到着が記事になっている、とか。
grado は「程度」「等級」「段階」「度」の意味を表す名詞です。-ul- は人を表わす接尾辞です。例えば forta（強い）→ fort⋅ulo（強い人）のように使います。grad⋅ulo を「重要人物」と訳しましたが適切かどうかはっきりしません（？高い地位の人）。
- Jes, vi jam bone komprenas tion.
そうよ、もうあなたはそれを理解しているわ。
ここの tion は、エスペラントについて話題を指しているのでしょう。
Sed kion mi volas diri, vi ankoraŭ ne komprenas.
でも、あなたは私が何が言いたいのかまだ理解していないわ。
Mi volas diri, ke oni povas vere ami iun, nur se jam bone konas lin aŭ ŝin.
私は、人は彼または彼女をよく知ってからでないと本当に誰かを愛することはできないということを言いたいの。
ke 以降の文は “ke oni povas ...” と肯定文ですが、否定文で訳しました。
se は従属節ですから動詞がその中にある以上基本的には主語が必要です。oni を繰り返してもいいですが、（男女無関係で）li でも代用できます。ol 節（〜よりも）, kiel 節（〜のように）, kvazaŭ 節（まるで〜のように）などが導く従属節ではしばしば意味上必要な語句以外を省略する場合もありますが、動詞があれば基本的に文法上の主語は必要だと思われます。
Do unue ni devas bone ek⋅koni unu la alian, kaj se niaj propr⋅ecoj plaĉos unu al la alia - plaĉi estas senti bonan senton - poste ni jam pov⋅os paroli pri amo.
だからまず私たちはお互いをよく知ることをはじめなければならないの、そしてもし私たちの個性がお互いに plaĉos したら - plaĉi は良い感覚を感じることよ - その後で私たちは愛についてもう話すことができるわ。
propr⋅eco 特性、固有性、所有権／ plaĉi 気に入る
“A plaĉas al mi” で、「私は A が気に入っている」のように使います。
- Bon⋅ege! Ŝajnas, ke ankaŭ vi legas skrib⋅aĵojn de filozofoj*4.
- Ne multe, sed mia instru⋅ist⋅ino diris, ke tiu libro estas inda por legi; aŭ leg⋅inda. Sed estas interesa vorto tiu "inda". Ĝi estas simila al "enda". Bone memoru: "inda" konsilas, ke estus bone fari ion. Sed "enda" signifas, ke vi devas fari ion. Legenda libro, kiun vi devas legi ĉu vi volas, ĉu vi ne volas. Tiu libro estis tre mal⋅facila leg⋅aĵo, tamen estis inde fin⋅legi ĝin, eĉ kelkajn lokojn re⋅legi. Laŭ tiu libro ankaŭ la amo estas arto, kaj kiel aliajn artojn, oni devas el⋅lerni ankaŭ ami! Tre interesaj pensoj.
- Bon⋅ege! Ŝajnas, ke ankaŭ vi legas skrib⋅aĵojn de filozofoj.
すばらしい！君も哲学者の書いたものも読んでいるようだね。
filozofo 哲学者
ankaŭ は「〜も」という意味を表す副詞的小辞ですが、普通はそれが係る語句の直前に起きます。素直に読めば、「君も哲学者の書いたものを読んでいる」と訳せます。
- Ne multe, sed mia instru⋅ist⋅ino diris, ke tiu libro estas inda por legi; aŭ leg⋅inda.
多くはないわ、でも私の［女性の］先生が、その本は inda por legi（読むに値する）; もしくは leg⋅inda （読むに値する）と言ったの。
著者はイヴの口を借りて形容詞の “inda” や “leg⋅inda” の形の使い方を説明しますが、“estas inda por legi” はここでは相応しくありません。
まず leg⋅inda の使い方から見ていくことにします。-ind- という接尾辞は「〜する価値がある」「〜するべきだ」のような意味を表すので、“tiu libro estas leg⋅inda” は日本語では「その本は読む価値がある」「その本は読むべきだ」のように言えますが、正確には「読まれる価値がある」「読まれるべきだ」という意味です。「動詞語根 + inda」の形の形容詞は受身的な意味を持っています。
しかし接尾辞ではなく estas inda 〜 のように独立した形容詞として使う場合は、“La libro estas inda esti legata”（その本は読まれる価値がある）のように inda を後ろから修飾する不定詞句を受身にする必要があります。 実際には estas inda を indas と動詞に変えて “La libro indas esti legata” とする方が良く使われるようです。“tiu libro estas inda por legi” のように por を入れると、その本は読むという行為もしくは何かを「読むために価値がある」、という意味になり、その本自体に「読む価値がある」、という意味にならないので、ここでは相応しくありません。
なお、「その本は読む価値がある」は「その本を読むことは価値がある」と意味的に似ているので「その本を読むこと」を主語にして、“Estas inde legi tiun libron”と表す場合もあるかもしれません（不定詞句が主語なので叙述語は inde と副詞にする）。
後に接尾辞の -ind- や形容詞の ind⋅a を使う場面がまた出て来ますが、「何かあるものに相応しい・匹敵する」というような意味で、その価値を名詞を使って表す場合は、“estas inda je 名詞” とか 、“indas 名詞 + on” という構文になります（ind⋅i は他動詞; “indas je 名詞” の形も使われることがあるようです。）。また indas ke 〜 という表現も可能です。なお、ここでは良い意味で「値する」例が出て来ましたが、「罰せられるに相応しい」というように悪い意味で使われます。
Sed estas interesa vorto tiu "inda". Ĝi estas simila al "enda".
でも、その "inda は興味深い言葉よ。［それは］"enda と似ているの。
Bone memoru: "inda konsilas, ke estus bone fari ion.
よく（ちゃんと）覚えてね: "inda は何かをするのが良いということを助言するのよ。
konsili 助言する、勧める、忠告する
Sed "enda signifas, ke vi devas fari ion.
でも "enda はあなたが何かをしなければならないという意味よ。
signif⋅i 意味する
Legenda libro, kiun vi devas legi ĉu vi volas, ĉu vi ne volas.
Legenda libro（必読書）はあなたが欲しようと欲っすまいと読まなければならない本。
この文は主語の無い省略文です。Tiu estas legenda libro, kiun vi devas legi ..... と Tiu estas を補うと理解しやすいです。ĉu 〜, ĉu 〜 は「〜だろうと〜だろうと」という意味を表す定型的表現です。
Tiu libro estis tre mal⋅facila leg⋅aĵo, tamen estis inde fin⋅legi ĝin, eĉ kelkajn lokojn re⋅legi.
その本はとても難しい読み物だけど、それでもそれは最後まで読む価値があるし、いくつかの箇所は繰り返し読む価値さえあるの。
tamen 以降の文は、不定詞 fin⋅legi（読破）と re⋅legi（再読）の両方が主語で inde がその叙述語です。
Laŭ tiu libro ankaŭ la amo estas arto, kaj kiel aliajn artojn, oni devas el⋅lerni ankaŭ ami! Tre interesaj pensoj.
その本によれば、愛もまたアート（技）であり、他のアートのように人々は習得しなけばならないし、そして愛さなければならないの！とても興味深い考えだわ。
laŭ 〜に沿って、〜に従って、〜によれば
kiel は「〜のように」 「〜と同じように」という意味で、従属節を導く接続詞です（一種の等級比較文）。そして kiel 以下の従属節の中の必要な語句以外はバッサリ削除されています。次の文の省略形と考えると理解しやすいです。
kiel oni devas el⋅lerni aliajn artojn, oni devas el⋅lerni la amon ankaŭ ami.（人は他のアートを習得しまた愛さなければならないように、そのように人は愛もまた習得し愛さなければならない）
太字の部分が省略されています。（ankaŭ ami は不定詞ですから devas に係ると思うのですが、そうすると「愛を愛さなければならい」という意味になるので、意味的には変な感じが残ります。
- Kaj kiujn filozofojn vi ŝatas?
- Mi legis nur libron de Seneca. Li estis mal⋅nova romia filozofo. Tiu libro en⋅havas interesajn, tre valorajn pensojn. Ekzemple: "Mal⋅riĉ⋅ulo estas ne tiu, kiu havas mal⋅multe da hav⋅aĵo, sed kiu deziras havi pli multon." En tiu libro oni povas legi ankaŭ pri amik⋅eco kaj amo. "Se vi volas, ke iu amu vin, unue vi amu!"
- Kaj kiujn filozofojn vi ŝatas?
それであなたはどの哲学者が好きなの？
ŝati 価値を認める、好む
- Mi legis nur libron de Seneca. Li estis mal⋅nova romia filozofo.
僕はセネカの本（を１冊）だけ読んだよ。彼は古代ローマ帝国の哲学者だったよ。
Seneca ローマの哲学者、Lucius Annaeus Seneca。
Tiu libro en⋅havas interesajn, tre valorajn pensojn.
その本は、興味深いとても価値のある考えの内容があるよ。
valora 値打ちのある、貴重な／ en⋅havi 内容がある, 含む
Ekzemple: "Mal⋅riĉ⋅ulo estas ne tiu, kiu havas mal⋅multe da hav⋅aĵo, sed kiu deziras havi pli multon."
例えば: 「貧者とは僅かの持ち物を持っている人のことではなく、より多くを持つことを望む人」（とかね）。
En tiu libro oni povas legi ankaŭ pri amik⋅eco kaj amo. "Se vi volas, ke iu amu vin, unue vi amu!"
その本［の中］で、人は友情と愛についても読むことができるんだ。「だれかがあなたを愛してくれることを欲するなら、まずあなたが愛しなさい」（とかね）。
- Mi tre ĝojas, ke ankaŭ vi legas tiajn librojn, kaj okupas vin tiaj pensoj. Do, vi vidas: ni komencas jam pli bone koni unu la alian. Tial nun mi donos al vi kis⋅eton.
- Kio estas tio?
- Tio ... - Ĉu estis bone?
- Kis⋅eto estas premi la buŝon al la vizaĝo. Tio estas nur mal⋅granda kiso. Sed vera kiso estas, se la buŝo de viro plene kun⋅iĝas kun la buŝo de la vir⋅ino. Ĉu mi bone diris?
- Jes, vere tre bone!
- Mi tre ĝojas, ke ankaŭ vi legas tiajn librojn, kaj okupas vin tiaj pensoj.
あなたもそのような本を読み、そしてそのような考えがあなたを占めているなんてとても嬉しいわ。
okupi 占めている、占領している、忙殺する
ke 以降の従属節は ĝojas（喜んでいる）の内容を補足説明しています。
Do, vi vidas: ni komencas jam pli bone koni unu la alian. Tial nun mi donos al vi kis⋅eton.
じゃあ、あなたは、私たちがお互いをよりよく知り始めたということが分かるわね。だからあなたに軽い［小さい］キスをあげるわ。
vidi はここでは「分かる」の意。
- Kio estas tio?
それって何？
「何を言っているの」というほどの意味でしょう。tio は kies⋅eto のことでしょう。
- Tio ... - Ĉu estis bone?
Tio .... は（で）良かったかな？
「tiu でなく tio を使って良かったかな」という意味でしょうか。
- Kis⋅eto estas premi la buŝon al la vizaĝo. Tio estas nur mal⋅granda kiso.
軽いキスは口を頬に［顔に］押し当てるんだ。ただの小さなキス。
vizaĝo 顔
Sed vera kiso estas, se la buŝo de viro plene kun⋅iĝas kun la buŝo de la vir⋅ino. Ĉu mi bone diris?
本当のキスは例えば男性の口が女性の口と完全に一緒になるんだ。僕はうまく言ったかな？
- Jes, vere tre bone!
ええ、本当にとても上手に。
- Nu, tiam mi jam estas inda por ricevo de vera kiso!
- O-ho! Denove vi volas rapidi. Estu kontenta pri tio, kion vi ricevis, ne volu tuj pli!
- Hodiaŭ ni jam tre multe kaj bone parol⋅adis. Jam estas preskaŭ vespero. La tempo rapide for⋅flugis. Miaj ge⋅patroj jam atendas min.
- Post unu semajno de⋅nove mi estos ĉe la teatro. Sed tiam estus bona iri ekster la urbon, al la mont⋅aro. Tie estos pli bona, ol en la urbo.
- Bone, ankaŭ mi iros tien kun ĝojo. Sed poste diru: "estus bone", ne estus bona! Estus bone, se tiam la vetero estus bona. Ĉu vi komprenis?
- Jes, iom⋅ete.
- Nu, ĝis la re⋅vido!
- Nu, tiam mi jam estas inda por ricevo de vera kiso!
ところで、そのときは、僕はもう本当のキスを受けるに値するんだ！
ricevo 受け取ること
「僕はキスを受けるに値するんだ」を “mi estas inda por ricevo de kiso” と表現するのは誤りです。por は「何かをするために」という意味です。ここで言わんとしていることは「何かをするために価値がある」ではなく「何かがなされる価値がある」という意味のはずです。その「何か」を名詞で表すのであれば、por 前置詞句ではなく je 前置詞句を使います。つまり “mi estas inda je 〜” となります。ただし、“inda je ricevo” とするのであれば、主語は mi でなく kiso になるはずです。なぜなら、ricevi kison の主語-目的語関係を表すのであって、ricevi min の主語-目的語関係を表すのではないからです。
kiso estas inda esti ricevata de mi → kiso estas inda je ricevo de mi
もしくは、
mi estas inda esti kisata → mi estas inda je kiso
のように言い換えられるべきです。
inda の使い方はとても難しいです。私ももしかしたら間違っているかもしれません。間違いがありましたら、ご指摘、ご教示をいただけるとありがたいです。
- O-ho! Denove vi volas rapidi. Estu kontenta pri tio, kion vi ricevis, ne volu tuj pli!
まあ、あなたはまた急ごうとする。あなたが受け取ったもので満足し、すぐにもっと（多くを）欲しがらないで。
- Hodiaŭ ni jam tre multe kaj bone parol⋅adis. Jam estas preskaŭ vespero.
今日は私たちはとても沢山うまく会話をしたわ。もう殆ど夕方よ。
preskaŭ［副小］ ほとんど～、～同然
La tempo rapide for⋅flugis. Miaj ge⋅patroj jam atendas min.
時間が速く過ぎたわね［飛び去っていった］。両親がもう私を待っているわ。
for⋅flugis: for は「離れた」、flugi は「飛ぶ」という意味で、時間が過ぎ去ることを比喩的に表しています。ge⋅patroj の ge- は男女からなる複数の人をまとめて指す時に使いますが、ge⋅patroj は「両親」という意味でよく使われます。
- Post unu semajno de⋅nove mi estos ĉe la teatro.
１週間後、僕はまた劇場のところにいるよ。
Sed tiam estus bona iri ekster la urbon, al la mont⋅aro. Tie estos pli bona, ol en la urbo.
でもその時は街の外の、山に行くのが bona かもしれないね。そこは街の中より bona だよ。
mont⋅aro は monto（山）と集合体を表す接尾辞 -ar- で出来た合成語で「山脈」「山塊」「山岳地」という意味です。
- Bone, ankaŭ mi iros tien kun ĝojo.
いいわね、私も喜んでそこに行くわ。
Sed poste diru: "estus bone", ne estus bona!
でも今後はこう言ってね: "estus bone" 、estus bona じゃないわよ！
"Sed tiam estus bona iri ekster la urbon, al la mont⋅aro." や “Tie estos pli bona, ol en la urbo.” は主語が名詞ではないので、bona ではなく bone と言いなさいね、という意味です。
Estus bone, se tiam la vetero estus bona. Ĉu vi komprenis?
bone かもしれないわね、その時もし天気が bona なら。分かった？
- Jes, iom⋅ete.
うん、ちょっとだけね。
- Nu, ĝis la re⋅vido!
じゃあ、さようなら！
*1. Supera lern⋅ejo, kiu sekvos post la mez⋅lern⋅ejo.
*2. Homo, kiu pri⋅pensas, pri⋅skribas aĵojn, kons⋅tru⋅aĵojn, kaj direktas la produkt⋅adon.
*3. Paper⋅folioj kun nov⋅aĵoj.
*4. Homo, kiu multe scias pri la aferoj de la vivo.
6.
- Mi salutas vin! Multajn novajn vortojn mi lernis krom tiuj 400.
- Bon⋅ege! Vi estas inda je kis⋅eto. Jen, al vi! Ni jam povos flue parol⋅adi, se vi el⋅lernos ankaŭ tiujn 300 vortojn, kiujn via lerno-libro en⋅havas.
- Jes, mi jam fin⋅legis la rakontojn, kiuj estas en la lerno-libro, kaj mi bone komprenis ilin. Tamen en la parolo mi ankoraŭ ne povas uzi ĉiun vorton.
- Mi salutas vin! Multajn novajn vortojn mi lernis krom tiuj 400.
こんにちは。あの400個以外に多くの新しい単語を勉強したよ。
krom 〜の他に；〜以外に
- Bon⋅ege! Vi estas inda je kis⋅eto.
すばらしい！あなたは軽いキスに値するわ。
Jen, al vi! Ni jam povos flue parol⋅adi, se vi el⋅lernos ankaŭ tiujn 300 vortojn, kiujn via lerno-libro en⋅havas.
ほら、（これを）あなたに！もしあなたがあなたの本の中にあるこの300個の単語も習得したら、私たちは流暢に会話をすることができるようになるわ。
- Jes, mi jam fin⋅legis la rakontojn, kiuj estas en la lerno-libro, kaj mi bone komprenis ilin.
そうだね。僕はもう学習書の中の物語［複数］を読み終えて、それらをよく理解したよ。
- Tio estas natura afero. Se oni legas aŭ skribas, havas pli multe da tempo por serĉ⋅adi vortojn en la kapo. Por parol⋅ado estas necese multe ripeti ankaŭ la vortojn, kiujn vi antaŭe lernis.
- Oni diras, ke la ripet⋅ado estas la patr⋅ino de la scio. Jes, krom la lern⋅ado de nov⋅aĵoj, oni devas ankaŭ ĉiam ripeti.
- Sed pro tiu multa laboro mi jam estas inda je donaco.
- Pri kia donaco vi pensas?
- Mi ŝatus ricevi veran kison!
- Ho, de⋅nove kio ir⋅adas en via kapo. Bone, se vi jam scios ĉiujn vortojn, kiuj estas en la lerno-libro, kaj povos ankaŭ bone uzi ilin, mi promesas al vi, ke vi ricevos veran kison!
- Tio estas natura afero. Se oni legas aŭ skribas, havas pli multe da tempo por serĉ⋅adi vortojn en la kapo.
それは当然のことだわ。読んだりあるいは書いたりすれば、（その人は）頭の中で単語を探すのにより沢山の時間を使う［持つ］ことになるわ。
afero は前出しました。そのときは「件」のような意味でしたが、基本的に afero はあらゆる有形無形の物事を指します。物は objekto や aĵo という表現もありますが、afero はそれらを包括する概念のようです。ここでは、afero は「道理」とか「事象」というほどの意味でしょうが「こと」と訳しました。
２番目の文は条件節と主節からなる複文ですが、主節の主語を省略してあります。断定的なことは言えませんが、あまりお薦めできることではないと思います。
Por parol⋅ado estas necese multe ripeti ankaŭ la vortojn, kiujn vi antaŭe lernis.
会話のためには前に学んだ単語も沢山繰り返す必要があるわ。
- Oni diras, ke la ripet⋅ado estas la patr⋅ino de la scio. Jes, krom la lern⋅ado de nov⋅aĵoj, oni devas ankaŭ ĉiam ripeti.
繰り返しは知識の母と言うからね。そうだね、新しいものの学習以外に常に繰り返なければならないね。
- Sed pro tiu multa laboro mi jam estas inda je donaco.
でもこんなに沢山勉強したことで［その多くの仕事で］僕はもう贈り物に値するね。
pro 〜のために（原因・理由）／ donaco 贈り物、贈呈
- Pri kia donaco vi pensas?
どんな贈り物について考えているの？
- Mi ŝatus ricevi veran kison!
本当のキスをしてもらう［受け取る］のが良いな。
- Ho, de⋅nove kio ir⋅adas en via kapo.
まあ、また何があなたの頭の中でめぐっている［行き続けている］のやら。
Bone, se vi jam scios ĉiujn vortojn, kiuj estas en la lerno-libro, kaj povos ankaŭ bone uzi ilin, mi promesas al vi, ke vi ricevos veran kison!
いいわ、もしあなたが学習書の中にある全部の単語を知り、それらをうまく使うこともできるようになったら、あなたは本当のキスを受け取るでしょうって約束するわ。
- Vi estas tre sen⋅kora al mi. Ĉu vi ne vidas, kiel forte mi amas, kiel forte mi deziras vin?
- Jes, mi sentas, ke tre forte vi deziras min, ĝuste tial vi devas regi vian deziron ĝis la al⋅veno de la vera granda amo.
- Mi petas nur kison!
- Ne, ne! Mi scias, ke post la kiso estas tre mal⋅facile halti.
- Mi promesas, ke ankaŭ poste mi regos min. Mi kredas, ke vi volas regi vin, sed mi ne scias, ĉu vi, kaj eĉ mi estos sufiĉe fortaj poste... Prefere ni iru al la mont⋅aro, kaj admiru la belan naturon!
- Nu, bone. Sed atentu; mi tre multe kaj rapide lernas, kaj kion vi promesis, vi devos fari!
- Estu trankvila; kion mi promesis, tion mi faros! Sed en la urbo ĝis la mont⋅aro ni uzu tiun vetur⋅ilon. La fin⋅halt⋅ejo estas ĉe la komenco de la montoj.
- Vi estas tre sen⋅kora al mi. Ĉu vi ne vidas, kiel forte mi amas, kiel forte mi deziras vin?
君は僕に対して薄情だな。どんなに僕が強く愛し、どんなに強く君を望んでいるか分からないのかな。
sen⋅kora 心無い、無情 ← sen（欠いている） + koro（心） + a
- Jes, mi sentas, ke tre forte vi deziras min, ĝuste tial vi devas regi vian deziron ĝis la al⋅veno de la vera granda amo.
そうね、あなたがとても強く私を望んでいるか感じるわ、だからこそ本当の大きな愛がやって来るまであなたはあなたの望みをコントロールしなければならないのよ。
ĝuste ちょうど、まさしく／ regi 統治する、支配する、制御する
- Mi petas nur kison!
僕はキスをお願いしているだけだよ。
- Ne, ne! Mi scias, ke post la kiso estas tre mal⋅facile halti.
だめだめ、キスの後で立ち止まるのはとても難しいって、私は知っているわ。
「キスの後で立ち止まる」は「キスにとどめる」というほどの意味でしょう。
- Mi promesas, ke ankaŭ poste mi regos min.
これからも自分をコントロールすることを約束するよ。
Mi kredas, ke vi volas regi vin, sed mi ne scias, ĉu vi, kaj eĉ mi estos sufiĉe fortaj poste...
君は（きっと）自分をコントールしようしていると思うよ［信じるよ］、でも知らないよ、君や僕でさえこの後充分に（抑制する力が）強いかどうか...
Prefere ni iru al la mont⋅aro, kaj admiru la belan naturon!
それより山［山岳地］に行こう、そして美しい自然を畏敬しよう！
admiri 感嘆する、敬服する
prefere は「むしろ」「なるべく」「好んで」という意味で、動詞の preferi 〜i や preferi 〜on を使って「〜する方をより好む」「〜の方をより好む」「〜の方を選ぶ」という意味で使うこともできます。
- Nu, bone. Sed atentu; mi tre multe kaj rapide lernas, kaj kion vi promesis, vi devos fari!
ところで、いいのかい。でも注意して:僕はとても沢山そしてどんどん［速く］勉強しているよ、そして君は約束したことを果たさなければならない。
kaj kion vi promesis, vi devos fari! = kaj tion, kion vi promesis, vi devos fari!
- Estu trankvila; kion mi promesis, tion mi faros! Sed en la urbo ĝis la mont⋅aro ni uzu tiun vetur⋅ilon. La fin⋅halt⋅ejo estas ĉe la komenco de la montoj.
落ち着いて; 私は約束したことは果たすわ！でも街の中と山まではこの乗り物を使いましょう。終着駅は山の入り口［山の始まりのところ］にあるわ。
fin⋅halt⋅ejo の fin は「終わり」という意味なので、全体で「終着駅」の意味です。
- Post 30 minuta veturo ili jam estis en la mont⋅aro. Bela naturo, bona aero, verdaj arboj, arb⋅etoj, mult⋅koloraj floroj akceptis ilin tie.
- Eva, ĉu ankaŭ vi ŝatas marŝ⋅adi en la libera naturo?
- Jes, ankaŭ mi ŝatas, kaj ofte vizitas tiun ĉi mont⋅aron. Mi konas lokon sur la supro de tiu ĉi monto, kie estas bel⋅ega sen⋅arb⋅ejo kaj bona el⋅vid⋅ebl⋅eco al la tuta ĉirkaŭ⋅aĵo. Mi pensas, ke estus agrable iri tien.
- Post 30 minuta veturo ili jam estis en la mont⋅aro. Bela naturo, bona aero, verdaj arboj, arb⋅etoj, mult⋅koloraj floroj akceptis ilin tie.
30分間の乗り物での移動の後、彼らはもう山にいました。そこでは、美しい自然、おいしい［良い］空気、緑の木々、低い木々、色とりどりの花々が彼らを迎え入れました。
-et は「小さい」という意味を加える接尾辞なので、arb⋅etoj は文字通り「低い木々」という意味ですが、arbedo とか arbusto といった単語もあります（ed も ust も接尾辞ではない）。これらは「まだ成長してなくて低い木」という意味でなく、木の種類として「灌木」「低木」を表す単語のようです。
mult⋅koloraj は mult（多い）+ koloro（色）の合成語です。似た意味を表すのに bunta という形容詞もあります。
- Eva, ĉu ankaŭ vi ŝatas marŝ⋅adi en la libera naturo?
イヴ、君も広々した［自由な］自然の中を歩くのが好きかい？
歩くには pied⋅iri（足 + 行く）paŝi（paŝo = 一歩）も使いますが、「比較的長い距離を歩いて行く」「行進する」「前進する」といった意味で marŝi をよく使います。
- Jes, ankaŭ mi ŝatas, kaj ofte vizitas tiun ĉi mont⋅aron.
ええ、私も好きよ、そしてちょくちょくこの山に来ている［訪れる］わ。
ofte しばしば、たびたび／ viziti 訪れる
Mi konas lokon sur la supro de tiu ĉi monto, kie estas bel⋅ega sen⋅arb⋅ejo kaj bona el⋅vid⋅ebl⋅eco al la tuta ĉirkaŭ⋅aĵo.
この山の上にある、とても美しい木のない、辺りの見渡しのよい場所を知っているの。
loko 場所／ supro 上部
sen⋅arbejo や el⋅vid⋅ebl⋅eco はややこしい合成語ですが、後にイヴが説明します。
Mi pensas, ke estus agrable iri tien.
そこに行くのが気持ち良いんじゃないかと思うの。
agrabla は「気持ちよくさせる」という意味です。“Ni estas agrablaj”（私たちは気持ち良い）のような言い方はしないので注意が必要です。
- Pardonu al mi, sed kelkajn vortojn mi ne tute komprenis. Ekzemple: "sen⋅arb⋅ejo", "el⋅vid⋅ebl⋅eco", "ĉirkaŭ⋅aĵo".
- Tuj mi klar⋅igos al vi: Senarb⋅ejo estas la parto de arb⋅aro, kie ne estas arboj, nur herboj kaj floroj. Bonan el⋅vid⋅ebl⋅econ ebl⋅igas tiu loko, el kie oni povas vidi fore en ĉiu direkto. Ĉirkaŭ⋅aĵo estas, kiu estas ĉirkaŭ iu loko; ekzemple ĉirkaŭ granda monto vilaĝoj, riveroj, herb⋅ejoj, arb⋅aroj.
- Pardonu al mi, sed kelkajn vortojn mi ne tute komprenis. Ekzemple: "sen⋅arb⋅ejo", "el⋅vid⋅ebl⋅eco", "ĉirkaŭ⋅aĵo".
ごめんよ、いくつか僕にはよく分からない［完全には理解できていない］単語があるんだ。例えば: "sen⋅arb⋅ejo", "el⋅vid⋅ebl⋅eco", "ĉirkaŭ⋅aĵo" とかね。
- Tuj mi klar⋅igos al vi: Sen⋅arb⋅ejo estas la parto de arb⋅aro, kie ne estas arboj, nur herboj kaj floroj.
すぐにあなたに説明するわ。sen⋅arb⋅ejo は山の中で［部分で］木が無くて草や花だけある場所よ。
-ej は「場所」（loko）を意味する接尾辞です。sen- は「〜が無い」「〜を欠いた」という意味の接頭辞で、sen⋅arb⋅ejo は「木の無い場所」という意味になりますが、loko sen arboj（木の無い場所）とは意味が違う（かもしれない）という点に注意する必要があります。合成語にすると固有の意味を持つ１つの新しい単語になるので、sen⋅arb⋅ejo と loko sen arboj は異なる意味を持つ可能性があります。（山中の木の生えて無い場所に相当する日本語の名詞を思いつきませんが...）
“kie ne estas arboj, nur herboj kaj floroj” は自分には変に聞こえます。この節の動詞は estas です。そしてその叙述動詞（主動詞）を ne が否定していますから、この文は全体として否定文です。部分否定の肯定文ではありません。ですから、nur herboj kaj floroj に関する肯定のための動詞が必要だと思います。
- kie ne estas arboj, sed estas nur herboj kaj floroj
- kie estas nur herboj kaj floroj sed ne arboj
Bonan el⋅vid⋅ebl⋅econ ebl⋅igas tiu loko, el kie oni povas vidi fore en ĉiu direkto.
その場所は、人がそこから遠くあらゆる方向を見ることができる見晴らしのよさをもたらしてくれる［可能にしてしてくれる］わ。
el⋅vid⋅ebl⋅eco の el⋅vid は el（〜の中から）と vidi（見る）の合成語ですが、辞書に「展望」という名詞があります。-ebl は「可能な」という意味の接尾辞、-ec は「性質」「〜さ」を意味する接尾辞です。el⋅vid⋅ebl⋅eco で「展望性」「見晴らしの良さ」という意味になります。tiu loko（その場所）が展望性を可能にする。その場所とは sen⋅arb⋅ejo という構造です。なお、el⋅vidi 自体は動詞として、el⋅vid⋅igi（見ることを可能にさせる = 展望される、見晴らせる）のようには使われますが、例えば mi el⋅vidis（私は遠くの山々を眺めた）のような使い方はしないと思われます。vidi は目によって知覚することを表し、「見る」「眺める」という外形的な行為には rigari を使います。いずれにしても合成語は固有の意味を持つ点に注意する必要があります。
Ĉirkaŭ⋅aĵo estas, kiu estas ĉirkaŭ iu loko; ekzemple ĉirkaŭ granda monto vilaĝoj, riveroj, herb⋅ejoj, arb⋅aroj.
ĉirkaŭ⋅aĵo はある場所の周りにあるものよ; 例えば大きな山の周りの村、川、草むら、森などよ。
ĉirkaŭ⋅aĵ⋅o は「〜の周りの」という意味の前置詞（ĉirkaŭ）と具体化された事物を示す接尾辞（-aĵ-）からなる合成語で周囲、近隣、近郊、環境といった意味を表します。誤解しやすいのですが、ここでは、村、川、草むら、森などからなる空間全体を表す言葉です。あるものの周辺に存在する具体的なもの、例えば、その山の傍にある特定の「川」を指して ĉirkaŭaĵo とは言いません。特定の「川」は ĉirkaŭ⋅a aĵo（周りのもの）もしくは ĉirkaŭ⋅ant⋅a aĵo（取り囲んでいるもの）です。ĉirkaŭ⋅ant⋅a の -ant- は英語の 〜ing に相当する能動分詞接尾辞です。分詞接尾辞（英語の進行形、完了形などに関すること）は後出します。
- Estos tre bone, se ankaŭ vi el⋅lernos tia⋅maniere klar⋅igi vortojn. Tio estas bone uz⋅ebla, se iu vorto ne venas tuj en la kapon. En Esperanto oni facile povas klar⋅igi vortojn per la jam konataj vortoj, (kiujn oni jam konas), tial eblas paroli jam post la kono de mal⋅multaj vortoj.
- Estos tre bone, se ankaŭ vi el⋅lernos tia⋅maniere klar⋅igi vortojn.
もし君がそんな方法で単語を説明するのに習熟すれば良いことだね。
Tio estas bone uz⋅ebla, se iu vorto ne venas tuj en la kapon.
もし何かの単語がすぐに頭に入って来ないなら、それ（そのやり方）はうまく使えるよ。
-ebl-［接尾辞］〜することが可能な、〜られる、〜れる（可能）
-ebl- は、-ind- や -end- と似ていて使い方を誤ることがあります。Tiu libro estas legebla（この本は読める）とは言いますが、Li estas legebla（彼は読むことができる）とは言いません。
En Esperanto oni facile povas klar⋅igi vortojn per la jam konataj vortoj, (kiujn oni jam konas), tial eblas paroli jam post la kono de mal⋅multaj vortoj.
エスペラントでは単語をすでに知られている（それらを知っている）言葉で簡単に説明することができる、だから数少ない単語を知った後ですぐに話すことができんだね。
kono は「経験として知っている」「見聞きして知っている」という意味で、知識として知っている scio と区別します。すでに見聞で知っている言葉があれば、それらと接辞などを組み合わせて説明することで知らない単語の理解を可能にすることができる、... そういった方法を習得すれば、それは良いことだ、とアダムが言っています。
“tial eblas paroli jam post la kono de mal⋅multaj vortoj.” は主語が省略されていて eblas paroli の形の複合動詞を使っているわけではなく、paroli が主語で eble が叙述語です。つまり estas eble を eblas 一語で表したものです。
Ĉar Eva konis la vojon, ŝi iris antaŭe. La voj⋅eto estis mal⋅larĝa, tial Adamo sekvis ŝin kelkajn paŝojn mal⋅antaŭ ŝi. Ili ne parolis plu, ĉar la vojeto komencis forte lev⋅igi, tial ili devis pli ofte spir⋅adi. Sed Adamo spir⋅adis ne nur tial. Li estis al⋅kutim⋅iĝinta tiajn marŝ⋅adojn, kaj li estis forta knabo. Li komencis spir⋅egi, ĉar dum la supren⋅marŝ⋅ado la mal⋅longa jupo*1 de Eva ebl⋅igis vidi ĉiam pli multe el tiuj korpo⋅partoj, kiujn vir⋅inoj prefere kaŝas. Tiu vid⋅aĵo ĉiam pli forte tiris tien liajn okulojn. Anstataŭ la belan naturon, li rigardis nur tiun ali⋅specan bel⋅aĵon. Nu jes, kiu ŝatas la naturon... Ankaŭ la bela homa korpo estas kre⋅aĵo de la naturo, do parto de la naturo.
Ĉar Eva konis la vojon, ŝi iris antaŭe. La voj⋅eto estis mal⋅larĝa, tial Adamo sekvis ŝin kelkajn paŝojn mal⋅antaŭ ŝi.
イヴは道を知っている［知っていた］ので先に行きました。小道は狭かったので、アダムは彼女の数歩後ろをついて行きました。
paŝ⋅o 一歩、歩み
Ili ne parolis plu, ĉar la vojeto komencis forte lev⋅igi, tial ili devis pli ofte spir⋅adi.
彼らはそれ以上しゃべりませんでした。なぜなら小道は急な坂になりました［強く登らせ始めた］、だから彼らは前よりも頻繁に息をしなければなりませんでした。
lev⋅igi は levi 「持ち上げる」「立てる」「高める」という意味の他動詞を使役動詞にしたものです（〜を持ち上げさせる）。したがって「何を持ち上げるさせる」「だれに持ちあげさせる」といった情報が必要で、本来なら “lev⋅igi al ili sin”（道が彼らに彼ら自身を持ち上げさせる）とするべきかもしれません。ここは lev⋅iĝi という自動詞にし、比喩的に la vojeto komencis forte(krute) leviĝi（道が強く/険しく登り始めた）と表すのが良いと思います。（もしかしたら入力ミスかも知れません）
Sed Adamo spir⋅adis ne nur tial. Li estis al⋅kutim⋅iĝinta tiajn marŝ⋅adojn, kaj li estis forta knabo.
しかしアダムはそのためだけでなく息をしました。彼はこんな歩きには慣れているし、強い男の子だったのです。
al⋅kutim⋅iĝinta は「慣れてしまった」「慣れている」という意味です。estis al⋅kutim⋅iĝinta の後ろに対格の tiajn marŝ⋅adojn が出てきいますが、これは目的語ではありません。（-iĝ- は自動詞化の接尾辞ですから、目的語を持つことはない）。「〜に慣れている」は al⋅kutim⋅iĝinta al 〜 という言い方がよく使われますが、汎用前置詞の je を使って al⋅kutim⋅iĝinta je tiaj marŝadoj というようにも表現できます。je 前置詞句は対格に代えて表現できるということになっています（je 〜o = 〜on）。つまり al⋅kutim⋅iĝinta je tiaj ŝadoj = al⋅kutim⋅iĝinta tiajn ŝadojn というわけです。
ちなみに al 前置詞句も方向や行き先を表すときは対格にすることが可能です（「al + 名詞」を対格にするのは最近は少なくなっているそうですが...）。例：al Parizo = Parizon（パリへ）
Li komencis spir⋅egi, ĉar dum la supren⋅marŝ⋅ado la mal⋅longa jupo de Eva ebl⋅igis vidi ĉiam pli multe el tiuj korpo⋅partoj, kiujn vir⋅inoj prefere kaŝas.
彼は息を荒げ［強く大きな息をし］始めました、なぜなら上に向かっての歩きの間、イヴの短いスカートが、女性が隠したがる身体の一部をより多く見ることを（その間）ずっと可能にしたからです。
“la mallonga jupo de Eva ebl⋅igis vidi....” は vidi 以降全体が ebl⋅igi の目的語です。
Tiu vid⋅aĵo ĉiam pli forte tiris tien liajn okulojn.
その光景は絶えず彼の目をより強くそこに引き付けました。
vid⋅aĵo 光景／ okulo 目
Anstataŭ la belan naturon, li rigardis nur tiun ali⋅specan bel⋅aĵon.
美しい自然の代わりに、彼はその別の種類の美しいものばかり見ていました。
前に、anstataŭ が出てきたとき、前置詞だと説明しましたが、anstataŭ は場面によって接続詞として使う人もいます。つまり、前置詞ならその後ろに対格が来ることは、特別な場合（方向・行き先、形態・状態の変化を表す場合）を除いてありませんが、ここでは anstataŭ la belan naturon と、対格が来ています。「エスペラントの基礎」にある「１６条の基本文法」という規則集に「前置詞は主格を要求する」という内容があるので、前置詞の後ろに主格の名詞が来るのは本来は文法違反です。しかし、現在ではこのような使い方がある程度定着しているようです。したがって anstataŭ は前置詞でもあり接続詞でもあると捉える人もいるということです。なお、anstataŭ 以外に krom も後ろに対格を従えることがあります。
「接続詞として使う」というのは、“Anstataŭ la belan naturon,” を “Anstataŭ li rigardis la belan naturon, ” の省略形と捉えるという意味です。
Nu jes, kiu ŝatas la naturon... Ankaŭ la bela homa korpo estas kre⋅aĵo de la naturo, do parto de la naturo.
そう、自然を好む者 ... 美しい人間の身体もまた自然の創作物です、だから（それは）自然の一部です。
kre⋅aĵo 創作物 ← krei 創造する、創作する
kiu ŝatas la naturon は Tiu, kiu ŝatas la naturon「自然を好む者」と言う意味で、何度も出てくる先行詞の省略です。
Dume ili atingis la supron. Eva proponis*2 ke antaŭ la rigard⋅ado iomete ili ripozu. Tuj ŝi kuŝ⋅iĝis sur la molan herb⋅aron. Tio plu kresk⋅igis la deziron de Adamo. Li sid⋅iĝis apud ŝin, kaj diris:
- Eva, kara mia; mi ne povas plu re⋅teni mian fortan deziron. Almenaŭ permesu, ke mi kisu vin!
- Tiun aferon ni jam pri⋅parolis. Ne volu de⋅nove komenci, mi petas vin! Estos pli bone, se ni restos veraj, bonaj ge⋅amikoj.
Sed Adamo jam ne povis sin regi. Li kaptis la knab⋅inon, kaj per forto premis sian buŝon sur la ŝian. Tiu ne⋅atend⋅ita ago mal⋅fort⋅igis Evan. Ŝi ne povis kontraŭ⋅stari. Unue nur permesis, sed poste ŝi jam re⋅donis la kisojn. Ja ankaŭ ŝia korpo estis ne el ligno, kaj anstataŭ sango ne akvo fluis en ĝi. Dume Adamo pet⋅eg⋅ante dir⋅adis en ŝian orelon:
Dume ili atingis la supron. Eva proponis ke antaŭ la rigard⋅ado iomete ili ripozu.
その間に彼らはその山の頂きに到着しました。イヴは展望の前に少し休もうと提案しました。
atingi 到達する／ proponi 提案する／ ripozi 休息する
前に書きましたが、「展望する」「眺める」という意味で el⋅vidi は使いません。ですからここでは el⋅vid⋅ado ではなく rigad⋅ado となっています。
Tuj ŝi kuŝ⋅iĝis sur la molan herb⋅aron. Tio plu kresk⋅igis la deziron de Adamo. Li sid⋅iĝis apud ŝin, kaj diris:
すぐに彼女は柔らかな草むらに腰をおろしました。そのことはアダムの欲望を引き続き増大させました［育てました］。彼は彼女の傍に座り、そして言いました:
kuŝi 横になっている → kuŝiĝi 横になる／ deziro 欲望、望み／ kreski 成長する、増大する
- Eva, kara mia; mi ne povas plu re⋅teni mian fortan deziron. Almenaŭ permesu, ke mi kisu vin!
イヴ、僕の大切なイヴ; 僕はもうこれ以上君にキスするという強い欲望を抑えることができないんだ。僕がキスすることぐらい許してよ。
re⋅teni 引きもどす、抑える／ almenaŭ 少なくとも／ permesi 許す、許可する、容認する
- Tiun aferon ni jam pri⋅parolis. Ne volu de⋅nove komenci, mi petas vin! Estos pli bone, se ni restos veraj, bonaj ge⋅amikoj.
その件については私たちはもう話題にしたでしょ。また（同じことを）始めようとしないで頂戴、お願い。真の良き（男女の）友達のままでいたら、（その方が）より良いのよ。
pri⋅paroli 言及する ← pri（〜について）／ resti ～のままである、滞在する、残存する
Sed Adamo jam ne povis sin regi. Li kaptis la knab⋅inon, kaj per forto premis sian buŝon sur la ŝian.
しかしアダムはもう自分を制御できませんでした。彼は女の子を掴まえ、力づくで［力を使って］自分の口を彼女の口に押し当てました。
kapti 掴まえる／ premi 押える、握り締める、圧力を加える、抑圧する
Tiu ne⋅atend⋅ita ago mal⋅fort⋅igis Evan. Ŝi ne povis kontraŭ⋅stari.
この予期しない行為はイヴの力を奪いました（イヴを弱くした）。彼女は抵抗できませんでした。
kontraŭ⋅stari は 前置詞 kontraŭ（向き合って、～に反して）と star⋅i（立っている、静止している、ある状態にある）という意味の動詞から成る合成語で「対抗する」「反対する」という意味です。
Unue nur permesis, sed poste ŝi jam re⋅donis la kisojn.
はじめは許すだけでしたが、後には彼女はもうキスを返しました。
doni（与える）→ re⋅doni（返す）
Ja ankaŭ ŝia korpo estis ne el ligno, kaj anstataŭ sango ne akvo fluis en ĝi.
彼女といえども、身体は木材で出来ているのではなく、その中で血の代わりに水が流れているわけではなかったのです。
korpo 体／ el［前置詞］〜の中から、〜から（材料・出身）／ ligno 木材／ sang⋅o 血／ akvo 水／ flu⋅i 流れる／ ĝi［代名詞］それ
ja は 「実に」「まさに」「本当に」のような意味で、語句を強調する副詞的小辞です。ここでは「彼女といえども」のように訳しました。el はここでは材料を表しています。
Dume Adamo pet⋅eg⋅ante dir⋅adis en ŝian orelon:
その間アダムは強く乞いながら彼女に耳もとで［耳の中へ］で言い続けました。
orel⋅o 耳
pet⋅eg⋅ante の -ant- は継続相（進行相）を表す分詞接尾辞で、anta と形容詞を使うと「〜している」という意味になり、ante と副詞で使うと「〜しながら」という意味を表します。（英語の -ing に相当）
- Permesu, mi tre amas vin, tio ankaŭ al vi estos bona, vi ekvidos. ir⋅adas tie ĉi neniu, nun estas bona ebl⋅eco, kial ni re⋅tenu nin?!
Nur sen⋅forte ŝi povis ripet⋅adi:
- Ne, ne, mi timas, mi petas lasu min...
Sed kiam ŝi sentis, ke la fingroj de la knabo estas sur ŝia brusto, kiun jam ne kovris vesto, kaptis ŝin forta timo, re⋅venis la forto, per granda puŝo ŝi rapide liber⋅igis sin, frap⋅egis sur la vizaĝon de la knabo, saltis de sur la tero, kaj for⋅kuris en la arb⋅aron.
- Permesu, mi tre amas vin, tio ankaŭ al vi estos bona, vi ekvidos.
ごめんよ、君をとても愛しているんだ、このことは君にも良いことになる、君も分かるようになるよ。
ir⋅adas tie ĉi neniu, nun estas bona ebl⋅eco, kial ni re⋅tenu nin?!
ここは誰も行き来していない［行ってはいない］よ。今が良いチャンスだよ［よい可能性がある］。どうして僕たちは抑えなければならないんだよ。
kial ni re⋅tenu nin? は直訳すれば「僕たちは何故抑えようとするんだ？」のようになるでしょう。
Nur sen⋅forte ŝi povis ripet⋅adi:
彼女は力なく繰り返すのみでした。
- Ne, ne, mi timas, mi petas lasu min...
いや、いや、怖いわ、私を放して。
lasi（物を）放置する、（人を）放す、するに任せる
Sed kiam ŝi sentis, ke la fingroj de la knabo estas sur ŝia brusto, kiun jam ne kovris vesto, kaptis ŝin forta timo, re⋅venis la forto, per granda puŝo ŝi rapide liber⋅igis sin, frap⋅egis sur la vizaĝon de la knabo, saltis de sur la tero, kaj for⋅kuris en la arb⋅aron.
しかし彼女が男の子の指がもう服が覆ってない彼女の胸に置かれている［ある］のを感じた時、強い恐怖が彼女を捉え、力が戻り強く［大きく］押して（彼から）逃れ［自分を自由にし］、男の子の頬を［顔を］強く平手打ちしました。地面から飛び起きてそれから森の中へ走り去りました。
*1. Virina vest⋅aĵo, kiu kovras la mal⋅supran parton de la korpo.
*2. Diri al la alia, aŭ aliaj, ke estus bone fari ion.
7.
Eva kuris per tuta forto tra la arb⋅aro ĝis la fin⋅stacio. Ŝi timis, kaj dume okupis ŝin tre mal⋅bona sento. Ŝi pensis eraro sian opinion, ke Adamo estas vere bona amiko. Tiu eraro kaŭzis al ŝi grandan animan doloron.
Tial do li invitis min al la mont⋅aro, ke tie tuj li per⋅forte kuŝ⋅igu min sur la dorson; kaj mi pensis, ke ankaŭ li nur la naturon ŝatas! Kiel granda eraro. Ho, vi viroj, ĉiuj vi estas egale samaj. Ĉiuj vi volas nur tion..., kaj poste preta; povas veni la alia... Nu ne, mi ne volas esti objekto en via kolekt⋅aĵo. Miaj sam⋅klas⋅an⋅inoj multe rakontis pri tia⋅specaj aferoj; kvankam ankaŭ pri agrabl⋅aĵoj, pri grandaj plezuroj.
Jam ankaŭ en ŝian kapon venis kelk⋅foje la ideo, ke estus bone ek⋅provi, sed ŝi havis nek kuraĝon, nek tian amikon, kun kiu sen timo, kun plezuro ŝi povus fari tion. Ŝi ne povis pri⋅pensi, akcepti, konsenti, ke sen vera amo, nur por kolekti tra⋅viv⋅aĵojn, ŝi donu sin al iu.
Eva kuris per tuta forto tra la arb⋅aro ĝis la fin⋅stacio.
イヴは全力で森を抜け始発駅［終着駅］まで走りました。
tra は「～を貫いて」「～の端から端まで」のような意味を持つ前置詞です。
Ŝi timis, kaj dume okupis ŝin tre mal⋅bona sento.
彼女は恐れ、その間とても嫌な［悪い］感覚が彼女を占めました。
Ŝi pensis eraro sian opinion, ke Adamo estas vere bona amiko. Tiu eraro kaŭzis al ŝi grandan animan doloron.
彼女は、アダムは本当に良い友達だという自分の考えが間違いだと思いました。この間違いが彼女に心［魂］の痛みをもたらしました（引き起こした）。
“opinion, ke Adamo...” の ke 節は opinio の内容・言い換えです。
Ŝi pensis eraro sian opinion. は通常とはかなり違う語順ですが「〜が〜を〜と思う」という意味を表す SVOC の構文（目的語の叙述文）です。SVOC 構文の例：
- Ŝi opiniis la ideon bona. 彼女はその考えを良いと思った。
- Tial do li invitis min al la mont⋅aro, ke tie tuj li per⋅forte kuŝ⋅igu min sur la dorson; kaj mi pensis, ke ankaŭ li nur la naturon ŝatas!
彼は［私を］山で［そこで］いきなり力づくで仰向けにしようとして、だから私をそこに［山に］誘ったんだわ。それなのに私は彼も自然が好きなだけなんだと考えた。
最初の ke 以降の節は tial（理由）の内容を表しています。kial, ke = ĉar（なぜならば、〜なので、〜という理由で）。かなりひねくった語順で、にわかには文の構造が分からないのですが、通常だと “Tial, ke tie tuj li per⋅forte kuŝ⋅igu min sur la dorson, do li invitis min al la mont⋅aro;” と表します。
Kiel granda eraro. Ho, vi viroj, ĉiuj vi estas egale samaj.
なんという大間違い。ああ、あなた達男って、あなた達は皆んな同じ。
egale 等しく、同等に
"vi viroj" や "ĉiuj vi" はどちらも同格表現です。
Ĉiuj vi volas nur tion..., kaj poste preta; povas veni la alia... Nu ne, mi ne volas esti objekto en via kolekt⋅aĵo.
あなた達は皆んなあのことをしがっているだけ....そして（あのことをする）準備ができた；他のことが起こり得る.... いや、いや、私はあなた達の体験のための「物」でありたくはないわ。
この文は意味がよく分かりません。kolekt⋅aĵo は手元の辞書にも PIV（Plena Ilustrita Vortaro）にも載っていません。「収集物」とでも訳せそうですが、後に出てくる文から推測して、ここでは「（体験を）積むこと」というほどの意味に解釈しました。合成語の意味は結合された複数の語根から推測できる場合もありますが、合成語となった以上独自を意味を持つので辞書にない単語は困ります。
Miaj sam⋅klas⋅an⋅inoj multe rakontis pri tia⋅specaj aferoj; kvankam ankaŭ pri agrabl⋅aĵoj, pri grandaj plezuroj.
同じクラスの女の子達がこんな種類の話［こと］は沢山［話して］してくれた; 気持ちよいことや大きな快感についてもだけど。
tia⋅speca こんな類の ← tia（そんな）+ speco（種類）+ a／ kvankam:［接］（～だ）けれども、とはいえ、にもかかわらず／ plezuro 喜び、楽しみ、快楽、快感
Jam ankaŭ en ŝian kapon venis kelk⋅foje la ideo, ke estus bone ek⋅provi, sed ŝi havis nek kuraĝon, nek tian amikon, kun kiu sen timo, kun plezuro ŝi povus fari tion.
今までにも［すでに］彼女の頭にも何度かちょっと試してみるのも良いかもしれないという考えが浮かびましたが［来たが］、彼女は勇気もなかったし、怖がることもなく楽しんで［その人と］そんなことができる友達もいませんでした。
ke estus bone 以降の節は直前の la ideo（考え）の内容です。
Ŝi ne povis pri⋅pensi, akcepti, konsenti, ke sen vera amo, nur por kolekti tra⋅viv⋅aĵojn, ŝi donu sin al iu.
彼女は本当の愛の無い、ただ体験を積む［集める］ためだけに自分をだれかに差し出すなどということを考えたり、受け入れたり、同意したりすることはできませんでした。
pri⋅pensi［他］思案する／ akcepti［他］受入れる
konsenti は他動詞でもあり自動詞でもあります。konsentas pri 〜について同意見である、konsentas kun li 彼と同意見である、konsentas peton 請願を承諾する
Tiaj pensoj okupis ŝin ankoraŭ post la al⋅veno hejmen, eĉ post la en⋅lit⋅iĝo. En la lito, en la mal⋅lumo de⋅nove ŝi fin⋅pensis ĉion. Eĉ ne nur fin⋅pensis, sed tra⋅vivis. Ŝi sentis la varm⋅egan buŝon de Adamo, ŝi sentis liajn fingrojn sur sia korpo, kaj trafis ŝin ĉiam pli forta deziro.
Neniam antaŭe estis viro tiel proksime al ŝi, nek spirite, nek korpe; korpe tute ne. Okazis jam kelkaj rapidaj kis⋅etoj dum hejm⋅e⋅n⋅iro el lern⋅ejaj amuzaj vesperoj, sed ili estis infan⋅aĵoj, tute ne seriozaj aferoj.
La unua vera kiso okazis hodiaŭ. Ho, kiel ŝi mal⋅fort⋅iĝis, kiel forte deziris ankaŭ ŝi tion. - Feliĉe, mi sukcesis kolekti forton kaj for⋅kuri, - ŝi pensis. Ĉu vere feliĉe? Ĉu ne estus pli bone permesi, okazu kio devas okazi? Sed tiam li estis for⋅tim⋅iga*, tre per⋅forta... Povas esti, ke tiu knabo vere amas min, ja ĉiam ni ambaŭ sentis nin tre bone kune, kaj ĉiam li estis tre bona, tre afabla, tre kara al mi. Dum la renkont⋅iĝoj mi vidis en liaj okuloj brilojn de amo, de la vera, granda amo...
Tiaj pensoj okupis ŝin ankoraŭ post la al⋅veno hejmen, eĉ post la en⋅lit⋅iĝo.
そんな考えが、帰宅のあともまだ、ベッドに入ってからでさえ彼女（の心）を占有しました。
En la lito, en la mal⋅lumo de⋅nove ŝi fin⋅pensis ĉion. Eĉ ne nur fin⋅pensis, sed tra⋅vivis.
寝床の中で、暗闇の中でもう一度彼女は最後まですべてを考えました。考えただけでなく（再）体験さえしました。
Ŝi sentis la varm⋅egan buŝon de Adamo, ŝi sentis liajn fingrojn sur sia korpo, kaj trafis ŝin ĉiam pli forta deziro.
彼女はアダムの熱い口を感じ、自分の身体の上に置かれた彼の指を感じました、そしてもっと強い（彼の）欲望が常に彼女を襲っていました。
trafiは、命中させる、命中する、（物に）ぶつかる、（災いなどが）襲う、出くわすといった意味です。
Neniam antaŭe estis viro tiel proksime al ŝi, nek spirite, nek korpe; korpe tute ne.
これまで一度も男の人が精神的にも肉体的にもこんなに近くにいたことはありませんでした；肉体的には全くありませんでした。
Okazis jam kelkaj rapidaj kis⋅etoj dum hejm⋅e⋅n⋅iro el lern⋅ejaj amuzaj vesperoj, sed ili estis infan⋅aĵoj, tute ne seriozaj aferoj.
楽しい夕方の学校からの帰宅の間に短い［速い］軽いキス（をした）は何度かあったけど、それらは子供っぽいことで、本気ではありませんでした。
La unua vera kiso okazis hodiaŭ. Ho, kiel ŝi mal⋅fort⋅iĝis, kiel forte deziris ankaŭ ŝi tion.
今日、はじめての本当のキスをした。何と、彼女はあんなにも力が抜けてしまった、彼女だってどんなにかあのことを強く望んでいた（のに）。
ここは地の文です。Ho, kiel ŝi mal⋅fort⋅iĝis, kiel forte deziris ankaŭ ŝi tion. は、感嘆文であることは分かりますが、全体に何を言いたいのはあまり分かりません。
- Feliĉe, mi sukcesis kolekti forton kaj for⋅kuri, - ŝi pensis.
幸いにも力を集中して逃げることに成功したわ、と彼女は考えました。
Ĉu vere feliĉe? Ĉu ne estus pli bone permesi, okazu kio devas okazi?
ほんとうに「幸いにも」だった？起るべきことは起るまましておく方が良かったんじゃないかしら？
Sed tiam li estis for⋅tim⋅iga, tre per⋅forta...
でもあのとき彼は脅迫的で、とても暴力的だった ...
for⋅timigi は「脅して追い払う」という意味ですが（for 離れる; timigi 怖がらす）、「脅迫的」と訳しました。単に timiga（怖がらすような, 脅迫的な）, terura（恐ろしい）ぐらいでも良いのではないかと思います。
Povas esti, ke tiu knabo vere amas min, ja ĉiam ni ambaŭ sentis nin tre bone kune, kaj ĉiam li estis tre bona, tre afabla, tre kara al mi.
彼［その男の子］は本当に私を愛しているのかもしれない、そういえば確かに私たちは二人とも、自分たちが一緒にいるときはいつもうまくいってたわ。そして彼はいつもとても善良で、優しく、いとしかったわ。
povas esti は、ここでは「あり得る」「かもしれない」という意味で、“ke tiu knabo vere amas min” という事実の可能性があるという意味です。ちなみに、devas esti だと「〜に違いない」という意味になります。
Dum la renkont⋅iĝoj mi vidis en liaj okuloj brilojn de amo, de la vera, granda amo...
（毎回）会っている間、私は彼の目の中に、本当の大きな愛の輝きを見たわ...
Ho Adamo, kion mi faris al vi! Vian amon, vian fortan deziron mi re⋅pagis per granda frapo sur vian vizaĝon, sur vian karan vizaĝon... Ĉu vi povos pardoni al mi? Estus tre bone, se mi povus fari ion por pac⋅igi vin.
Li certe ne volis kulpi. Eble en lia lando estas aliaj kutimoj. Je la unua invito ja tuj mi iris kun li en la arb⋅aron. Eble en lia lando, se faras tion knab⋅ino, ŝi tute nature permesas ĉion al la knabo. Kiu scias? Sed kion fari?
Kun tiaj pensoj ŝi ek⋅dormis. Sed ŝia dormo estis mal⋅trankvila. Kaj ankaŭ la sekvaj tagoj pasis en tiaj pensoj. Plej bone estus de⋅nove esti kune, amike, kiel antaŭe. Sed post tiu afero tio jam ne eblas. Por pac⋅igi lin certe restis jam nur unu maniero, sed mi tre timas, tion mi ne volas ankoraŭ...
Ho Adamo, kion mi faris al vi! Vian amon, vian fortan deziron mi re⋅pagis per granda frapo sur vian vizaĝon, sur vian karan vizaĝon...
ああアダム、私は何てことをあなたにしてしまったの。あなたの愛に、あなたの強い望み対し、私ったらあなたの顔へ、いとおしいあなたの顔への大きな平手打ちで仕返してしまうなんて。
pagi は「支払う」という意味で、re⋅pagi だと「払戻す」という意味になりますが、ここでは「仕返しする」「報復する」という意味で使っています。
Ĉu vi povos pardoni al mi? Estus tre bone, se mi povus fari ion por pac⋅igi vin.
あなたは私を許してくれるかしら？あなたと和解するために私に何かできれば、とても良いことなのに。
pac⋅igi は「平穏にさせる」「安らかにさせる」という意味かと解釈しましたが、手元の辞書では pac⋅igi は「平和にする」「和解させる」「仲裁する」とありますから、適切な表現なのか疑問があります。
Li certe ne volis kulpi. Eble en lia lando estas aliaj kutimoj.
彼は［きっと］罪を犯そうなんてとは思ってなかった。たぶん彼の国では（この国にはない）他の習慣があるんだわ。
kulpi は「罪がある」という意味の自動詞です。
Je la unua invito ja tuj mi iris kun li en la arb⋅aron.
彼のはじめての誘いだというのに、いきなり彼と森［の中］に行ってしまった。
Eble en lia lando, se faras tion knab⋅ino, ŝi tute nature permesas ĉion al la knabo. Kiu scias? Sed kion fari?
たぶん彼の国では、そんなことを女の子がしたら、その子は自分が何をされても男の子を［すべてを男の子に］当然のこととして許すんだわ。だれが知っているの？何をすべきなの？
"Kiu scias" がどんな意味か良く分かりません。「誰がそんなことを知っているっていうの...私が知ってるはずがないじゃない？」という意味なのでしょうか？
最後の Sed kion fari? は述語動詞の無い不定詞だけでできた文です。こういった場合の不定詞は実際の行為ではなく行為に対する義務、意志、可能などを表します。つまり、fari は「する」ではなくここでは「するべき」といったような意味です。
Kun tiaj pensoj ŝi ek⋅dormis. Sed ŝia dormo estis mal⋅trankvila. Sed ŝia dormo estis mal⋅trankvila.
そんなことを考えながら［考えとともに］彼女は眠りにつきました。しかし彼女の眠りは安らかではありませんでした。
Kaj ankaŭ la sekvaj tagoj pasis en tiaj pensoj.
そしてそんな思いの中で続く何日かが過ぎました。
Plej bone estus de⋅nove esti kune, amike, kiel antaŭe. Sed post tiu afero tio jam ne eblas.
もう一度以前のように、一緒に、友達のようにしていられたら一番良いのに。しかしこのことがあった後ではもう無理でしょう。
Por pac⋅igi lin certe restis jam nur unu maniero, sed mi tre timas, tion mi ne volas ankoraŭ...
彼を安らかにするにはもう１つしか方法はない、でもとても怖い、あんなことはもういや。
8.
Adamo nur rigardis post la for⋅kur⋅anta knab⋅ino. Li restis sidanta sur la herboj, kaj preskaŭ ploris. Tiu afero kaŭzis al li tre mal⋅bonan senton. Li ne komprenis, kial Eva faris tion. Hejme, liaj amikoj ĉiam diris, ke estas tre grave esti kuraga ĉe vir⋅inoj; kaj se vir⋅ino donas ebl⋅econ, tiun la viro devas tuj uzi, ĉar ali⋅okaze la vir⋅ino pensas, lin sen⋅helpa mal⋅kuraĝulo, kun kiu estas ne inde daŭrigi la aferon.
Ĉu eblas, ke la amikoj ne diris veron? Povas esti, ke ankaŭ ili ne havis proksiman aferon kun vir⋅ino, nur diris tion, por montri sin grand⋅uloj? Aŭ ĉu Eva estas tute alia ol la knab⋅inoj, pri kiuj la amikoj parolis? Certe ŝi estas alia, tre serioza, tre pri⋅pensema vir⋅ino. Ŝi volas atendi, ĝis al⋅venos la tempo por tiu afero. Sed antaŭe ŝi volas tra⋅vivi grandan amon. Kaj ŝi pravas. Sen vera, granda amo certe tio valoras nenion; eĉ li ne povis fari kiam provis.
Adamo nur rigardis post la for⋅kur⋅anta knab⋅ino. Li restis sidanta sur la herboj, kaj preskaŭ ploris.
アダムは走り去る（っている）女の子の後ろでただ見ているだけでした。彼は草の上に腰をおろしたままで殆ど泣きそうでした。
Tiu afero kaŭzis al li tre mal⋅bonan senton. Li ne komprenis, kial Eva faris tion.
このことは彼にとても悪い感覚を引き起こしました。彼はなぜイヴがこんなことをしたのか分かりませんでした。
Hejme, liaj amikoj ĉiam diris, ke estas tre grave esti kuraga ĉe vir⋅inoj; kaj se vir⋅ino donas ebl⋅econ, tiun la viro devas tuj uzi, ĉar ali⋅okaze la vir⋅ino pensas, lin sen⋅helpa mal⋅kuraĝulo, kun kiu estas ne inde daŭrigi la aferon.
国では彼の友達たちはいつも女性といるときは度胸がいると言っていた；そしてもし女性がチャンス［可能性］を見せたとき［与えたとき］、男はすぐにそれを生かさなければならない［使わなければならない］、そうしなければ彼女たちは彼のことを、彼とはそれを続ける値打ちのない協力的でない意気地なしだと思うからだ。
hejme は、ここでは自宅ではなく、自国という意味でしょう。ali⋅okaze は alia（他）と okazo（場合、機会、事態、出来事）を組み合わせた合成語です。ここでは、「そうしなければ」と訳しました。
Ĉu eblas, ke la amikoj ne diris veron? Povas esti, ke ankaŭ ili ne havis proksiman aferon kun vir⋅ino, nur diris tion, por montri sin grand⋅uloj?
友達が本当のことを言わなかったということもありえるかな？それに彼らも女性とそれに近い体験［こと］を持ったことがなく［を持っておらず］、ただ自分を大した人物に見せかけるために話したのかもしれない。
por montri sin grand⋅uloj は SVOC の構文で、「A を B にする」という意味を表します。B は名詞のことも形容詞のこともあります。行為の結果、A estas B で表せる関係になります。つまり montri することで ili(si) estas grand⋅uloj という表現ができる関係になります。B には主格の名詞か形容詞が来ます。例文：
Li farbis la muron blanka. 彼は壁を白に塗った。
La patro faris sian filon kuracisto. 父親は自分の息子を医者にした。
Aŭ ĉu Eva estas tute alia ol la knab⋅inoj, pri kiuj la amikoj parolis? Certe ŝi estas alia, tre serioza, tre pri⋅pensema vir⋅ino. Ŝi volas atendi, ĝis al⋅venos la tempo por tiu afero.
あるいはイヴが（自分の）友達が話した女の子達とまったく違う（女の子な）のかな？きっと彼女は違っていて、とても真剣で、とても思慮深い女性なんだ。彼女はあのことのための時がやって来るまで待ちたいんだ。
Sed antaŭe ŝi volas tra⋅vivi grandan amon. Kaj ŝi pravas. Sen vera, granda amo certe tio valoras nenion; eĉ li ne povis fari kiam provis.
しかし彼女はその前に（あのことの前に）大きな愛を体験することを望んでいる。そして彼女は正しい。真実で大きな愛が無くては［それは］何の価値もない；彼でさえ試みたときできなかった。
valoras は「～に価する」「値打ちがある」という意味ですが他動詞のようです。例：
la profito valoras la penon. 利益は苦労に値する（苦労するだけの値打ちがある）
eĉ li ne povis fari kiam provis.（彼でさえ試みたときできなかった）は una-foje（初めて）を補った方が良いでしょう。これは今回の山上での出来事を言っているのではありません。その前に彼には後に描写されるある経験があったのです。ます。なお kiam 以下は従属節ですから kiam li provis と主語を補った方がよいと思います。
Nun ĉion mi mal⋅bon⋅igis. Eva estis bona, vera amik⋅ino. Ankaŭ ŝi pensis, min bona amiko, tial ŝi kuraĝis veni kun mi en la arb⋅aron. Tio jam estas certa. Nun ŝi opinias, ke ankaŭ mi estas mal⋅bon⋅ulo, kiu volis kuŝ⋅igi ŝin plej rapide. Ŝi parolos ne plu kun mi, tio estas certa. Ĉi tie, en tiu ĉi lando mi ne trovos*2 tian knab⋅inon, kun kiu tiel bone ni komprenus unu la alian. Eĉ povas esti, ke neniam en la vivo mi trovos tian knab⋅inon. Afablan, karan, helpeman, sci⋅eman, amik⋅inon, kaj ankaŭ tre belan. Tiaj propr⋅ecoj mal⋅ofte estas kune tiel bone. Estis grand⋅ega mal⋅saĝ⋅eco dis⋅rompi tiun amik⋅econ.
Nun ĉion mi mal⋅bon⋅igis. Eva estis bona, vera amik⋅ino.
僕がすべて台無しにした。イヴは良い真の友だちだったんだ。
mal⋅bon⋅igis は「悪くした」ですが、「台無しにした」というほどの意味でしょう。fuŝi（台無しにする、仕損じる、へまをする）という言葉もあります。
Ankaŭ ŝi pensis, min bona amiko, tial ŝi kuraĝis veni kun mi en la arb⋅aron.
彼女もまた僕を良い友だちだと思っていた。だから勇気を持って僕といっしょに森の中へやって来たんだ。
Tio jam estas certa. Nun ŝi opinias, ke ankaŭ mi estas mal⋅bon⋅ulo, kiu volis kuŝ⋅igi ŝin plej rapide.
このことはもう確かだ。今となっては彼女は僕のことも［彼女を］何はおいても急いで寝させようとする悪人だと思っている。
plej rapide（最も速く）を「何はおいても急いで」と訳しました。
Ŝi parolos ne plu kun mi, tio estas certa. Ĉi tie, en tiu ĉi lando mi ne trovos tian knab⋅inon, kun kiu tiel bone ni komprenus unu la alian.
彼女はもうこれ以上は僕と話しはしないだろう、それは確かだ。ここ、この国で僕はこんなにもお互いによく理解しあえる女の子を見つけることはないだろう。
Eĉ povas esti, ke neniam en la vivo mi trovos tian knab⋅inon. Afablan, karan, helpeman, sci⋅eman, amik⋅inon, kaj ankaŭ tre belan.
それどころか人生で二度とあんな女の子を見つけることはないかもしれない。やさしく、気高く、協力的で、いろんなことを知っていて、そしてとてもきれいな女の子を。
２つの文にピリオドで分かれていますが、実際には１つの文です。
Tiaj propr⋅ecoj mal⋅ofte estas kune tiel bone. Estis grand⋅ega mal⋅saĝ⋅eco dis⋅rompi tiun amik⋅econ.
そんな個性がこんなにも素晴らしく揃っているなんてめったにないことだ。この友情を台無しにしてしまうという大いなる愚かなことをしてしまった［愚かなことが存在していた...起きた］。
この２つの文の estas, estis は両方とも繋ぎ動詞ではなく、存在を表します。２番目の文の “grand⋅ega mal⋅saĝ⋅eco dis⋅rompi tiun amik⋅econ” は解釈しにくいですが “grand⋅ega mal⋅saĝ⋅econ” を言い換えたものが “dis⋅rompi tiun amik⋅econ” です。つまり、「大いなる愚かなること」=「友情を台無しにしていまうこと」です。
Li sidis sur la herboj, kaj forte pens⋅adis. Evan nepre mi devos re⋅trovi kaj pac⋅igi. Mi petos, peteĝos ŝian pardonon, kaj promesos, plej serioze mi promesos, ke eĉ per fingro mi ne tuŝos ŝin sen permeso. Jes, mi devos fari tion!
Li sidis sur la herboj, kaj forte pens⋅adis.
彼は草の上に座り、強く思い続けた。
Evan nepre mi devos re⋅trovi kaj pac⋅igi.
イヴを必ずもう一度見つけ出し和解しなければならない。
自分には理解しにくい語順です。もうちょっと素直な語順にしてくれればと思います。前出しましたが pac⋅igi も適切な言葉の選択かどうか怪しいと思います。
re⋅trovi に「取り戻す」という意味もあるようです。
Mi petos, peteĝos ŝian pardonon, kaj promesos, plej serioze mi promesos, ke eĉ per fingro mi ne tuŝos ŝin sen permeso.
彼女に許しを乞おう、大いに乞おう。そして彼女の許しなくして指一本でも触らないと、この上なく真面目に約束しよう。（原文は peteĝos となっていますが、petegos の間違いでしょう。）
Jes, mi devos fari tion!
僕はそうしなけばならない。
Sed kia⋅maniere mi povos re⋅trovi ŝin? Mi scias nur ŝian nomon, sed ne, kie ŝi loĝas. Ankaŭ ŝi ne scias, kie mi loĝas. Dum niaj kun⋅estoj ĉiam ni parol⋅adis nur pri seriozaj aferoj, sed pri tia mal⋅grav⋅aĵo, ke kie oni loĝas, tute ne.
Sed kia⋅maniere mi povos re⋅trovi ŝin?
しかしどうやってもう一度見つけることができるだろうか？
Mi scias nur ŝian nomon, sed ne, kie ŝi loĝas.
彼女の名前を知っているだけで、どこに住んでいるか知らない。
Ankaŭ ŝi ne scias, kie mi loĝas.
彼女も僕がどこに住んでいるか知らない。
Dum niaj kun⋅estoj ĉiam ni parol⋅adis nur pri seriozaj aferoj, sed pri tia mal⋅grav⋅aĵo, ke kie oni loĝas, tute ne.
一緒にいるとき僕たちはいつも真面目なことについてばかり話していた、しかし人がどこに住んでいるかといったような瑣末なことについてはまったく話さなかった。
pri tia mal⋅grav⋅aĵo, ke kie oni loĝas, tute ne の ke 以降は mal⋅grav⋅aĵo の中身つまり「人がどこに住んでいるかということ」という意味の名詞節（mal⋅grav⋅aĵo と同格）と考えられますが、kie という疑問詞があれば ke は要らないとおもいます。疑問詞が導く従属節は ke がなくても名詞節になります。
Dum hejm⋅e⋅n⋅iro lia cerbo ir⋅adis nur ĉirkaŭ tiu afero; kia⋅maniere re⋅trovi ŝin? Li ek⋅vidis sur⋅stratan telefonon*3. Tie devas esti ankaŭ libro, kaj en ĝi nomo, nu ne de Eva - eble tiu de ŝia patro, se li havas telefonon. Sed tio estas ne certa.
Dum hejm⋅e⋅n⋅iro lia cerbo ir⋅adis nur ĉirkaŭ tiu afero; kia⋅maniere re⋅trovi ŝin?
帰宅の間彼の頭の中は［脳］はこのことの周りを行ったり来たりした［行き続けた］; どうやって彼女を取り戻そうか？
Li ek⋅vidis sur⋅stratan telefonon.
彼は通り［の上に］に立っている電話が目に止まった。
ekvidi の ek- は動作が始まったり、短時間の動作を表す接頭辞です。vidi は見る（目で知覚する）という意味です。
Tie devas esti ankaŭ libro, kaj en ĝi nomo, nu ne de Eva - eble tiu de ŝia patro, se li havas telefonon.
そこには本もあり、その中に名前があるはず、いや彼女のではない - たぶん彼女のお父さんの名前があるはずだ、もし彼が電話を持っていたなら。
devas はここでは「〜のはずである」「〜に違いない」という意味です。
Sed tio estas ne certa.
でもそれ（イヴのお父さんが電話を持っているかどうか）は分からない［不確かだ］。
La ideon sekvis ago. Li iris al la telefono, kaj skribis 33 numerojn, ĉe kiuj la familia nomo estas sama kiel tiu de Eva.
Morgaŭ mi komencos telefon⋅adi. Nun eble ankoraŭ ŝi ne al⋅venis hejmen. Ĝis morgaŭ eble ŝia kolero iom mal⋅grand⋅iĝos, kaj ŝi estos pardon⋅ema.
La ideon sekvis ago.
彼はすぐに行動した［行動がその考えの後を追った］。
Li iris al la telefono, kaj skribis 33 numerojn, ĉe kiuj la familia nomo estas sama kiel tiu de Eva.
彼は電話（のところ）に行き、イヴのそれと同じファミリーネームの箇所の３３個の番号を書き留めた［書いた］。
33 numerojn, ĉe kiuj la familia nomo estas sama kiel tiu de Eva：kiuj は関係代名詞です。ĉe は「近い場所に」とか「接触して」のような意味の前置詞ですが、ことさら近くを強調ためのものではなくて、要は場所を特定するために近くのものを目安にするということだと思います。
「〜と同じ」というときは、普通は冠詞を付けて「la sama kiel」とか「tia sama kiel」と言います。sama kun とか sama al のように言うのは間違いです。
Morgaŭ mi komencos telefon⋅adi.
明日電話をかけてみよう（電話をかけ始めよう）
Nun eble ankoraŭ ŝi ne al⋅venis hejmen.
今はたぶん彼女は家に着いていないだろう。
Ĝis morgaŭ eble ŝia kolero iom mal⋅grand⋅iĝos, kaj ŝi estos pardon⋅ema.
明日までにたぶん彼女の怒りは軽くなる［小さくなる］だろう、そして彼女は寛大（になる）だろう。
pardon⋅ema は pardoni（容赦する）と ema（傾向のある）という意味の接尾辞 -em- の合成語で、「寛容な」と言う意味ですが、普段から人格的に「寛容な」という意味でなく、あることにつて「許す」「寛容である」になるというようなときは -em- を付けないで、pardona で十分のようです。
Li faris laŭ tiu decido. Sed sekv⋅ont⋅tage la telefon⋅adon li komencis nur post⋅tag⋅meze, ĉar antaŭtag⋅meze li devis labori. Unu post la alia li vokis la priskribitajn numerojn. Unue sin anoncis viroj, kun kiuj li provis paroli unue esperant⋅lingve, poste en sia nacia lingvo. Sed ili ne komprenis, kion li volas. Nu, fine virina voĉo, kiu povas esti la voĉo de Eva. Lia koro ek⋅bat⋅egis. Ho, bon⋅ege!
Li faris laŭ tiu decido.
彼はこの決断に沿って行動した。
Sed sekv⋅ont⋅tage la telefon⋅adon li komencis nur post⋅tag⋅meze, ĉar antaŭ⋅tag⋅meze li devis labori.
しかし翌日、午前中は仕事をしなけらばならなかったので、ようやく午後に電話をかけ始めた。
Unu post la alia li vokis la priskribitajn numerojn.
一つづつ彼は書かれている番号を呼び出しました。
Unu post (la) alia は慣用句で「一つづつ」とか「次々に」と訳せます。手元の辞書は unu post alia となっていて la が付けていません。おそらく順序が決まっていてその順序通りにという意味なら la を付けても良いかもしれませんが、とりあえず順不同でこなすような場合は付けなくてもよいのではないでしょうか。
Unue sin anoncis viroj, kun kiuj li provis paroli unue esperant⋅lingve, poste en sia nacia lingvo.
始めのうちは男の人達が出てきた、その人達と彼はまずエスペラント語で話し、後で自分の国の言葉で話した。
anonci は「告げる」という意味で、電話口に出てきた人が自分の名前を告げることを指しているようです。ここでは単に「出てきた」と訳しました。関係詞文ですが、順番に訳しました。
Sed ili ne komprenis, kion li volas.
しかし男の人達は彼が何を欲しているのか分かりませんでした。
Nu, fine virina voĉo, kiu povas esti la voĉo de Eva. Lia koro ek⋅bat⋅egis. Ho, bon⋅ege!
ところが、ついにイヴの声かもしれない女性の声が。彼の心臓は大きく打ち出した。おお、いいぞ。
- Saluton, kara Eva! Mi estas Adamo, li diris rapide. Sed el la alia fino de la linio li aŭdis nur fremd⋅lingvan, ne⋅kompren⋅eblan parolon. Kelk⋅foje sin anocis neniu, certe neniu estis hejme. Foje je lia Esperanta parolo respondis vira voĉo kun granda ĝojo, same esperant⋅lingve, kvankam mal⋅pli bone ol la scio estis post kelk⋅semajna lern⋅ado de Adamo.
- Saluton, kara Eva! Mi estas Adamo, li diris rapide.
こんにちはイヴ！アダムだよ、と彼は急いで言った。
Sed el la alia fino de la linio li aŭdis nur fremd⋅lingvan, ne⋅kompren⋅eblan parolon.
しかし（電話）線の向うの終端から、彼は外国語の理解できない話（し声）だけ聞いた。
Kelk⋅foje sin anocis neniu, certe neniu estis hejme.
何回かは誰も出なかった。きっと家にだれもいなかったのだろう。
Foje je lia Esperanta parolo respondis vira voĉo kun granda ĝojo, same esperant⋅lingve, kvankam mal⋅pli bone ol la scio estis post kelk⋅semajna lern⋅ado de Adamo.
- Saluton, kara amiko! Nun mi aŭdi unua Esperanto parolo en telefono. Grande mi ĝoji! Esperanto estas tro bone afero. Mi esti kio kolekti poŝt⋅markoj, mi korespond⋅adi*5 tutmondo, ricevi poŝt⋅markoj. Tial mi lerni Esperanto dek jaro! Tro bona afero. Mi ricevi jam tro multa poŝt⋅marko!
Kaj tion li diris tiel rapide, preskaŭ je unu spiro, ke Adamo dume ne povis eĉ ek⋅paroli.
- Pardonu al mi sinjoro, sed mi ne kolektas poŝt⋅markojn. Mi tre petas vin, se eble vi scias la adreson de Eva Pati, bonvolu*6 diri al mi.
- Ĉu adreso Eva Pati? Mi ne memori, sed atendi! Estas libro, en tio multo adreso, mi rigardi tio libro.
- Adamo atendis almenaŭ kvin minutojn, kiam de⋅nove ek⋅parolis tiu lingvo-rompanto:
- Ne, mi ne vidi tio nomo. Certe ŝi ne kolekti markoj. Sed mi inviti vi, viziti mi. Havi certe vi insignoj*7, mi tre ŝati tiaj ankaŭ. Skribi mia adreso. Mov⋅ado*8 mi ne partopreni. Ili ne elekti min estro. Mi povi bone estro. Sed diri estro nur devi, kio paroli bona. Ĉie mal⋅bona homoj. Nun vi vidi, kial bona mi paroli, ĉu ne?
Adamo jam volis ĉesigi tiun apenaŭ kompren⋅eblan vortofluon: Pardonu sinjoro. Nun mi ne havas tempon; dankon pro via afabl⋅eco, ĝis re⋅vido! Kaj li re⋅en⋅metis la parolilon antaŭ la respondo de la alia.
Foje je lia Esperanta parolo respondis vira voĉo kun granda ĝojo, same esperant⋅lingve, kvankam mal⋅pli bone ol la scio estis post kelk⋅semajna lern⋅ado de Adamo.
あるとき［回］彼がエスペラントで話している時、（一人の）大喜びの［喜びを伴った］男性の声が、同じくエスペラントで返ってきました、もっとも（その話し方は）アダムが数週間学習した後の技能よりも、悪かったが...
la scio を技能と訳しました。la scio（知識）よりも la sci⋅povo（技能）と訳したほうが適していると思ったからです。後でも scio を sci⋅povo と理解したほうが適切に思える箇所が出てきます。
- Saluton, kara amiko! Nun mi aŭdi unua Esperanto parolo en telefono.
こんにちわ、kara amiko! 今私は電話ではじめてのエスペラント会話聞く。
Grande mi ĝoji! Esperanto estas tro bone afero.
大きく私喜ぶ。エスペラントはあまりにも良くことです。
Mi esti kio kolekti poŝt⋅markoj, mi korespond⋅adi tutmondo, ricevi poŝt⋅markoj. Tial mi lerni Esperanto dek jaro! Tro bona afero. Mi ricevi jam tro multa poŝt⋅marko!
私は切手集める何、私文通を続ける世界中、切手受け取る。だから私エスペラント10年勉強する。あまりに良いこと。私もうあまりに多くの切手受け取る。
Kaj tion li diris tiel rapide, preskaŭ je unu spiro, ke Adamo dume ne povis eĉ ek⋅paroli.
そして彼はそれを、アダムが話し始めることすらできないほど速く、ほとんど一息で話した。
ke Adamo dume ne povi....は tiel rapide（そのように速く）を補足します。「その間〜できないぐらい、それぐらい速く」という意味になります。
- Pardonu al mi sinjoro, sed mi ne kolektas poŝt⋅markojn. Mi tre petas vin, se eble vi scias la adreson de Eva Pati, bonvolu diri al mi.
スィンヨーロ、すみませんが、僕は切手を集めていません。もしあなたがひょっとして イヴ パティの住所を知っていたら、私に教えて［言って］くださるようお願いします。
sinjoro は大人の男性の敬称、もしくは呼びかけの時の言葉です。
- Ĉu adreso Eva Pati? Mi ne memori, sed atendi! Estas libro, en tio multo adreso, mi rigardi tio libro.
イヴ パティ 住所？私覚えるない、でも待つ！本がある、その中に多い住所、私それ見る。
- Adamo atendis almenaŭ kvin minutojn, kiam de⋅nove ek⋅parolis tiu lingvo-rompanto:
アダムは言葉のぶち壊し屋がまた話しはじめるときには、少なくとも５分は待っていた。
- Ne, mi ne vidi tio nomo. Certe ŝi ne kolekti markoj. Sed mi inviti vi, viziti mi. Havi certe vi insignoj, mi tre ŝati tiaj ankaŭ. Skribi mia adreso. Mov⋅ado mi ne partopreni. Ili ne elekti min estro. Mi povi bone estro. Sed diri estro nur devi, kio paroli bona. Ĉie mal⋅bona homoj. Nun vi vidi, kial bona mi paroli, ĉu ne?
私それ名前見ない。きっと彼女集めない切手。でも私あなた招待する、訪ねる私、きっとあなた記章持つ、私とても好きそんなもの。書く自分の住所。運動私参加しない。彼ら私を選ばない長。私良く長できる。でも言う長上手話すできるだけ義務。どこもかしこも悪い人。今あなた分かる私良い話す、だろ？
Adamo jam volis ĉesigi tiun apenaŭ kompren⋅eblan vortofluon:
アダムはもうこのほとんど理解できない［辛うじて理解できる］単語の流れを止めたかった。
Pardonu sinjoro. Nun mi ne havas tempon; dankon pro via afabl⋅eco, ĝis re⋅vido!
すみませんスィンヨーロ。僕は時間がありません；あなたの好意に感謝します、さようなら！
Kaj li re⋅en⋅metis la parolilon antaŭ la respondo de la alia.
そして彼は受話器を、相手の返事の前に置いた。
la alia（= la alia persono 特定の他人を指す） を「相手」と訳しました。
Li provis la numerojn, kiuj ankoraŭ restis, sed sen sukceso. Li jam vidis, ke tia⋅maniere li ne povos trovi Evan. Kaptis lin granda doloro kaj mal⋅espero. Kion fari?
En tiu mal⋅agrabla stato pasis pli ol semajno. Povas esti, ke Eva forte koler⋅iĝis, ke ŝi ne volas vidi lin plu? Certe ne. Krom tiu lasta mal⋅agrabl⋅aĵo ankaŭ ŝi sentis sin bone kun li. Do, certe ŝi jam forgesis tiun mal⋅bone sukces⋅intan monto-marŝ⋅adon, kaj eble ankaŭ ŝi volas re⋅vidi lin. Ho, se vere estus tiel!
Li komencis esperi, kaj de⋅nove pens⋅adi. Se Eva volas re⋅vidi lin, ŝi certe ofte promen⋅adas en la ĉirkaŭ⋅aĵo de la teatro. Ja ĉiam ili renkont⋅iĝis tie. Li decidis, ke ĉiun post⋅tag⋅mezon, kiam li havos tempon iros al la teatro.
Li provis la numerojn, kiuj ankoraŭ restis, sed sen sukceso.
彼はまだ残っていた番号を試してみたが、成果［成功］はなかった。
直訳すると「彼はまだ残っていた番号を成功無くして試みた」となる。
Li jam vidis, ke tia⋅maniere li ne povos trovi Evan. Kaptis lin granda doloro kaj mal⋅espero.
彼はもうこの方法ではイヴを見つけることはできないと分かった。大きな痛みと失望が彼を囚えた。
Kion fari?
どうしよう？
この文は先にでてきた不定詞だけでできた文です。fari は「する」ではなく「するべき」「しよう」「できる」というような意味合いで解釈できます。どれが相応しいかは文脈などで判断します。要するに実際に「する」「した」といった事実を述べる表現手法ではありません。
En tiu mal⋅agrabla stato pasis pli ol semajno. Povas esti, ke Eva forte koler⋅iĝis, ke ŝi ne volas vidi lin plu?
この不愉快な状態で１週間以上が経った。イヴはこれ以上彼に会いたくないと、とても［強く］怒ったかもしれない。
stato:状態、様子。vidi はここでは「会う」と言う意味です。
最初の文は pli ol semajno が一応主語で pasis が動詞ですが、本来 pasis tagoj pli (multaj) ol semajno（１週間より多くの日にち）とすべきところです。
Certe ne. Krom tiu lasta mal⋅agrabl⋅aĵo ankaŭ ŝi sentis sin bone kun li. Do, certe ŝi jam forgesis tiun mal⋅bone sukces⋅intan monto-marŝ⋅adon, kaj eble ankaŭ ŝi volas re⋅vidi lin. Ho, se vere estus tiel!
きっと違う。最後の不愉快な出来事を除けば、彼女は彼と一緒にいて自分（彼）とのことを良い（状態だ）と感じた。だったらきっと彼女はもうあの上手くいかなかった山歩き（のこと）を忘れ、たぶんまた彼に再会したいと思っているだろう。ああ、本当にそうであればなあ。
最後の文の se は「〜であれば」と言う意味の条件節を導くのではなく、「〜であればなー」というニュアンスを表す完結した文です。ここでは se は 接続詞ではなく副詞的小辞として使われています。se を使うとは限りませんが、このような表現を「希求法」(optativo) と言うそうです。
Li komencis esperi, kaj de⋅nove pens⋅adi. Se Eva volas re⋅vidi lin, ŝi certe ofte promen⋅adas en la ĉirkaŭ⋅aĵo de la teatro. Ja ĉiam ili renkont⋅iĝis tie.
彼は希望を持ち始めまた考えはじめました。もしイヴが彼に再会したいなら、彼女はきっと頻繁に劇場の周り［のものの中を］を散歩していることだろう。いつだって彼らはそこで落ち会った。
Li decidis, ke li ĉiun post⋅tag⋅mezon iros al la teatro, kiam li havos tempon.
彼は時間のある午後は、劇場に行くことに決めた。
*1. Plua far⋅ado de io.
*2. Post serĉado ek⋅vidi ion.
*3. Ilo, por paroli mal⋅proksimen.
*4. Diri, ke iu volas ion, aŭ iu ĉe⋅estas.
*5. Sendi kaj ricevi leteron.
*6. Mi petas vin, estu afabla fari ion.
*7. Malgranda aĵo, kiu montras, de kiu grupo estas ano iu. Tiu aĵo estas fiksita sur vesto.
*8. Komuna ag⋅ado de iu granda grupo.
9.
Sekv⋅ont⋅tage, en la kutima tempo li jam estis ĉe la teatro. Li promen⋅adis tie proksim⋅um⋅e ĝis vespero, kaj rigardis ĉiun knab⋅inon, similan al Eva. Sed li ne sukcesis ek⋅vidi ŝin. Kaj ankaŭ en la sekv⋅ontaj tagoj okazis simile. Kun la paso de la tempo, li far⋅igis ĉiam pli mal⋅espera. Lia koro ofte ek⋅bat⋅egis, kiam en la mal⋅proksimo li rimarkis iun, kiu povus esti Eva. Sed kiam ŝi venis pli proksimen, ĉiam li devis vidi, ke de⋅nove li eraris.
Mult⋅foje li jam pri⋅pensis, kion li diros al ŝi, kiel li petos pardonon, kiel li promesos, ke poste ĉiam li estos nur bona al Eva. Sed ŝajnis, ke li ne ek⋅vidos ŝin plu.
Sekv⋅ont⋅tage, en la kutima tempo li jam estis ĉe la teatro.
次の日、いつもの時間に彼はもう劇場のところにいた。
kutima: 習慣の、いつもの
Li promen⋅adis tie proksim⋅um⋅e ĝis vespero, kaj rigardis ĉiun knab⋅inon, similan al Eva. Sed li ne sukcesis ek⋅vidi ŝin.
彼はそこら辺りを夕方近くまで歩き、イヴに似た女の子に目を向けた。しかし彼女を見かけることには失敗した。
proksim⋅um⋅e の -um- は意味が定義されていない接尾辞で、proksim（近い）+ ume で「およそ」という意味を表します。
Kaj ankaŭ en la sekv⋅ontaj tagoj okazis simile.
そして次の日もまた同じようなことが起きた。
sekv⋅onta は「この後続くことになる」という意味です。この文は過去形なので、自分なら自分なら “en la sekv⋅ontaj tagoj” ではなく “en la postaj tagoj”とか“en la sekvaj tagoj”と作文するでしょう。
Kun la paso de la tempo, li far⋅iĝis ĉiam pli mal⋅espera.
時間が過ぎるにつれ、彼はだんだん失望していった。
far⋅iĝis ĉiam pli mal⋅espera は「常により失望していった」という意味でしょうが、こういう場合慣用句を使って far⋅iĝis pli kaj pli mal⋅espera（次第に失望していった）のように表現することができます。
また、kun の代わりに dum（〜の間に）とか laŭ（～に沿って,～に従って）を使うこともできると思われます。「時の過ぎるのとともに」のように日本語でも kun（〜と）に近い助詞を使いますが、少しレトリックな表現と言えるのではないでしょうか？
Lia koro ofte ek⋅bat⋅egis, kiam en la mal⋅proksimo li rimarkis iun, kiu povus esti Eva.
遠くでイヴかもしれない誰かを見かけた時、かれの心臓は何度も強く打った。
Sed kiam ŝi venis pli proksimen, ĉiam li devis vidi, ke de⋅nove li eraris.
しかし、その子が近くにやって来た時、いつも彼は、また自分が間違っていたと気付かされた。
vidi はここでは「分かる」「気づく」という意味なのですが、devi がついているので、「〜ねばならない」というニュアンスがあるので、devi vidi を「気付かされた」と受け身に訳しました。
Mult⋅foje li jam pri⋅pensis, kion li diros al ŝi, kiel li petos pardonon, kiel li promesos, ke poste ĉiam li estos nur bona al Eva.
もう何度も彼は、彼女に何を言おうか、どうやって謝ろう［許しを請おう］か、どうやって今後はいつもイヴに対してただ良くするだけにする（ただの友達でいる）と約束しようか、と考え続けた。
Sed ŝajnis, ke li ne ek⋅vidos ŝin plu.
しかし、どうやらこれ以上（待っても）彼は見つけそうにない。
Sed la kvinan tagon, kiam jam vesper⋅iĝis, kaj guste li volis hejm⋅e⋅n⋅iri, de mal⋅antaŭ iu kaptis lian brakon. Li ne havis tempon diri eĉ unu vorton, la brakoj de Eva jam estis ĉirkaŭ lia kolo, kaj la buŝon fermis vera, longa, varma kiso. Poste Eva estis, kiu ek⋅parolis:
- Adamo, kara Adamo, estas bon⋅ege, ke ni de⋅nove povas esti kune! Mi jam tre timis, ke mi ne re⋅vidos vin! Mi tre ek⋅timis post tiu vango-frapo*1. Tiu tre doloris ankaŭ al mi. Pardonu al mi, mi tre petas vin! Tiam kaptis min rapida kolero kaj ne pri⋅pensis, kion mi faras. Poste jam mi sciis, ke mal⋅bone mi faris, ke mi iris kun vi al tiu sol⋅eca loko. Mi sciis, ke vi tre deziras min, - ja ĉe sana viro estas tute natura, eĉ bona tio -, do mi estus dev⋅inta pli bone gardi min, kaj ne iri kun vi al tiu loko.
Sed la kvinan tagon, kiam jam vesper⋅iĝis, kaj guste li volis hejm⋅e⋅n⋅iri, de mal⋅antaŭ iu kaptis lian brakon.
しかし５日目、もう日が暮れてちょうど帰宅しようと思った頃、後ろから誰かが彼の腕を掴んだ。
Li ne havis tempon diri eĉ unu vorton, la brakoj de Eva jam estis ĉirkaŭ lia kolo, kaj la buŝon fermis vera, longa, varma kiso.
彼は一言も発する間もなく、イヴの腕が彼の首に巻き付いて、本当の長い温かいキスが彼の口を閉じた。それからイヴがしゃべり始めた:
Poste Eva estis, kiu ek⋅parolis: - Adamo, kara Adamo, estas bon⋅ege, ke ni de⋅nove povas esti kune!
アダム、いとおしいアダム、また一緒にいることができてとても良かった。
Poste Eva estis, kiu ek⋅parolis: の箇所は意味がよく分かりません。
Mi jam tre timis, ke mi ne re⋅vidos vin!
私はもうあなたに再び会えないのじゃないかととても怖かった。
ke 以下は timi（恐れる）の目的語です
Mi tre ek⋅timis post tiu vango-frapo.
あの頬をぶった［ことの］後とても怖くなったの。
Tiu tre doloris ankaŭ al mi.
あのこと［頬をぶったこと］は私にとても苦しめたわ。
「頬をぶったこと」に tio でなく tiu を使ってありますが、指示するものが物や人でなく行為や出来事、話の内容などであっても、一旦具体的な名詞に置き換えられたら（vango-frapo）、後は tiu を使って指示します。
Pardonu al mi, mi tre petas vin!
許してね、心から［とても］お願いするわ［乞うわ］。
Tiam kaptis min rapida kolero kaj ne pri⋅pensis, kion mi faras.
あのとき急な怒りが私を捕え、自分が［私が］何をしているか分からななかったのよ［考えなかったのよ］。
この文は重文ですが、前段の文と後段の文であきらかに主語が違います。後段の文の主語は mi ですが省略されています。日本語でもこういう省略はよくますが、ハンガリー語でもやるのですかね。この筆者なら kion mi の mi も省略して、kaj ne pri⋅pensis, kion faras などとやりそうです。しかしエスペラントでは推奨できない省略だと思います。
なお、kion mi faras と現在形になっていますが、これは kion mi faras が間接話法と同じで名詞節だからです。名詞節の中は時制が独立しています。
Poste jam mi sciis, ke mal⋅bone mi faris, ke mi iris kun vi al tiu sol⋅eca loko.
あの後、あなたとあの寂しい場所へ行くという間違った［悪い］ことをしたと、もう分かったわ。
Mi sciis, ke vi tre deziras min,
あなたがとても私を欲しがっている［望んでいる］ことは知ってたの。
deziras とここも現在形です、ここでも 名詞節（ke節）の中の動詞なのでそうなります。日本語だと過去形にもできると思います。英語のように時制の一致がなくても、微妙に日本語と違いかつ、それなりに厳格なようで、うっかりすると間違って作文しそうです。
- ja ĉe sana viro estas tute natura, eĉ bona tio -
- それは健康な男性の場合自然なことだわ、良いことですらあるわ -
この文の主語は tio です。
すでに指摘しましたが、この場合の ĉe は近くにあるものを目安にして場所を特定するのではなく、「〜場合」「〜においては」のような意味です。
do mi estus dev⋅inta pli bone gardi min, kaj ne iri kun vi al tiu loko.
だったら私は自分をもっと正しく守り、そしてあなたとあの場所に行くべきではなかったわ（でもそうしなかった）。
estus の -us は仮定法の動詞語尾です。この文は仮定法（反実法）ですから、事実ではないことを話しています。しかし estus dev⋅inta という表現は殆ど使われることはありません。また「 〜べきではなかった」自体は仮定のことでなく事実です。自分なら次のように作文します。過去の行為を仮定で表すので、その時点を指す副詞的な語句を入れると誤解が生じません。
do mi devis ne iri kun vi al tiu loko. Estus pli bone, se mi tiam bone gardus min, kaj ne irus. だったら私はあなたとあの場所に行くべきではなかった。（...事実）私があの時自分をもっと正しく守り、そして行かなけばもっと良かったのに（...「良かった」「守った」「行った」が事実ではない）
tiam を取り除き Estus pli bone, se mi bone gardus min, kaj ne irus. とすると未来の起こるかもしれないことを仮定して不安に思っていると誤解を生じる余地があります。過去の行為について後悔しているのなら述語動詞を仮定形にし、後悔している過去の行為を ~inta で表します。... 実際にはほとんど使われない表現です。
do mi devis ne iri kun vi al tiu loko. Estus pli bome, se mi estus bone gardinta min kaj ne irinta. となります。
- Ne, vi tute ne pravas. Mi estis ne sufiĉe forta, mi ne povis regi min. Ja mi estas homo, homo devas ĉiam regi sin. Tiam mi faris, kiel besto, kiel hundo aŭ porko. Mi ne miras, ke kaptis vin kolero. Kaj nun mi tre ĝojas kaj dankas, ke vi venis tien kaj pardonis al mi.
- Ne, vi tute ne pravas.
いや、君は全く間違っている。
Mi estis ne sufiĉe forta, mi ne povis regi min.
君は充分強くなくて、自分を制御できなかったんだ。
Ja mi estas homo, homo devas ĉiam regi sin.
僕は人間だ、人間は常に自分を制御しなければならない。
Ja mi estas homo ではなく、Mi estas ja homo（僕は正しく人間だ）の方がニュアンスを汲み取りやすいと思います。
Tiam mi faris, kiel besto, kiel hundo aŭ porko.
あのとき僕は獣のように、犬や豚のように、やってしまった。
Mi ne miras, ke kaptis vin kolero.
怒りが君を捕えたことに驚きはしないよ。
Kaj nun mi tre ĝojas kaj dankas, ke vi venis tien kaj pardonis al mi.
そして今、君がここに来て［僕を］許してくれて、とても嬉しくそして感謝しているよ。
ここは tien ではなく ĉi tien にするべきでしょう。
- Ŝajnas, ke nia amik⋅eco estas sufiĉe forta. Ni gardu tiun amik⋅econ, tiu estas tre bela, tre bona!
Ŝajnas, ke nia amik⋅eco estas sufiĉe forta.
僕達の友情は充分に強いようだ。
Ni gardu tiun amik⋅econ, tiu estas tre bela, tre bona!
この友情を守ろう、それはとても素晴らしく、とても良いことだ。
- Mi faris ĉion, ke de⋅nove ni povu esti kune. Telefon⋅adis, preskaŭ semajnon mi ven⋅adis ĉi tien ĉiu⋅tage.
- Mi faris ĉion, ke de⋅nove ni povu esti kune.
僕はもう一度君と一緒にいられるためにあらゆることをしたんだ。
Telefon⋅adis, preskaŭ semajnon mi ven⋅adis ĉi tien ĉiu⋅tage.
繰り返し電話をかけたし、ほとんど一週間毎日ここに来続けたよ。
- Ankaŭ mi volis fari ion, sed mi ne povis. Mi estis mal⋅sana. Nu, ne tre, tamen mi devis kuŝi en lito. Sed mi sentis, ke vi estas ĉi tie, kaj tuj, kiam mi povis, venis.
- Ankaŭ mi volis fari ion, sed mi ne povis. Mi estis mal⋅sana.
私も何かしたかった、でも出来なかった。病気だったの。
Nu, ne tre, tamen mi devis kuŝi en lito.
（といっても）そんなにひどいというわけではなかったけど、それでもベッドで寝ていなければならなかった。
Sed mi sentis, ke vi estas ĉi tie, kaj tuj, kiam mi povis, venis.
でも私はあなたがここに来ていると感じ、そして動けるように［できるように］なったとき、すぐにやって来たのよ。
- Nun jam ĉio estas en ordo. Ni parolu pri alia afero. Ĉu dume vi lernis iom?
- Nun jam ĉio estas en ordo.
今はもう何もかも片付いたわ。
esti en ordo で「片付いている」「整っている」「順調である」というような意味を表します。en は状態や形態を表すのによく使われます。例：en rondo 輪になって、en pec⋅etoj バラバラに。
Ni parolu pri alia afero.
他のことを話しましょう。
Ĉu dume vi lernis iom?
この間いくらか勉強したの？
- Ne iom, sed multe! La vortojn preskaŭ mi scias, sed kelkajn aferojn mi ne komprenas tute bone.
- Ekzemple?
- Ne iom, sed multe!
いくらかじゃなくて沢山だよ。
La vortojn preskaŭ mi scias, sed kelkajn aferojn mi ne komprenas tute bone.
あの単語は殆ど知っているよ、でもいくつかのことが全く［良く］は理解できていないんだ。
- Ekzemple mi ne komprenas bone, kiam oni uzas "anta", "ata", "ita", "inta" kaj similajn.
- Nu, atentu bone; mi klar⋅igos al vi. Kiu faras ion, ekzemple nun legas, tiam li estas leg⋅anto. Se hieraŭ legis, li estis leg⋅into, se morgaŭ legos, li estos leg⋅onto. La objekto al kiu la faro direkt⋅iĝas, ekzemple la libro, kiun li nun legas; leg⋅ato, hieraŭ: leg⋅ito, morgaŭ: leg⋅oto. Mi amas vin: Mi estas via am⋅anto; sed vi estas mia am⋅ato. Estas inde iom pli bone, pli longe klar⋅igi tion.
- Ekzemple mi ne komprenas bone, kiam oni uzas "anta", "ata", "ita", "inta" kaj similajn.
例えば、 "anta", "ata", "ita", "inta" やそれに似たようなものを、いつ使うのか良くわからないんだ。
- Nu, atentu bone; mi klar⋅igos al vi.
じゃあ、いいわね、注意して（聞いて）ね; あなたに説明するわ。
Kiu faras ion, ekzemple nun legas, tiam li estas leg⋅anto. Se hieraŭ legis, li estis leg⋅into, se morgaŭ legos, li estos leg⋅onto.
何かをしている人、例えば今読んでいる人は、そのとき leg⋅anto（読んでいる人） よ。もし昨日読んだら、その人は leg⋅into（読んだ人） で、もし明日読むんだったら、その人は leg⋅onto（これから読む人） よ。
ここからイヴが分詞の話をします。先に出て来た過去や未来の仮定表現についても出て来ます。
分詞は語尾 -ant（継続相）, -int（完了相）, -ont（将然相） を使って表現されますが、これに名詞語尾 -o を付けたものは行為ではなく行為者を表します。
この文は文法的に誤りもあるし、意味的にも怪しいところがあるので次のように書き換えたほうがよいでしょう。
Kiu faras ion, ekzemple nun legas, tiam li estas leg⋅anto. Se li hieraŭ legis, li nun estas leg⋅into, se li morgaŭ legos, li nun estas leg⋅onto.
イヴは Se hieraŭ legis, li estis leg⋅into, se morgaŭ legos, li estos leg⋅onto. と説明していますが、estis, estos と esti の時制を変える必要はなく、むしろすべて estas の方が分詞をより正しく理解できます。estas つまり今の時点で、もうすでに読んでいるなら leg⋅into（li estas leg⋅into） で、今ちょうど読んでいるなら、 leg⋅anto（li estas leg⋅anto）で、これから読むのなら leg⋅onto（li estas leg⋅onto）です。
少し話が逸れますが、li estas leg⋅anto、li estis leg⋅into、li estos leg⋅onto のように不特定の人に li が使ってありますが、li は男女を問わず不特定の人を代表することがあり、その用例が「エスペラントの基礎 - 練習文集」の中にあります。
Ĉar ĉiu amas ordinare personon, kiu estas simila al li...人は誰でも普通自分に似た人を愛すので...
La objekto al kiu la faro direkt⋅iĝas, ekzemple la libro, kiun li nun legas; leg⋅ato, hieraŭ: leg⋅ito, morgaŭ: leg⋅oto.
物に行為が向いている、例えばある人が今読んでいる本は leg⋅ato（読まれている本） で、昨日読んだのなら leg⋅ito（読まれた本）、明日読むなら leg⋅oto （読まれる本）よ。
この文も次のように書いた方がよいとおもいます。
La objekto al kiu la faro direkt⋅iĝas, ekzemple la libro, kiun li nun legas: leg⋅ato; hieraŭ legis: leg⋅ito; morgaŭ legos: leg⋅oto.
Mi amas vin: Mi estas via am⋅anto; sed vi estas mia am⋅ato.
私はあなたを愛している: 私はあなたの am⋅anto で; でもあなたは私の am⋅ato よ。
所有代名詞 + 〜anto、所有代名詞 + 〜ato は日本語の言い回しと違うので注意が必要です。
via am⋅anto は、あなたを愛している人
via am⋅ato は、あなたによって愛されている人、つまり、あなたが愛している人
Estas inde iom pli bone, pli longe klar⋅igi tion.
もっとちゃんと［よく］、もっと長く説明するべきね。
Se okazas io antaŭe (ekz. hieraŭ)
Antaŭ la lego la homo estis leg⋅onta, la libro estis leg⋅ota.
Dum la lego la homo estis leg⋅anta, la libro leg⋅ata. Post la lego la homo estis leg⋅inta, la libro leg⋅ita.
Se okazas io antaŭe (ekz. hieraŭ)
もし、何かが以前に起きた場合（例．昨日）
ekz. は ekzemple（例えば）の短縮形です。
Antaŭ la lego la homo estis leg⋅onta, la libro estis leg⋅ota.
読む行為の前は、その人は estis leg⋅onta（読もうとしていた） で、本は estis leg⋅ota（読まれようとしていた）。
Dum la lego la homo estis leg⋅anta, la libro leg⋅ata. Post la lego la homo estis leg⋅inta, la libro leg⋅ita.
読む行為の間は、その人は estis leg⋅anta（読んでいた）で、本は leg⋅ata（読まれている）。読む行為の後なら、その人は estis leg⋅inta（読んでしまった） で、本は leg⋅ita（読まれてしまった）。
Se la lego okazos morgaŭ: Antaŭ la lego la homo estas leg⋅onta, la libro estas leg⋅ota.
Dum la lego la homo estas leg⋅anta, la libro estas leg⋅ata.
Post la lego la homo estas leg⋅inta, la libro estis leg⋅ita.
Se la lego okazos morgaŭ: Antaŭ la lego la homo estas leg⋅onta, la libro estas leg⋅ota.
もし読む行為が明日に行われるなら: 読む行為の前ならその人は estas leg⋅onta（読もうとしている） で、本は estas logota（読まれようとしている）。
Dum la lego la homo estas leg⋅anta, la libro estas leg⋅ata.
読む行為の間なら、その人は estas leg⋅anta（読んでいる） で本は estas leg⋅ata（読まれている）。Post la lego la homo estas leg⋅inta, la libro estis leg⋅ita.
読む行為の後なら、その人は homo estas leg⋅inta（読んでしまった） で、本は estis leg⋅ita（読まれてしまった）。
Se io poste okazos: Antaŭ la lego la homo estos leg⋅onta, la libro estos leg⋅ota.
Dum la lego la homo eatos leg⋅anta, la libro estos leg⋅ata
Post la lego la homo estos leg⋅inta, la libro estos leg⋅ita.
La afero estas simila ĉe "o" aŭ "e" vorto-finoj.
Se io poste okazos: Antaŭ la lego la homo estos leg⋅onta, la libro estos leg⋅ota.
もし何かが後に起るなら：読む行為の前なら、その人は estos leg⋅onta（（未来のある時点で）読もうとしている） で、本は estos leg⋅ota（（未来のある時点で）読まれようしている）。
Dum la lego la homo eatos leg⋅anta, la libro estos leg⋅ata
読む行為の間なら、その人は eatos leg⋅anta（（未来のある時点で）読んでいる） で、本は estos leg⋅ata（（未来のある時点で）読まれている）。
Post la lego la homo estos leg⋅inta, la libro estos leg⋅ita.
読む行為の後なら、その人は estos leg⋅inta （（未来のある時点で）読んでしまっている）で、本は estos leg⋅ita（（未来のある時点で）読まれてしまっている）。
La afero estas simila ĉe "o" aŭ "e" vorto-finoj.
やることは［その件は］ "o" や "e" の語尾の場合でも似たようなものよ。
- Por kiu celo tio estas utila?
- Tia⋅maniere tre mal⋅longe oni povas skribi aŭ diri ion. Ekzemple: Hieraŭ ĝuste vi volis legi libron, kiam via amiko al⋅venis. Anstataŭ tio, vi povas diri: Mi estis leg⋅onta, kiam mia amiko al⋅venis. Aŭ alia ekzemplo: Antaŭ la for⋅veturo vi devos telefoni al via amiko: For⋅vetur⋅onte vi devos telefoni... Sed tiujn formojn oni mal⋅ofte uzas en Esperanto, nur se estas nepre bezonata.
- Por kiu celo tio estas utila?
どんな［どの］目的にそれは役立つの？
- Tia⋅maniere tre mal⋅longe oni povas skribi aŭ diri ion.
このように、とても短く何かを書いたり、あるいは言ったりすることができるわ。
Ekzemple: Hieraŭ ĝuste vi volis legi libron, kiam via amiko al⋅venis.
例えば: 昨日あなたの友達がやって来たとき、ちょうどあなたは本を読みたかった。
Anstataŭ tio, vi povas diri: Mi estis leg⋅onta, kiam mia amiko al⋅venis.
そう言う代わりに［それに代えて］あなたはこのように言うことができるの：自分の友達がやって来たとき Mi estis leg⋅onta（読もうとしていた） 。
Aŭ alia ekzemplo: Antaŭ la for⋅veturo vi devos telefoni al via amiko: For⋅vetur⋅onte vi devos telefoni... Sed tiujn formojn oni mal⋅ofte uzas en Esperanto, nur se estas nepre bezonata.
あるいは他の例：出発の前あなたはあなたの友達に電話をしなければならない: for⋅vetur⋅onte（出発しようとして）あなたは電話をしなけらばならない。.... でもこの形は、エスペラントではそれが必ず必要な場合だけ稀に使うだけよ。
nur se estas nepre bezonata は 主語が省略されています。主語は tiuj formoj(ili) です。
- Tamen estas aferoj, kie tio estas ne mal⋅hav⋅ebla. Ekzemple se antaŭe io okazus ali⋅maniere. Se mi ne estus ir⋅inta kun vi sur la monton, vi ne estus ricev⋅inta de mi frapon. (Aŭ vi ne estus frap⋅ita.) Nuntempe oni diras tion ankaŭ pli mal⋅longe: "Se mi ne ir⋅intus kun vi sur la monton, vi ne ricev⋅intus de mi frapon."
- Tamen estas aferoj, kie tio estas ne mal⋅hav⋅ebla.
それでも、それがそこに無くてなならない［失うことができない］こともあるの。
mal⋅hav⋅ebla 失うことが不可能な ← hav⋅ebla 持つことが可能な
Ekzemple se antaŭe io okazus ali⋅maniere. Se mi ne estus ir⋅inta kun vi sur la monton, vi ne estus ricev⋅inta de mi frapon. (Aŭ vi ne estus frap⋅ita.) Nuntempe oni diras tion ankaŭ pli mal⋅longe: "Se mi ne ir⋅intus kun vi sur la monton, vi ne ricev⋅intus de mi frapon."
例えばもし以前に何かが他のあり方で起こった。もし私があなたと山に ne estus ir⋅inta（行かなかったら）あなたは私から平手打ちを ne estus ricev⋅inta（もらうことはなかったかもしれない）（あるいは、あなたは ne estus frap⋅ita 平手打ちされなかったかもしれない）。現在はこれをもっと短く「もし私があなたと山に ne ir⋅intus（行かなかったら）、あなたはわたしから平手打ちを ne ricev⋅intus（もらわなかったかもしれない） 」と言うの。
仮定法語尾 -us と分詞語尾 -ant, -int, -ont は "estus 〜inta" のような形であれ、"〜intus" のような形であれ、実際にはほとんど使われていないようです。しかし、文法的には合理的であると説明したものもあります。
- Nu, pro tiu mal⋅agrabla afero tiun ekzemplon certe ĉiam mi rememoros.
Sed estas ankoraŭ io, pri kio ni ne parolis: Ekzemple "rapida" estas io, kio ĉiam rapidas: Rapida vagon⋅aro aŭ rapidvagon⋅aro. Se tiu rapido estas ne ĉiam ekzist⋅anta propr⋅eco, nur foje-foje faras io aŭ iu: Rapid⋅anta homo; kiu nun rapidas, sed ne ĉiam. Se ni jam parolas pri la rapido, tiu estas bona ekzemplo por montri, ke la sama vorto povas havi diversajn formojn:
- Nu, pro tiu mal⋅agrabla afero tiun ekzemplon certe ĉiam mi rememoros.
あの不愉快なことがあったので、僕はこの例文をきっといつも思い出すだろう。
Sed estas ankoraŭ io, pri kio ni ne parolis: Ekzemple "rapida" estas io, kio ĉiam rapidas: Rapida vagon⋅aro aŭ rapidvagon⋅aro.
でもまだそれについて私たちがが話してないないことがあるの：例えば rapida は何かがいつも速いことよね：Rapida vagon⋅aro 速い列車 とか rapidvagon⋅aro 快速列車とかね。
Se tiu rapido estas ne ĉiam ekzist⋅anta propr⋅eco, nur foje-foje faras io aŭ iu: Rapid⋅anta homo; kiu nun rapidas, sed ne ĉiam.
もしその rapido（速いこと）が常にある［存在する］特性ではなく、何事かあるいは誰かが、ただ時々（何かを）する（のであれば）：Rapid⋅anta homo（急いでいる人）は今急いでいる人のことで、いつもというわけではないわ。
Se ni jam parolas pri la rapido, tiu estas bona ekzemplo por montri, ke la sama vorto povas havi diversajn formojn:
もし私たちがすでに rapido（速いこと）について話したなら、それは同じ単語が色々な形を持つことを示す良い例だわ。
Rapido; montras, po kiom da kilometroj iras la vagon⋅aro dum* unu horo. (ekz.: 80 km/horo)
Rapida; propr⋅eco de bestoj kaj vetur⋅iloj. (rapida vagon⋅aro, tiu hundo estas rapida.)
Rapide; kiam io okazas dum* mal⋅longa tempo. (Rapide li al⋅venis.)
Rapidi; la ago mem. Mi rapidas, vi rapidas ktp.
Rapido; montras, po kiom da kilometroj iras la vagon⋅aro dum unu horo. (ekz.: 80 km/horo)
Rapido（速さ）; 列車が１時間に何キロメートルづつ走るか（例．80 km/毎時）を示すわ。
po は「〜あたり〜づつ」の「づつ」に相当する前置詞です。
イヴは「〜あたり」に相当する単語として（ここでは時間について）dum を使っていますが、アカデミオの推奨によると、単位あたりの進む距離を示すときは dum ではなく en とか por を使うようです。あるいは前置詞を使わず hore（１時間に）ĉiu⋅hore（毎時） というように副詞を使うようです。Plena Ilustrita Vortaro でも en を使っています。参照［アカデミオ］［Plena Ilustrita Vortaro］
Rapida; propr⋅eco de bestoj kaj vetur⋅iloj. (rapida vagon⋅aro, tiu hundo estas rapida.)
Rapida（速い）；動物や乗り物の特性のことね（速い列車、その犬は速いとか）。
Rapide; kiam io okazas dum mal⋅longa tempo. (Rapide li al⋅venis.)
Rapide（速く）；短い時間で何かが起ること（彼は速くやって来た）。
ここでも dum mal⋅longa tempo より en mal⋅longa tempo の方が適していると思われます。
Rapidi; la ago mem. Mi rapidas, vi rapidas ktp.
Rapidi（急ぐ）；行為自体のことよ。私は急ぐ、あなたは急ぐ、などね。
ktp. は kaj tiel plu（等々）の略語です。
- Vi estas tre bona instriust⋅ino. La lerno-libro ne klar⋅igas tiel bone tiujn aferojn.
- Mi pensas, ke por hodiaŭ jam estas tro multe el la klar⋅ig⋅ado. Post semajno de⋅nove ĉi tie! Ĝis...!
- Kaj antaŭ la for⋅iro Adamo ricevis kison.
- Vi estas tre bona instriust⋅ino. La lerno-libro ne klar⋅igas tiel bone tiujn aferojn.
君はとても良い先生だよ。例の学習書はこのことをこれほどうまく説明していないよ。
- Mi pensas, ke por hodiaŭ jam estas tro multe el la klar⋅ig⋅ado. Post semajno de⋅nove ĉi tie! Ĝis...!
今日の分としては、多すぎるぐらいの説明だと思うわ。１週間後に、またここで。さようなら。
por は「〜分」「〜あたり」のような意味を表すこともあります。「今日のためには多い」とも取れるし、「今日の分としては多い」のようにも受け取れます。multe el la klar⋅ig⋅ado は主語が無い（無主語文？省略？）ので、意味が分かりにくいです。
- Kaj antaŭ la for⋅iro Adamo ricevis kison.
そして立ち去る前にアダムはキスを受け取りました（してもらいました）。
ここは地の文ですから、文頭のハイホンは要りません。
*1. Frapo sur la vizaĝon.
10.
- Saluton! Ĉu longe vi atendis?
- Ne, ĉirkaŭ dek minutojn.
- Pardonu al mi pro la mal⋅fru⋅iĝo, sed dum⋅voje fremd⋅land⋅ano demandis min pri io. Nur tre mal⋅facile mi povis klar⋅igi al li, kia⋅maniere li povos trovi la staci⋅domon.
- Staci⋅domo; tiun vorton ankoraŭ eĉ mi ne konas.
- Ĉu vere? Stacio (aŭ halt⋅ejo) estas loko, kie vetur⋅iloj, ekzemple vagon⋅aroj haltas. Tie estas ankaŭ domo, kie oni vend⋅adas biletojn, kaj la vojaĝantoj atendas. Krome oficejoj, kie fervoj⋅istoj laboras.
- Fervojiston mi komprenas. Tiu estas el vortoj: fero, vojo, isto. Sed mi ne scias, kio estas bileto.
- Bileto estas paper⋅pec⋅eto, simile al marko. Antaŭ la ek⋅veturo, oni devas aĉeti ĝin, kun⋅porti, por montri la pagon. Esperanto estas facila tial, ĉar el kelkaj vortoj oni povas kun⋅meti multajn novajn. Ĝi estas vere multe pli facile el⋅lern⋅ebla, ol ceteraj lingvoj.
- Saluton! Ĉu longe vi atendis?
こんにちは！長く待った？
- Ne, ĉirkaŭ dek minutojn.
いいえ、10分ぐらいだよ。
ĉirkaŭ は「〜の周りに」という意味が原義ですが、ここでは「約」「およそ」という意味です。minutojn の -n は目的語の指標ではなく、時間や期間を表す対格語尾です。
- Pardonu al mi pro la mal⋅fru⋅iĝo, sed dum⋅voje fremd⋅land⋅ano demandis min pri io. Nur tre mal⋅facile mi povis klar⋅igi al li, kia⋅maniere li povos trovi la staci⋅domon.
遅くなってごめんなさいね、でも来る途中で外国の人があることを聞いてきたのよ。どうやったらその人が駅舎を見つけることができるかっていうことを、やっとのことで難儀して説明できたの。
dum⋅voje は「〜の間に」と「道」の合成語で「道々」「途中」という意味です。sur⋅voje という言い方もあります。nur はここでは「ようやく」「やっとのことで」という意味です。
- Staci⋅domo; tiun vorton ankoraŭ eĉ mi ne konas.
staci⋅domo；その単語は僕でさえ知らないよ。
eĉ は「〜でさえ」という意味なので、ここでアダムが "eĉ mi"「僕でさえ」と言うのは、ちょっと生意気な感じですね。まだまだ学習したてなのに。筆者はどんなニュアンスを表現しようとしたのでしょうか？
- Ĉu vere? Stacio (aŭ halt⋅ejo) estas loko, kie vetur⋅iloj, ekzemple vagon⋅aroj haltas. Tie estas ankaŭ domo, kie oni vend⋅adas biletojn, kaj la vojaĝantoj atendas. Krome oficejoj, kie fervoj⋅istoj laboras.
本当に？stacio（あるいは halt⋅ejo）は乗り物、例えば列車が止まる場所よ。そこには切符を打ったり、旅行者が待ったりする建物もあるわ。他にも鉄道員が仕事をする事務所もあるのよ。
- Fervojiston mi komprenas. Tiu estas el vortoj: fero, vojo, isto. Sed mi ne scias, kio estas bileto.
Fervojisto（鉄道員）は分かるよ。その単語は fero（鉄）vojo（道）isto（人）で出来ているね。でも bileto が何か知らないな。
- Bileto estas paper⋅pec⋅eto, simile al marko. Antaŭ la ek⋅veturo, oni devas aĉeti ĝin, kun⋅porti, por montri la pagon.
bileto は切手に似ている紙切れのことよ。乗り物に乗って出発する前に、それを買って、支払いをしたことを示すために持っておかなければならないのよ。
Esperanto estas facila tial, ĉar el kelkaj vortoj oni povas kun⋅meti multajn novajn. Ĝi estas vere multe pli facile el⋅lern⋅ebla, ol ceteraj lingvoj.
エスペラントはいくつかの単語から沢山の新しい単語をくっつけることができるから易しいんだね。エスペラントは他の言語よりも本当にとても簡単に習得できるね。
kun⋅meti は「一緒に置く」という意味が原義で、ここでは「合成する」「結合する」という意味です。
ĉar は「〜だから」「なぜならば」という意味の接続詞です。
pli 〜 ol 〜は比較級の表現です。
multe は「沢山」という意味ですが「とても」と訳しました。
- Jes, tamen oni devas multe lerni, se oni volas bone uzi la lingvon. Ekzemple, vi multe lernis ĉiu⋅tage, tial vi sukcesis dum mal⋅longa tempo iom el⋅lerni ĝin. Sed, se vi komencos legi seriozajn librojn, vi vidos, kiel multajn vortojn vi ankoraŭ ne konas. Sed kaj vi, kaj mi devas esti kontentaj pri via lingvo-scio. Estus tre bone, se ĉiu, kiu sin nomas esperantisto, povus uzi almenaŭ tiel bone la lingvon, kiel vi.
- Ho, pas⋅int⋅okaze mi forgesis rakonti al vi ion. Mi serĉ⋅adis vin telefone, kaj foje en la telefono sin anoncis esperantisto. Sed li parolis tiel mal⋅bone, ke mi devis multe pens⋅adi por kompreni lin. Kaj li kuraĝis rakonti, ke li ek⋅lernis antaŭ dek jaroj! Eĉ li pensis, ke li bone konas la lingvon! En la mov⋅ado li volis esti estro, kaj for⋅lasis la mov⋅adon ĉar oni ne elektis lin estro!
- Certe vi tre miris, kiam vi ek⋅aŭdis Esperantajn vortojn en la telefono.
- Ili estis vere nur apartaj vortoj, sed ne parolo.
- Jes, tamen oni devas multe lerni, se oni volas bone uzi la lingvon.
そうね、それでもエスペラントを上手く使うには、沢山学ばなければならないわよ。
Ekzemple, vi multe lernis ĉiu⋅tage, tial vi sukcesis dum mal⋅longa tempo iom el⋅lerni ĝin.
例えばあなたは沢山毎日勉強したから短い時間でいくらか習得したわね。
Sed, se vi komencos legi seriozajn librojn, vi vidos, kiel multajn vortojn vi ankoraŭ ne konas.
でも、もしあなたが深刻な本を読み始めたら、どれほど多くのまだ知らない単語があることが分かるわ。
Sed kaj vi, kaj mi devas esti kontentaj pri via lingvo-scio.
でも、あなたも私も、あなたの言語知識について満足しなければならないわ。
Estus tre bone, se ĉiu, kiu sin nomas esperantisto, povus uzi almenaŭ tiel bone la lingvon, kiel vi.
自分自身をエスペランチストと呼ぶ（ぐらいの人なら）だれもが少なくともあなたのように上手にこの言葉を使えたら、とても良いことだわ。
- Ho, pas⋅int⋅okaze mi forgesis rakonti al vi ion.
ああ、前に僕は君にあることを話すのを忘れたよ。
pas⋅int⋅okaze は pas⋅inta（過ぎ去った）と okazo（出来事、場合、機会）との合成語で、「前の機会に」という意味です。
Mi serĉ⋅adis vin telefone, kaj foje en la telefono sin anoncis esperantisto.
僕は君を電話で探し続けたんだ、そしてあるとき（ある）エスペランチストが電話に出て来たんだ。
Sed li parolis tiel mal⋅bone, ke mi devis multe pens⋅adi por kompreni lin.
でも彼は、僕が彼を理解するのに沢山考えなければならないほど、ひどい話し方をしたんだ。
Kaj li kuraĝis rakonti, ke li ek⋅lernis antaŭ dek jaroj! Eĉ li pensis, ke li bone konas la lingvon! En la mov⋅ado li volis esti estro, kaj for⋅lasis la mov⋅adon ĉar oni ne elektis lin estro!
そして彼は自分は１０年前に学習し始めたという話をあえてしたんだ。彼でさえこの言語のことをよく知っていると考えているんだ。（エスペラントの）運動で彼は（何かの）長であろうとしたんだが、人が彼を長に選んでくれなかったので運動を放棄したんだ。
kuraĝi は「勇気がある」という意味で、"kuraĝas 〜i" で「勇敢にも〜する」という意味を表しますが、「あえて〜する」という意味を表すことがあります。ニュアンスがよく分かりませんが、ここでは「不必要なのにあえて」のような意味かと思えます。似た言い回しに "aŭdacas 〜i" という表現があります。こちらの方が「ずうずうしくも〜する」といったニュアンスを表すようで、あまり良い意味では使われないように思うのですが、はっきりしたニュアンスの違いは分かりません。
oni ne elektis lin estro! は目的語の叙述文（SVOC英語の文型）です。
Mi farbis la muron blanka. その壁を白く塗った。
La gepatroj faris la filon kuracisto. その両親は息子を医者にした。
- Certe vi tre miris, kiam vi ek⋅aŭdis Esperantajn vortojn en la telefono.
あなたは電話でエスペラントの単語を（突然）聞いたとき、きっと驚いたでしょうね。
- Ili estis vere nur apartaj vortoj, sed ne parolo.
それらは（単語）は本当にただのバラバラの単語で、話しなんてものではなかったよ。
- Kaj tiu ulo rakontis, ke li lernis dek jarojn!? Tiaspecaj "esperantistoj" sen⋅vole estas mal⋅amikoj de Esperanto. Ili for⋅tim⋅igas la homojn, ĉar laŭ ilia ekzemplo ili pensas, ke ankaŭ Esperanto estas ne bone el⋅lern⋅ebla, same kiel naciaj lingvoj. Eĉ tia⋅specaj volas esti estroj! Esti, labori, lerni, kiel simplaj anoj tute ne! Ili bezonas la mov⋅adon nur por povi esti "iuj", kio eble ali⋅loke ne sukcesis. Kvankam naci⋅lingve ili povas paroli "bele", rapide estas vid⋅eble kia⋅specaj homoj ili estas. La aliaj esperantistoj ne ŝatas, ne estimas ilin, kaj ne elektas ilin, se ekzistas eblo, estro. Poste ili plej ofte for⋅lasas la mov⋅adon, sed tio estas tute ne perdo! Estroj devas esti nur tiuj, kiuj povas doni ekzemplon.
- Kaj tiu ulo rakontis, ke li lernis dek jarojn!?
それでその人は自分が10年間勉強したと話したの？
-ul- は「人」という意味の接尾辞ですが、ここでは名詞語尾を付けて名詞として使っています。
Tiaspecaj "esperantistoj" sen⋅vole estas mal⋅amikoj de Esperanto.
あの種の「エスペランチスト」は（彼らが）意図せずともエスペラントの敵よ。
Ili for⋅tim⋅igas la homojn, ĉar laŭ ilia ekzemplo ili pensas, ke ankaŭ Esperanto estas ne bone el⋅lern⋅ebla, same kiel naciaj lingvoj.
彼らは彼らの（悪い）模範に倣って、エスペラントも通常の各国言語と同じようにうまく習得できないものと考えるので、人々を怖がらせるわ（エスペラントの学習を怖がらせて止めさせわ）。
ekzemplo の意味が良くわからないのですが、「彼らの中の典型的な人に倣って」というほどの意味かと思います。ただし、laŭ ilia と再帰代名詞を使っていないので主語の Ili とは別の複数の人物」を指しているはずですが、文脈にそのような人物は登場していないので、誰のことを指しているのか分かりません。おそらく sia（自分たちの）とすべきところではないかと思います。
for⋅tim⋅igas la homojn 「人々を脅して追い払う」というのも具体的なイメージが分かりませんが、「エスペラントって難しいんだぞ」というようなことを言って人を寄り付かなくさせるというほどの意味かと思います。
Eĉ tia⋅specaj volas esti estroj!
そんな種類の人でさえ長になりたがる。
tia⋅specaj の被修飾語が省略されていますが、homoj か Esperantistoj のことでしょう。
Esti, labori, lerni, kiel simplaj anoj tute ne!
普通の［シンプルな］メンバーのように、存在し、働き、学ぼうなどとは全くしないわ。
ここは直前の文と一続きのようです。文頭の esti は 前の文の volas と複合動詞を構成して volas esti（〜であろうとする）という意味だと思います。長になりたがるくせに、普通のシンプルなメンバーとして存在し、エスペラントを真摯に学び、エスペラントのために働こうなんて全くしない人たちだ、と言いたいのでしょう。
Ili bezonas la mov⋅adon nur por povi esti "iuj", kio eble ali⋅loke ne sukcesis.
彼らがエスペラントの運動を必要とするのは、たぶん他の場所で成功しなかった「何者」かであることができきるからなのよ。
ここの訳は難しくてよく分かりません。"iuj" と引用符で括った意図や、それに係る関係代名詞に tiuj でなく、kio を使った理由も分かりません。文法的には kio は複数のものを指すときに使うことができますが...
Kvankam naci⋅lingve ili povas paroli "bele", rapide estas vid⋅eble kia⋅specaj homoj ili estas.
彼らは（自分の）国の言葉では「美しく」話すことができるけれども、どんな種類の人間かお見通しだ［素早く分かる］わ。
La aliaj esperantistoj ne ŝatas, ne estimas ilin, kaj ne elektas ilin, se ekzistas eblo, estro.
他のエスペランチストは彼らを価値を認めないし尊敬しない、できたら［もし可能性があれば］彼らを長に選ぶことはないわ。
ŝati は「〜が好き」と言うときによく使われますが、もともとのニュアンスとしては「価値を認める」というような意味です。
La aliaj esperantistoj ..... elektas ilin, se ekzistas eblo, estro は La aliaj esperantistoj ..... elektas ilin estro, se ekzistas eblo とした方が分かり易いです。これは英語で言えば SVOC の構文に相当し、彼らを長に選ぶという意味です。「可能性があれば」という従属節が途中に混じり込んでいるので読みにくくなります。
「可能性があれば」というのは何がしかの政治的影響力がエスペラント社会にも影響していて、自由に長を選ぶことのできない環境があったのかもしれません。
Poste ili plej ofte for⋅lasas la mov⋅adon, sed tio estas tute ne perdo! Estroj devas esti nur tiuj, kiuj povas doni ekzemplon.
そのあと彼らはたいていは活動を放棄するけど、そのことは損失ではないわ。長は（良い）模範を示すことができる人に限られるわ。
- Ankaŭ alian nov⋅aĵon mi povas rakonti al vi: Eble vi memoras, ke mi diris al vi, hejme mia amiko jam parolis al mi pri Esperanto.
- Jes, mi memoras.
- Mi ne scias kial, sed tiu⋅tempe ne interesis min Esperanto. Certe mi ne vidis, kial ĝi estus utila al mi, se mi ek⋅lernus. Antaŭ du semajnoj mi skribis leteron al mia amiko esperant⋅lingve!
- Certe li tre miris! - Ĉu li jam respondis?
- Jes, hieraŭ mi ek⋅vidis la hejman koverton en la vitro-fenestro de la pordisto. Mi tre ekĝojis, vid⋅ante, ke la letero al⋅venis por mi.
- Ĉu li estis kontenta pri via scio?
- Jes, li estis tre kontenta, kaj skribis, ke mi estas feliĉa homo, ĉar mi havas tian instru⋅ist⋅inon kiel vi!
- Ĉu vere vi estas feliĉa?
- Vere? Ĉu vi ne vidas, ke radias de mi tiu feliĉo?
- Jes, mi vidas! Tuj vi estos pli feliĉa, sed unue diru ion!
- Kion vi volas aŭdi? Neniam mi estis pli feliĉa!
- Ĉu vere vi amas min?
- Ankaŭ alian nov⋅aĵon mi povas rakonti al vi: Eble vi memoras, ke mi diris al vi, hejme mia amiko jam parolis al mi pri Esperanto.
また別のニュースも君に話すことができるよ：たぶん君は僕が家で僕の友だちがエスペラントについて話したと言ったことを覚えているだろう。
- Jes, mi memoras.
ええ、覚えているわ。
- Mi ne scias kial, sed tiu⋅tempe ne interesis min Esperanto. Certe mi ne vidis, kial ĝi estus utila al mi, se mi ek⋅lernus. Antaŭ du semajnoj mi skribis leteron al mia amiko esperant⋅lingve!
なぜか分からないんだけど、その時エスペラントは僕の興味を引かなかったんだ。もし僕が勉強を始めたとして、なぜそれが僕に役立つことになるのか、きっと（その時は）分からなかったんだろう。２週間前に僕はその［僕の］友達にエスペラント語で手紙を書いたんだ。
- Certe li tre miris! - Ĉu li jam respondis?
きっとその人、とても驚いたでしょうね！その人はもう返事をしてきたの？
- Jes, hieraŭ mi ek⋅vidis la hejman koverton en la vitro-fenestro de la pordisto. Mi tre ekĝojis, vid⋅ante, ke la letero al⋅venis por mi.
ああ、昨日守衛［門番］のガラス窓から［の中で］家（?庭用）の封筒を見かけたんだ。手紙が僕に届いているの見てとても嬉しくなったよ。
- Ĉu li estis kontenta pri via scio?
彼はあなたの技能に満足したの。
scio（知識）を sci⋅povo（技能）のように訳しました。
- Jes, li estis tre kontenta, kaj skribis, ke mi estas feliĉa homo, ĉar mi havas tian instru⋅ist⋅inon kiel vi!
そうだよ、彼はとても満足したよ、そして、僕には君のような先生がいるから幸せな奴だと書いていたよ。
- Ĉu vere vi estas feliĉa?
あなたは本当に幸せなの？
- Vere? Ĉu vi ne vidas, ke radias de mi tiu feliĉo?
本当かって？君には僕から幸せが溢れ出てている［この幸せが放射している］のが見えないの？
- Jes, mi vidas! Tuj vi estos pli feliĉa, sed unue diru ion!
ええ、見えるわ。すぐにあなたはもっと幸せになるわ、でもまず何か言ってちょうだい。
- Kion vi volas aŭdi? Neniam mi estis pli feliĉa!
何を聞きたいんだい？これ以上幸せなことは一度もなかったよ！
- Ĉu vere vi amas min?
本当に私を愛している？
- Kia demando! ĵus mi diris al vi, ke la feliĉo radias de mi. Tiu feliĉo estas pro la granda amo. Kiam mi longe estis sen vi, tiam mi ek⋅scis, kiel grava vi estas al mi, kiel forte mi amas vin!
- Nu, tiam mi diros al vi agrablan nov⋅aĵon. Mia patro devos vojagi eksterlanden pro labor⋅eja afero, kaj mia patr⋅ino vojaĝos kun li. Do, mi restos sola en la logejo.
- Kaj mi?
- Ĉu vi ne komprenas? Mi volas inviti vin al mi! Multe mi pens⋅adis pri tiu afero. Ankaŭ mi sentas, ke mi tre amas vin! Mi jam scias, ke tio estas vera, granda amo. Kaj mi tre timis, ke pro tiu mal⋅feliĉa afero mi perdos vin. Mi jam pensis, ke estus est⋅inta pli bone, se mi permesus, ke vi finu, kion vi komencis. Adamo! Mi tre amas, ankaŭ mi tre deziras vin, kaj ankaŭ mi volas jam esti via!
- Kara mia Eva! Mi pensis, ke mi jam ne povos esti pli feliĉa, kaj jen, tamen!
- Kia demando! ĵus mi diris al vi, ke la feliĉo radias de mi. Tiu feliĉo estas pro la granda amo. Kiam mi longe estis sen vi, tiam mi ek⋅scis, kiel grava vi estas al mi, kiel forte mi amas vin!
何ていう質問なんだ！たった今君に僕から幸せが溢れ出ているって言ったところだよ。この幸せはこの大きな愛のせいなんだ。君がいなかった長い間、その時僕は君がどれほど大事か、僕がどれほど強く君を愛しているか知ったんだ。
- Nu, tiam mi diros al vi agrablan nov⋅aĵon. Mia patro devos vojagi eksterlanden pro labor⋅eja afero, kaj mia patr⋅ino vojaĝos kun li. Do, mi restos sola en la logejo.
じゃあ、今度は私が嬉しい［心地よい］ニュースを言うわよ。私のお父さんが国外に仕事［仕事場 = 会社］の件で出かけなければ［旅行しなければ］ならないの、そしてお母さんも一緒に出かけるわ。だから、私は家［住んでいる所］に一人で残るの。
- Kaj mi?
それで、僕は？
- Ĉu vi ne komprenas? Mi volas inviti vin al mi!
分からないの？私はあなたを私のところに招待したいのよ。
Multe mi pens⋅adis pri tiu afero. Ankaŭ mi sentas, ke mi tre amas vin!
この件については沢山考えたのよ。私もあなたをとても愛していると感じているわ。
Mi jam scias, ke tio estas vera, granda amo. Kaj mi tre timis, ke pro tiu mal⋅feliĉa afero mi perdos vin.
これは本当の大きな愛だと知っているわ。そして私はこの不幸な出来事であなたを失うことになるのを恐れたの。
Mi jam pensis, ke estus est⋅inta pli bone, se mi permesus, ke vi finu, kion vi komencis.
私は考えたの、もし（あのとき）私があなたが始めたことを最後まで［終えることを］許していれば、もっと良かったんじゃないかって。
Adamo! Mi tre amas, ankaŭ mi tre deziras vin, kaj ankaŭ mi volas jam esti via!
アダム、あなたをとても愛しているわ。私もあなたが欲しいの、そしてもうあなたのものでありたいの。
- Kara mia Eva! Mi pensis, ke mi jam ne povos esti pli feliĉa, kaj jen, tamen!
いとしい僕のイヴ！僕はもうこれ以上幸せなことなどあり得ないと思ったよ、なのに、こんなことって！
11.
Ankaŭ tiun tagon ili renkont⋅iĝis ĉe la teatro. Sed tiu renkont⋅iĝo estis tute alia ol ĝis nun. Ili ambaŭ timis, kaj la kaŝo de la timo faris inter ili ne⋅kutiman mal⋅varm⋅eton. Ili nur staris, apenaŭ povis diri ion. Por rompi la silenton Eva ek⋅parolis:- Nu, kien ni iru?
- Antaŭ semajno vi invitis min al via loĝ⋅ejo. Sed se vi dume ŝanĝis vian decidon, ni povos iri ajne promen⋅adi.
Lia voĉo ne plaĉis al Eva. Ŝi aŭdis en ĝi kvazaŭ mokon. Tial, kvankam prefere ŝi ir⋅intus promen⋅adi*, respondis jene:
- Ne, kion mi promesis, tion mi ne ŝanĝas. Venu kun mi.
Ankaŭ tiun tagon ili renkont⋅iĝis ĉe la teatro. Sed tiu renkont⋅iĝo estis tute alia ol ĝis nun.
その日もまた彼らは劇場の所で会いました。しかし今回のデートは今までとは全く違いました［別でした］。
Ili ambaŭ timis, kaj la kaŝo de la timo faris inter ili ne⋅kutiman mal⋅varm⋅eton.
彼らは二人とも恐れ、その恐れを隠そうとすることで［その恐れの秘匿が］彼らの間にいつもはない冷ややかな感じが生まれました［少しの冷たさを作った]。
Ili nur staris, apenaŭ povis diri ion. Por rompi la silenton Eva ek⋅parolis:- Nu, kien ni iru?
彼らはただ立ちほとんど何も言いませmi mal⋅vest⋅iĝosんでした。この静寂を破るために、イヴは話し始めました。- どこに行く？
apenaŭ は「辛うじて〜する」という意味ですが、言い換えれば「ほとんど〜しない」となります。（apenaŭ = preskaŭ ne）
- Antaŭ semajno vi invitis min al via loĝ⋅ejo. Sed se vi dume ŝanĝis vian decidon, ni povos iri ajne promen⋅adi.
君は１週間前に僕を家に招待してくれたよね。でももしこの間に君の決意が変わったのなら、僕達はどこでもいいから散歩してもかまわないんだよ。
se vi dume ŝanĝis vian decidon の ŝanĝi は他動詞なので、直訳すると「君が決意を変えなかったら」となります。
Lia voĉo ne plaĉis al Eva. Ŝi aŭdis en ĝi kvazaŭ mokon. Tial, kvankam prefere ŝi ir⋅intus promen⋅adi*, respondis jene:
彼の声はイヴには気に入りませんでした。その中に嘲りのようなものを聞きました。そのため彼女は、どちらかというと散歩に行きたかったのですが（この時点でもう散歩に出かけていたらなあと思った）、こう答えました。
kvazaŭ: あたかも、まるで〜のように
kvankam: にもかかわらず
- Ne, kion mi promesis, tion mi ne ŝanĝas. Venu kun mi.
いいえ、私は約束したことは変えないわ。私と一緒に来て。
En la loĝ⋅ejo ilia mal⋅trankvilo kreskis.
- Ĉu vi volas manĝi aŭ trinki ion? - Demandis Eva.
- Ne, mi volas nur vin, - diris Adamo per ia mal⋅afabla voĉo.
- Ne rapidu, ni havas tempon, mi timas!
- Ĉu vi pensas, ke post unu horo vi ne timos? Venu!
Kaj li tiris ŝin al la lito. Tie per ne lertaj manoj li provis for⋅igi la sub⋅vestojn de Eva.
- Ne tiel! Vi mal⋅bon⋅igos ĝin. Atendu, mi mal⋅vest⋅iĝos.
En la loĝ⋅ejo ilia mal⋅trankvilo kreskis.
（彼女）の家で、彼らの不安はだんだん大きくなりました［不安が育った］。
- Ĉu vi volas manĝi aŭ trinki ion? - Demandis Eva.
何か食べたい、それとも何か飲む - イヴは聞きました。
- Ne, mi volas nur vin, - diris Adamo per ia mal⋅afabla voĉo.
いや、僕は君がほしいだけだよ - アダモはそっけない声で言いました。
- Ne rapidu, ni havas tempon, mi timas!
急がないで、私たちには時間があるわ、怖いの！
- Ĉu vi pensas, ke post unu horo vi ne timos? Venu!
君は１時間後には恐れることはないだろうと思っているの？おいで！
Kaj li tiris ŝin al la lito. Tie per ne lertaj manoj li provis for⋅igi la sub⋅vestojn de Eva.
そして彼はベッドに彼女を引っ張っていきました。そこで彼はヘタクソな手つきで［手で］でイヴの下着を脱がそうとしました。
- Ne tiel! Vi mal⋅bon⋅igos ĝin. Atendu, mi mal⋅vest⋅iĝos.
そんなやりかたでしないで！下着を傷めるわ［悪くする］。待って、自分で［私が］脱ぐわ。
Sed Adamo ne atendis ĝis Eva estis preta. Mal⋅pacience li premis ŝin sur la liton, kaj tuj volis komenci.
- Ne, ne! Ŝi kriis kaj ek⋅ploris. Lasu min, tio estas ne bona, tio tre doloras al mi!
Sed Adamo jam ne povis regi sin. Eva ĉia⋅maniere provis liber⋅iĝi, sed Adamo forte tenis ŝin, kaj kaŭzis al ŝi grandan suferon. Tamen post momento li mal⋅fort⋅iĝis, kaj ne povis fari plu.
Sed Adamo ne atendis ĝis Eva estis preta. Mal⋅pacience li premis ŝin sur la liton, kaj tuj volis komenci.
しかしアダムはイヴが準備ができるまで待ちませんでした。我慢できなくて彼は彼女をベッドの上に押さえつけ、すぐに始めようとしました。
- Ne, ne! Ŝi kriis kaj ek⋅ploris. Lasu min, tio estas ne bona, tio tre doloras al mi!
だめ、だめ！彼女は叫んで泣き始めました。私を放して、こんなやりかた［こと］は良くない、私にはとても苦痛なの。
Sed Adamo jam ne povis regi sin. Eva ĉia⋅maniere provis liber⋅iĝi, sed Adamo forte tenis ŝin, kaj kaŭzis al ŝi grandan suferon. Tamen post momento li mal⋅fort⋅iĝis, kaj ne povis fari plu.
しかしアダムはもう自分を制御できませんでした。イヴはあらゆる方法で逃れようと［自由になろうと］しましたが、アダムは強く彼女を掴まえ、彼女に大きな苦痛をもたらしました［引き起こした］。それでも少し経って、彼は力を入れなくなり［弱くなった］、そしてそれ以上することができませんでした。
- Lasu min, mi far⋅iĝis mal⋅pura, mi devas iri al la ban⋅ĉambro, ŝi diris, kaj for⋅lasis la knabon en la lito. Ŝi restis tie ĉirkaŭ dek minutojn. Kiam ŝi re⋅venis, Adamo sur la ventro*1 kuŝis en la lito kaj ploris. Eva sentis kompaton, kaj sid⋅iĝis apud lin. Longe ŝi sidis sen⋅vorte; fine ek⋅parolis:- Ne ploru, kio okazis ne gravas, okazis nenio.
- Lasu min, mi far⋅iĝis mal⋅pura, mi devas iri al la ban⋅ĉambro, ŝi diris, kaj for⋅lasis la knabon en la lito.
わたしを放して、私は汚れて、お風呂にいかなければいけなの、そう行って男の子をベッドにとり残しました。
Ŝi restis tie ĉirkaŭ dek minutojn. Kiam ŝi re⋅venis, Adamo sur la ventro*1 kuŝis en la lito kaj ploris. Eva sentis kompaton, kaj sid⋅iĝis apud lin. Longe ŝi sidis sen⋅vorte; fine ek⋅parolis:- Ne ploru, kio okazis ne gravas, okazis nenio.
彼女は10分ほどそこ［風呂］にいました。彼女が戻ってきたときアダムはベッドで腹ばいになって［横になり］泣いていました。イヴは哀れみを感じ、彼のそばに腰掛けました。長い間彼女は無言で座り；ついに話し始めました:- 泣かないで、起きたことは大したことじゃない、何も起こってなんかいないわ。
- Okazis nenio, mi scias. Mi ne diris al vi veron. Ankoraŭ mi ne kuŝis kun vir⋅ino. Antaŭ jaro mi provis tion kun strat⋅ul⋅ino. Miaj sam⋅klas⋅anoj ĉiam dir⋅adis, kiel bona estas tio, do ankaŭ mi volis provi. Tiu vir⋅ino estis bela, juna, sed ne afabla. Ŝi kondukis min en mal⋅grandan, sed ne tute puran ĉambron. Tuj ŝi petis de mi monon, poste dum momento ŝi forĵetis de sur si la unu⋅solan robon*2 kaj kuŝis sur la liton. Mi nur staris en la mezo de la ĉambro, kaj ne sciis kion fari.
- Okazis nenio, mi scias. Mi ne diris al vi veron.
何も起きてないのは分かっているよ。僕は君に本当のことを言ってなかったんだ。
Ankoraŭ mi ne kuŝis kun vir⋅ino.
いままで女性と一緒に寝たことがないんだ。
Antaŭ jaro mi provis tion kun strat⋅ul⋅ino. Miaj sam⋅klas⋅anoj ĉiam dir⋅adis, kiel bona estas tio, do ankaŭ mi volis provi.
１年前僕は立ちんぼとあれを試したんだ。同級生達がいつも、あれはどれほど良いか言い続けるので、僕もしてみたくなったんだ。
Tiu vir⋅ino estis bela, juna, sed ne afabla. Ŝi kondukis min en mal⋅grandan, sed ne tute puran ĉambron.
その女は綺麗で若かったけど愛想は悪かった。彼女は僕を小さな、それほどきれいでもない部屋に連れて行った。
Tuj ŝi petis de mi monon, poste dum momento ŝi forĵetis de sur si la unu⋅solan robon kaj kuŝis sur la liton. Mi nur staris en la mezo de la ĉambro, kaj ne sciis kion fari.
すぐに僕から金を請求し、あっという間に（肌の上に直接覆った）たった一着のガウンをほおり投げてベッドに横になった。僕はただ部屋の真ん中につっ立って、何をしたらよいか分からなかった。
de sur si の de は起点を表します（〜から）。
- Nu, kial vi staras tie? Mal⋅vest⋅iĝu, kaj kuŝ⋅iĝu ĉi tien!
Mi faris kion ŝi diris, sed mi nur kuŝis apud ŝi, kiel ligno⋅peco. - Kion mi sentis estis ne deziro, sed timo, kaj ne sciis kion fari. Kelkajn minutojn mi kuŝis tiel, nek mi, nek ŝi diris eĉ unu vorton.
- Kion vi atandas? Se vi volas fari ion, rapidu, mi ne havas tempon!
Post tio nature mi pov⋅intus fari nenion, tial eĉ ne provis. Mi saltis de sur la lito, vestis min, kaj sen⋅vorte for⋅rapidis. De tiam mi kuraĝis provi nur kun vi, sed ŝajnas, ke mi tute ne povas fari tion.
- Nu, kial vi staras tie? Mal⋅vest⋅iĝu, kaj kuŝ⋅iĝu ĉi tien!
ところで、何でそこでつっ立ってるの？服を脱いでここに（来て）寝なさい！
ĉi tien の -n は方向や移動を表すためのものです。「移動してきて寝なさい」という意味です。
Mi faris kion ŝi diris, sed mi nur kuŝis apud ŝi, kiel ligno⋅peco. - Kion mi sentis estis ne deziro, sed timo, kaj ne sciis kion fari. Kelkajn minutojn mi kuŝis tiel, nek mi, nek ŝi diris eĉ unu vorton.
僕は彼女の言うとおりに［のことを］したよ、でも彼女の傍で木片のように横になっただけだった。感じたのは欲望ではなく恐れだった、そして何をしたらよいのか分からなかった。そんなふうに数分間横になり、彼女も僕も一言も言わなかった。
- Kion vi atandas? Se vi volas fari ion, rapidu, mi ne havas tempon!
何を期待してるの？何かしたいんだったら急いで、私時間がないのよ！
Post tio nature mi pov⋅intus fari nenion, tial eĉ ne provis. Mi saltis de sur la lito, vestis min, kaj sen⋅vorte for⋅rapidis. De tiam mi kuraĝis provi nur kun vi, sed ŝajnas, ke mi tute ne povas fari tion.
そのあと当然だけど何もできなかったかもしれない、だから何も試そうともしなかった。僕はベッドから飛び起きて、服を着て、黙って急いで立ち去ったよ。その時以降勇気をだして試みたのは君とだけだよ、でも僕は［あれを］全然できないようだ。
Eva komencis afable karesi*3 lian dorson:
- Kara mia granda infano! Kial vi ne povus fari tion?
- Mi jam komprenas vian sin⋅tenon. Vi estis per⋅forta, tia⋅maniere vi volis montri vin kuraĝulo. Dume vi timis, pro la mal⋅sukceso, kaj tiu timo mal⋅helpis vin! Ankaŭ mi timis vin, sed mi jam vidas, ke ni ambaŭ estas sen⋅kulpaj, en tiu afero ne lertaj infanoj. Do, en tiu ĉi senco ni estas tute egalaj.
- Ĉu vere vi pensas, ke mi sukcesos?
- Nature! Ja vi estas sana, forta viro, sed vi ne scias, kiel vi devas fari tion.
- Vi estas tre bona al mi. Anstataŭ kolero, aŭ moko vi volas helpi al mi, ne pens⋅ante pri tio, ke de⋅nove mi kaŭzos al vi suferon.
Eva komencis afable karesi lian dorson:
イヴはやさしく彼の背中を撫で始めました。
- Kara mia granda infano! Kial vi ne povus fari tion?
私の大事な大きな坊や！なぜあなたはできないのかしら（できるでしょ）？
ne povus fari tion と -us が使ってあるので、「できない」のは事実でないことになります。「できないことはないでしょ」といったニュアンスと思われます。
- Mi jam komprenas vian sin⋅tenon. Vi estis per⋅forta, tia⋅maniere vi volis montri vin kuraĝulo. Dume vi timis, pro la mal⋅sukceso, kaj tiu timo mal⋅helpis vin!
私はもうあなたの（これまでとってきた）態度が分かるわ。あなたは力づくだった、そんなふうにしてあなたは自分を勇気のある人だと見せたかったのよ。その間あなたは、失敗を怖がったのよ、そしてその恐れがあなたの邪魔をしたのよ！
Ankaŭ mi timis vin, sed mi jam vidas, ke ni ambaŭ estas sen⋅kulpaj, en tiu afero ne lertaj infanoj. Do, en tiu ĉi senco ni estas tute egalaj.
私もあなたが怖かったわ、でも私たち二人に罪はない、あのことではヘタクソな子供たちだということが分かっているわ。だから、その意味では私たちはまったくおあいこよ。
- Ĉu vere vi pensas, ke mi sukcesos?
君は本当に僕がちゃんとやれる［成功する］と思うかい？
- Nature! Ja vi estas sana, forta viro, sed vi ne scias, kiel vi devas fari tion.
当然よ！現にあなたは元気で強い男よ、でもどうやってしなければならないかを知らないのよ。
- Vi estas tre bona al mi. Anstataŭ kolero, aŭ moko vi volas helpi al mi, ne pens⋅ante pri tio, ke de⋅nove mi kaŭzos al vi suferon.
君はぼくにはとてもやさしいね［良い］。怒りや[あるいは]嘲りの代わりに、また僕が君に苦痛をもたらすなどということを考えずに僕を助けてくれようとする。
- Ho, vi infan⋅eto! Ĉu vi pensas, ke mi ne deziras tion? Ankaŭ mi deziras, same kiel vi, sed antaŭe ankaŭ mi timis. Sed se vi faros tion en bona momento, certe tiun suferon mi ne rimarkos!
- Timi min jam tute vi ne devos. Ĉio okazos, kiel vi volas, kiam vi volas... Se mi povos.
- Denove, "se mi povos"! Tute ne pensu pri tio! Karesu, kis⋅adu min, ludu kun mi!
- Tre bona vi estas. Ĉu vi scias, ke mi ankoraŭ ne vidis virinan korpon de tiel proksime?
- Ankaŭ mi ne vidis tiujn partojn de viro...
Kaj ili komencis ludi en la lito kiel infanoj. Ili ludis kun la ĝis nun ne⋅kon⋅ataj ludiloj, kaj dume forgesis la timon.
- Ho, vi infan⋅eto! Ĉu vi pensas, ke mi ne deziras tion? Ankaŭ mi deziras, same kiel vi, sed antaŭe ankaŭ mi timis. Sed se vi faros tion en bona momento, certe tiun suferon mi ne rimarkos!
まあ、あなたって、坊やね！あなたは私があのことを望んでないと思ってるの？私もあなたと同じように望んでいるけど、前は私も怖かった。でももしあなたが良いタイミングでしてくれたら、きっと私はその苦痛は気にならないわ［気づかないでしょう］。
- Timi min jam tute vi ne devos. Ĉio okazos, kiel vi volas, kiam vi volas... Se mi povos.
もう僕を怖がることはないよ。何もかも君がしてほしいように、君がしてほしいときに、するよ［起こる］.... もし僕にできたら。
okazos は自動詞なので「起こる」「行われる」という意味ですが、他動詞的に訳しました。
- Denove, "se mi povos"! Tute ne pensu pri tio! Karesu, kis⋅adu min, ludu kun mi!
また「僕にできたら」なの！そんなこと全く考えないで。私を撫でて、キスして頂戴。私と一緒に遊びましょ。
- Tre bona vi estas. Ĉu vi scias, ke mi ankoraŭ ne vidis virinan korpon de tiel proksime?
君はとてもやさしい［良い］。君は僕がまだ女性の身体をこんなに近くから見たことがないのを知っているかい？
- Ankaŭ mi ne vidis tiujn partojn de viro...
私も男性のその部分を見たことがないわ ...
Kaj ili komencis ludi en la lito kiel infanoj. Ili ludis kun la ĝis nun ne⋅kon⋅ataj ludiloj, kaj dume forgesis la timon.
そして彼らは子どものようにベッドの中でお遊びを始めました。彼らは今まで知らなかったおもちゃで遊び、その間恐れを忘れました。
- Ili estas la mamoj*4...
- Ĉu ili?
- La pintoj*5.
- Ili estas vere pintaj!
- Kaj tie?
- Tie estas nigra arb⋅aro.
- Tre mal⋅hela arb⋅aro!
- Tie?
- Monteto, kaj sub la monteto valo.
- Tie?
- Ho, ve...
- Ĉu doloras al vi tie ĉi?
- Ne, ne, tute ne... faru... tio estas tre bona! Vi nur karesu kaj kis⋅adu min. Tute ne pensu pri tio, ke vi volas fari ion. Nur karesu kaj kisu min ĉie. Vi rimarkos, kiam jam ankaŭ mi forte deziros. Tiam venu. Tiam venu trankvile kaj mal⋅rapide. Vi ek⋅vidos, ke tiam estos bona kaj al vi, kaj al mi.
Kaj ĉio okazis tiel. Poste ili feliĉe ek⋅dormis, ĉirkaŭ⋅brakum⋅ante*6 unu la alian...
- Ili estas la mamoj...
それはオッパイ...
- Ĉu ili?
これのこと？
- La pintoj.
それは先っぽ［pinto: 尖った先］。
- Ili estas vere pintaj!
本当に尖っているね！
- Kaj tie?
それでここは？
- Tie estas nigra arb⋅aro.
そこは黒い森。
- Tre mal⋅hela arb⋅aro!
とても暗い森だね。
- Tie?
ここは？
- Monteto, kaj sub la monteto valo.
丘、それで丘の下は谷。
- Tie?
ここは？
- Ho, ve...
まあ、もう ....
- Ĉu doloras al vi tie ĉi?
ここは痛い？
dolori（痛む）は他動詞のようで、doloras al vi は doloras min とも言い表せます。体の一部や心が誰かに「痛みで」苦痛を与えるという意味です。
- Ne, ne, tute ne... faru... tio estas tre bona! Vi nur karesu kaj kis⋅adu min. Tute ne pensu pri tio, ke vi volas fari ion. Nur karesu kaj kisu min ĉie. Vi rimarkos, kiam jam ankaŭ mi forte deziros. Tiam venu. Tiam venu trankvile kaj mal⋅rapide. Vi ek⋅vidos, ke tiam estos bona kaj al vi, kaj al mi.
ううん、ううん、全然よ ... して ... それ、とても良いわ！私を撫でてキスしてくれるだけでいいわ。何かしようと考えないで。ただ撫でてどこもかしこもキスして。私が［もまた］強く望むようになったときはあなたは気付くわ。その時来て。そのとき落ち着いて急がないで来てね。その時あなたにも、私にも良いのが分かるわ。
ke tiam estos bona は文法的には ke tiam estos bone であるべきだと思います。
Kaj ĉio okazis tiel. Poste ili feliĉe ek⋅dormis, ĉirkaŭ⋅brak⋅um⋅ante unu la alian...
そして全てはこのようにして進みました［起こった］。その後彼らはお互いを抱き合って幸せそうに眠りだしました。
*1. Interna, antaŭa homa korpo-parto.
*2. Virina vestajo.
*3. Per tuŝado de fingroj, kaŭzi agrablan senton.
*4. Antaŭa virina korpo⋅parto, por manĝigi infanon.
*5. La plej supra, plej mal⋅dika parto de io.
*6. Per brakoj ĉirkaŭi ion.
12.
- Adamo, vek⋅iĝu! Rapide el⋅lit⋅iĝu! Vi mal⋅fru⋅iĝos en la labor⋅ejo!
- Trankvil⋅iĝu! Hodiaŭ mi ne laboros!
- Ĉu vere? Ĉu tio eblas?
- Jes, mi petis liber⋅tempon de mia labor⋅estro por kelkaj tagoj. Se vi permesos, kelkajn tagojn mi volus loĝi kun vi!
- Bon⋅ege! Nun neniu rimarkos tion. La loĝ⋅antoj de la apuda loĝ⋅ejo estas for⋅vetur⋅intaj al ban⋅loko. Foje-foje estas utile, ke en tiuj grandaj domoj la loĝ⋅antoj ne konas unu la alian.
- Adamo, vek⋅iĝu! Rapide el⋅lit⋅iĝu! Vi mal⋅fru⋅iĝos en la labor⋅ejo!
アダム、目を覚まして、急いで起きて頂戴！仕事［場］に遅れるわよ。
- Trankvil⋅iĝu! Hodiaŭ mi ne laboros!
落ち着きなよ！今日は僕は仕事をしないんだ。
- Ĉu vere? Ĉu tio eblas?
本当？そんなことができるの？
- Jes, mi petis liber⋅tempon de mia labor⋅estro por kelkaj tagoj. Se vi permesos, kelkajn tagojn mi volus loĝi kun vi!
そうさ、仕事の長に数日の間の休みを頼んだんだ。もし君が許してくれるなら、君と一緒に数日ここにいたいんだ［住みたい］。
por kelkaj tagoj は数日の間という意味で、por の後ろに期間を表す語句が来ますが、en や dum と違って行為を行うのに必要な時間などを表します。「３日間」旅行したは、vojaĝis dum 3 tagoj ですが、「３日間の旅行に出かけた」は ek⋅vojaĝis por 3 tagoj となります。vojaĝis が継続的な動作を表すのに対し、ekvojaĝis は瞬間的な動作を表すところに注目してください。
- Bon⋅ege! Nun neniu rimarkos tion. La loĝ⋅antoj de la apuda loĝ⋅ejo estas for⋅vetur⋅intaj al ban⋅loko. Foje-foje estas utile, ke en tiuj grandaj domoj la loĝ⋅antoj ne konas unu la alian.
素敵！今、誰も（あなたが私といることに）気が付いていないわ。隣の家の住人は海水浴場に行っているの。この大きな家（複数）の住人がお互い（のことを）を知らないのはしばしば役に立つのよ。
ban⋅loko の ban は「水浴させる」「（液体に）浸しておく」「（水などを）浴びせかける」という意味から来ており、風呂場を表すこともありますが、海水浴場を意味することもあります。（温泉に行っているのかもしれませんが）
- Do, nun ni povos vivi, kiel la unuaj du homoj, Adamo kaj Eva. Feliĉe, sen zorgoj.
- Ĉu vere sen zorgoj? Ĉu vi ne sentas mal⋅saton? Ĉar mi estas tre mal⋅sata! Do, tute sen zorgoj ni ne povos vivi, ni devos zorgi ekzemple pri la maten⋅manĝo.
- Tio estas bona ideo. Mi helpos al vi ĉion, diru, kion mi faru!
- Nun nenion. Ĉio, kio estas nun necesa; kafo, lakto, pano, butero estas hejme. Venu en la kuirejon. Jen tasoj*1 kaj teleroj, metu ilin sur la tablon.
- Do, nun ni povos vivi, kiel la unuaj du homoj, Adamo kaj Eva. Feliĉe, sen zorgoj.
じゃあ、今僕たちは原初の二人、アダムとイヴのように暮らすことができるんだ。幸いにも気遣いなしに。
- Ĉu vere sen zorgoj? Ĉu vi ne sentas mal⋅saton? Ĉar mi estas tre mal⋅sata! Do, tute sen zorgoj ni ne povos vivi, ni devos zorgi ekzemple pri la maten⋅manĝo.
本当に気遣いなしに？あなたお腹がすいてない？だって私はとてもすいているの。だから全く気遣いなく暮らすことはできない、例えば朝食のことをなんとかしなくちゃね［気遣わなくてはね］。
- Tio estas bona ideo. Mi helpos al vi ĉion, diru, kion mi faru!
それはいい考えだ。何でも手伝うよ、僕がすべきことを言ってよ。
- Nun nenion. Ĉio, kio estas nun necesa; kafo, lakto, pano, butero estas hejme. Venu en la kuirejon. Jen tasoj kaj teleroj, metu ilin sur la tablon.
今は何も（することはないわ）。必要な物: コーヒー、ミルク、パン、バターは全部家にあるわ。キッチンに来て、これがカップとお皿、これをテーブルに置いて頂戴。
- Ili rapide kaj multe manĝis. Poste ili ripozis, aĉetis aĵojn por la tag⋅manĝo kaj vesper⋅manĝo. Ili komune kuiris. Kune ili povis bone aranĝi ĉion. Sed nature, ili ne povis plen⋅igi per la ĝojoj de la ĵus el⋅lern⋅ita scio, tial la lito ne povis mal⋅varm⋅iĝi.
- Adamo, tre bone estas fari kun vi tion! Neniam mi pensis, ke tio povas esti tiel bona. Mia tuta korpo, ĉiu pec⋅eto de mia korpo aparte deziras vin, kaj estas sufiĉe, ke vi tuŝu al mi la manon, jam vek⋅iĝas en mi granda deziro.
- Mi tre ĝojas, ke vi diras tion. Ĉu vi memoras, kiel mal⋅facila estis la komenco?
- Jes, mi tre bone memoras. Kaj mi jam komprenas, ke la kaŭzo de la mal⋅bono estis, ke vi tro rapide volis atingi ĉion. Komence vi pensis nur pri vi en tiu afero. Vi rigardis min nur ilo por kaŭzi al vi kontent⋅iĝon.
- Povas esti, ke vi pravas. Sed kredu al mi, ke tio estis ne pro mia mal⋅bona intenco, sed pro la ne scio. Mi jam el⋅lernis, de vi mi el⋅lernis, kaj pro tio mi estas tre danka al vi, ke mi povas senti min bone kun vi, se ankaŭ vi sentas vin bone kun mi. Mi povas esti feliĉa kun vi, se ankaŭ vi estas feliĉa kun mi. Do, ĉiam, ĉion mi devas fari tiel, ke tio al vi estu bona, tiam per si mem ankaŭ al mi estos bona.
- Ili rapide kaj multe manĝis. Poste ili ripozis, aĉetis aĵojn por la tag⋅manĝo kaj vesper⋅manĝo.
彼らはあっという間に沢山食べた。その後休憩し、昼食と夕食のための買い物をした［物を買った］
Ili komune kuiris. Kune ili povis bone aranĝi ĉion. Sed nature, ili ne povis plen⋅igi per la ĝojoj de la ĵus el⋅lern⋅ita scio, tial la lito ne povis mal⋅varm⋅iĝi.
彼らは共同で料理をした。彼らは一緒に何もかもうまく支度することができた。でも、当然なことながら、彼らはついさっき学んで知ったことの喜びで満足することはできなかったので、ベッドは冷たくなりようもなかった。
plen⋅igi は「満たす」という意味ですが、ここでは「満足させる」という意味で使っています。
- Adamo, tre bone estas fari kun vi tion! Neniam mi pensis, ke tio povas esti tiel bona.
アダム、あなたと一緒にすることができてとても良いわ。あのことがこれほど良いかもしれないなんて一度も［いつの時も決して］考えなかった。
Mia tuta korpo, ĉiu pec⋅eto de mia korpo aparte deziras vin, kaj estas sufiĉe, ke vi tuŝu al mi la manon, jam vek⋅iĝas en mi granda deziro.
私の全身が、私の身体のすべての部分［断片］が別々にあなたを望んでいるわ、そしてあなたが私の手に触れるだけで充分、もう（それだけで）私の中でとてもしたいという気持ち［大きな欲望］が目を醒ますわ。
- Mi tre ĝojas, ke vi diras tion. Ĉu vi memoras, kiel mal⋅facila estis la komenco?
君がそう言ってくれてうれしいよ。はじめがどんなに難しかったか覚えているかい？
- Jes, mi tre bone memoras. Kaj mi jam komprenas, ke la kaŭzo de la mal⋅bono estis, ke vi tro rapide volis atingi ĉion. Komence vi pensis nur pri vi en tiu afero. Vi rigardis min nur ilo por kaŭzi al vi kontent⋅iĝon.
ええ、とってもよく覚えているわ。そして悪かったことの原因は、あなたがあまりに性急に全てに到達しようと思った［欲した］からだと分かっているわ。はじめあなたはこのことの間あなたのことだけ考えてたわ。あなたは私をあなたに満足をもたらす道具としてしか見做さなかった。
- Povas esti, ke vi pravas. Sed kredu al mi, ke tio estis ne pro mia mal⋅bona intenco, sed pro la ne scio. Mi jam el⋅lernis, de vi mi el⋅lernis, kaj pro tio mi estas tre danka al vi, ke mi povas senti min bone kun vi, se ankaŭ vi sentas vin bone kun mi. Mi povas esti feliĉa kun vi, se ankaŭ vi estas feliĉa kun mi. Do, ĉiam, ĉion mi devas fari tiel, ke tio al vi estu bona, tiam per si mem ankaŭ al mi estos bona.
君は正しいのかもしれない。でも僕を信じて、それは僕の悪い意図からではなく、知らないことが原因なんだ。僕はもう学んだよ、君から学び取ったんだ。だから僕が君といて良いと感じることができ、もし君が僕といて良いと感じるなら、そのことで君に感謝しているよ。もし君が僕といて幸せなら、僕も君といて幸せでいられるよ。だからいつも、全てを君にとって良かれと思ってしなければならなし、そのときは自然と僕にとっても良いことなんだ。
pro la ne scio と、前置詞の目的語が副詞的小辞の ne で否定されていることに違和感があります。基本的には前置詞の目的語の後ろには名詞が来るので、自分なら ne-scio（無知）と合成語にするとか、manko de scio（知識の不足）とかにするでしょう。
- Mi sentas, mi scias tion. Tial mi jam tute ne timas vin, kaj ankaŭ mi provos fari ĉion tiel, ke al vi estu bona.
- Tio okazas, pro la granda, ambaŭ-direkta amo, kies fundo estas la ambaŭ⋅direkta fido*2, kaj vere nur tiu ĉi ambaŭ⋅direkta amo faras bela, faras bona la tia⋅specan korpan kun⋅eston.
- Vi tre pravis, kiam unue vi diris, ke sen tio vi ne volas komenci, ni devas atendi.
- Do, oni devas atendi ĝis la frukto matur⋅iĝas*3. Antaŭ matur⋅iĝo ĝi estas ne dolĉa, sed acida*4 kaj amara*5. Tial for⋅preni frukton de sur la arbo, kaj manĝi ĝin antaŭ matur⋅iĝo estas stult⋅aĵo*6.
- Sed ni jam tro multe parolis. Oni diras, ke pri tio oni devas ne paroli, sed fari tion.
- Nu, tamen estis ne mal⋅utila tiu parol⋅ado! Venu, de⋅nove mi tre deziras vin!
Post kelkaj tagoj tamen jam restis tempo ankaŭ por aliaj aferoj. Eva havis multe da Esperanto-libroj, kaj Adamo rigard⋅adis ilin.
- Mi sentas, mi scias tion.
それは感じている、分かっているわ。
Tial mi jam tute ne timas vin, kaj ankaŭ mi provos fari ĉion tiel, ke al vi estu bona.
だからもうあなたを全然恐れていないわ、そして私も何でもあなたにとって良いようにしてみようと思っている。
- Tio okazas, pro la granda, ambaŭ-direkta amo, kies fundo estas la ambaŭ⋅direkta fido*2, kaj vere nur tiu ĉi ambaŭ⋅direkta amo faras bela, faras bona la tia⋅specan korpan kun⋅eston.
このことは、根底が双方向の信頼による大きな双方向の愛によって起こる、そしてこの双方向の愛だけがこんな種類の身体の接触［一緒にあること］を本当に美しく良いものにするわ。
- Vi tre pravis, kiam unue vi diris, ke sen tio vi ne volas komenci, ni devas atendi.
君が最初にそれが無かったら始めたくない、僕たちは待たなければならないと言った時、（君は）とても正しかったよ。
- Do, oni devas atendi ĝis la frukto matur⋅iĝas. Antaŭ matur⋅iĝo ĝi estas ne dolĉa, sed acida kaj amara. Tial for⋅preni frukton de sur la arbo, kaj manĝi ĝin antaŭ matur⋅iĝo estas stult⋅aĵo.
だから人は果実が熟すまで待たなければならない。熟す前の果実は甘くなく、酸っぱくて苦い。だから果物を熟す前に木からもぎ取って食べるのは愚かなことだわ。
- Sed ni jam tro multe parolis. Oni diras, ke pri tio oni devas ne paroli, sed fari tion.
でも、僕達はもう沢山話したよ。人は言うよ。あのことは話すようなことではなく、するべきだってね。
- Nu, tamen estis ne mal⋅utila tiu parol⋅ado! Venu, de⋅nove mi tre deziras vin!
でも、この会話は役に立たないわ。来て、またあなたが欲しくなったわ。
Post kelkaj tagoj tamen jam restis tempo ankaŭ por aliaj aferoj. Eva havis multe da Esperanto-libroj, kaj Adamo rigard⋅adis ilin.
数日過ぎたが［数日後］、それでも他のことのための時間が残っていた。イヴは沢山のエスペラントの本を持っていた、そしてアダムはそれらをじっと見た。
この jam（すでに） はどういったニュアンスかよく分かりません。ankoraŭ（まだ） の方が適しているのではないかと思います。
- Ĉu tiujn librojn vi fin⋅legis?
- Ne tute, sed preskaŭ. Per leg⋅ado oni povas multe lerni, ĉefe novajn vortojn. Sed mi legas tiujn librojn ne nur por lingvo-lern⋅ado. Ili estas tre interesaj. Inter ili estas multaj, kiuj en mia ge⋅patra lingvo ne aperis. Per la leg⋅ado de tiuj libroj, mi povis iom ek⋅koni la historion kaj literaturon*7, la kutimojn de aliaj, mal⋅grandaj popoloj, eĉ tiujn de foraj, ne bone konataj grandaj landoj.
- Vi estas tute alia knab⋅ino ol kiujn ĝis nun mi konis. Vi estas alia, kaj multe pli valora. Vi rigardas ne nur la ĉiu⋅tagajn aferojn ĉirkaŭ vi, sed vi rigardas pli foren kaj pli profunden en ĉiu senco. Interesas vin ne nur viaj mal⋅grandaj aferoj, sed ankaŭ la grandaj, la tutmondaj. Vi estas bela, afabla, bon⋅anima, kara, helpema, trankvila, pacema.
- Bone, bone; vi jam diris al mi tiom multajn belajn kaj bonajn, ke estas ne⋅kred⋅eble ke tia homo en⋅tute ekzistas.
- Ĉu tiujn librojn vi fin⋅legis?
君はこれらの本を最後まで読んだの？
- Ne tute, sed preskaŭ. Per leg⋅ado oni povas multe lerni, ĉefe novajn vortojn.
全部じゃなく大体ね。本を読むことで沢山学ぶことが出来る、主に新しい単語をね。
Sed mi legas tiujn librojn ne nur por lingvo-lern⋅ado. Ili estas tre interesaj.
でも私は言葉の勉強のためだけでなく、これらの本を読んでいるの。とても興味深いわ。
Inter ili estas multaj, kiuj en mia ge⋅patra lingvo ne aperis.
これらの中には母国語では現れなかったことがたくさんあるの。
multaj は multaj aferoj を省略したものでしょう。
Per la leg⋅ado de tiuj libroj, mi povis iom ek⋅koni la historion kaj literaturon, la kutimojn de aliaj, mal⋅grandaj popoloj, eĉ tiujn de foraj, ne bone konataj grandaj landoj.
これらの本を読むことで、他の小さな国の人々の歴史や文学、習慣をいくらか知ることができたわ。遠くのあまり良く知らない大きな国のそれでさえもね。
de ... mal⋅grandaj popoloj は「少数民族の」という意味でしょうか？よく分かりません。
- Vi estas tute alia knab⋅ino ol kiujn ĝis nun mi konis. Vi estas alia, kaj multe pli valora.
君は僕が今まで知っているのとは全然違う［別の］女の子だよ。君は（他の女の子とは）違っているし、より価値があるよ。
Vi rigardas ne nur la ĉiu⋅tagajn aferojn ĉirkaŭ vi, sed vi rigardas pli foren kaj pli profunden en ĉiu senco.
君は君の周りの日常的な事柄だけを見ているのでなく、あらゆる意味でもっと遠くもっと深く見ているよ。
Interesas vin ne nur viaj mal⋅grandaj aferoj, sed ankaŭ la grandaj, la tutmondaj. Vi estas bela, afabla, bon⋅anima, kara, helpema, trankvila, pacema.
君にはちっぽけな事柄だけでなく、大きな全世界的なことが興味を引くんだね。君は美しく、やさしく、良い心根で、貴重で、協力的で、落ち着いて、穏和だよ。
- Bone, bone; vi jam diris al mi tiom multajn belajn kaj bonajn, ke estas ne⋅kred⋅eble ke tia homo en⋅tute ekzistas.
いいわ、いいわ。あなたはもう私に結局そんな人がいるとは信じられないぐらいの、沢山のすばらしい良いことを言ってくれたわ。
multajn belajn kaj bonajn が修飾している名詞がありませんが、voroj（言葉）かそれに似た言葉でしょう。ke節も入れ子になっていて落ち着いて読まないと意味が汲み取れません。ke estas ne⋅kred⋅eble.... は multajn belajn kaj bonajn を補足説明し、その中の ke tia homo .... は ne⋅kred⋅eble を補足説明しています。
- Sed vi estas tia, kredu min! Ĉu Esperanto faris vin tia, kaj ankaŭ la aliaj esperantistoj estas similaj?
- Certe Esperanto, - la leg⋅ado de tiuj libroj, gazetoj, la leteroj de eksterlandaj amikoj faris min iom alia homo ol mi estis. Sed povas esti, ke jam antaŭe mi havis emon al tia⋅specaj aferoj. Eble tial mi ek⋅lernis Esperanton.
- Kaj tiu ĉi libro? Mi vidas en ĝi nur adresojn.
- Tio estas la Jarlibro de la Universala Eperanto Asocio. (Ĝi estas la tutmonda grup⋅iĝo de esperantistoj.) En ĝi estas la adresoj de tiuj ĉiulandaj esperantistoj, kiuj volas helpi al aliaj homoj ekz. dum vojaĝo aŭ en aliaj aferoj.
- Kiel bone estus, se en la mondo ĉiu lernus Esperanton, kaj ĉiu estus tia!
- Sed vi estas tia, kredu min! Ĉu Esperanto faris vin tia, kaj ankaŭ la aliaj esperantistoj estas similaj?
でも君はそんな（女の子）だよ。僕を信じてよ。エスペラントが君をそんな（ふう）にしたのかい、そして他のエスペランチストも似ているのかい？
- Certe Esperanto, la leg⋅ado de tiuj libroj, gazetoj, la leteroj de eksterlandaj amikoj faris min iom alia homo ol mi estis.
きっとエスペラントね。国外の友人のこれらの本や雑誌や手紙を読むことが私を（以前の）私とはいくらか別の私［人］にしたの。
Sed povas esti, ke jam antaŭe mi havis emon al tia⋅specaj aferoj. Eble tial mi ek⋅lernis Esperanton.
でも、もう以前からそんな種類の［そんな種類の物事に向かう］傾向を持っていたかもしれないわ。たぶんだから私はエスペラントを勉強したんでしょう。
- Kaj tiu ĉi libro? Mi vidas en ĝi nur adresojn.
それでこの本は？僕にはその中には住所しか見えないけど。
- Tio estas la Jarlibro de la Universala Eperanto Asocio. (Ĝi estas la tutmonda grup⋅iĝo de esperantistoj.) En ĝi estas la adresoj de tiuj ĉiulandaj esperantistoj, kiuj volas helpi al aliaj homoj ekz. dum vojaĝo aŭ en aliaj aferoj.
それは世界エスペラント協会の年鑑よ。（全世界のエスペランチストの集まり）その中には、他の人達を、例えば旅行やあるいは他の用件の間、助けてあげようという各国のエスペランチスト達の住所があるわ。
- Kiel bone estus, se en la mondo ĉiu lernus Esperanton, kaj ĉiu estus tia!
もし世界で皆んながエスペラントを勉強し、みんながそんなふうだったら、なんて良いことなんだ。
- Inter esperanistoj estas ankaŭ ali⋅specaj. Sed estas certe ankaŭ tio, ke la el⋅lerno kaj uz⋅ado de la lingvo efikas je la homoj en bona direkto.
- Per Esperanto kiel bone ni povis kompreni unu la alian jam post mal⋅longa lern⋅ado. Kial ankaŭ aliaj ne konsentas tion, kaj ne komencas tuj lerni?
- Konsenti kun grandaj, gravaj aferoj kaj amase agi por la efektivigo, ĉiam bezonis multe da tempo. Ni estu trankvilaj, pacemaj, sed ĉiam havu kuraĝon fari ion por bona afero.
- En la mondo estas multaj, kiuj volas esti utilaj por la tuta homaro. Ekzemple, kiuj volas helpi en la konserv⋅ado de la paco, konserv⋅ado de la pur⋅eco de la naturo, partopreni en la batalo kontraŭ mal⋅sato kaj aliaj gravaj aferoj. Tre bone estus, se unue ili el⋅lernus la lingvon. Se ankaŭ lingve ili komprenus unu la alian, ilia ag⋅ado estus multe pli efika!
- Inter esperanistoj estas ankaŭ ali⋅specaj.
エスペランチストの中には他の種類の（？良いこと）もあるわよ。
Sed estas certe ankaŭ tio, ke la el⋅lerno kaj uz⋅ado de la lingvo efikas je la homoj en bona direkto.
この言語を習得し使うことが人々をよい方向に影響することも確かだわ。
estas certe ankaŭ tio, [ke ....]: tio の内容が [ke ....] です。certe がこの文の叙述語ですが、主語は tio なので、certe でなく certa にするべきでしょう。
（正）estas certe, ke ...
（正）estas certa tio, ke ...
（誤）estas certe tio, ke ...
- Per Esperanto kiel bone ni povis kompreni unu la alian jam post mal⋅longa lern⋅ado. Kial ankaŭ aliaj ne konsentas tion, kaj ne komencas tuj lerni?
エスペラントによって、短い学習の後でも、なんてうまいことお互いを理解できたことだろう。なぜ他の人たちは［も］それに同意せず、そしてすぐに学び始めないのかな。
- Konsenti kun grandaj, gravaj aferoj kaj amase agi por la efektivigo, ĉiam bezonis multe da tempo. Ni estu trankvilaj, pacemaj, sed ĉiam havu kuraĝon fari ion por bona afero.
大きくて重要なことがらに同意し、実現のために大勢で活動することは、いつも多くの時間を必要としてきたわ。私たちは落ち着いていて、穏健でなければならないけど、いつも良いことのために何かをする勇気をもたなければならないわね。
- En la mondo estas multaj, kiuj volas esti utilaj por la tuta homaro.
世界には全人類にとって役に立とうと欲してしている沢山の人がいるよね。
estas multaj, kiuj ... は estas multaj homoj, kiuj ... の省略です。
Ekzemple, kiuj volas helpi en la konserv⋅ado de la paco, konserv⋅ado de la pur⋅eco de la naturo, partopreni en la batalo kontraŭ mal⋅sato kaj aliaj gravaj aferoj.
たとえば平和の維持、自然の美しさの維持を手助けしようとしたり、空腹やその他の重要な事柄との戦いに参加しようとする人達とか。
Tre bone estus, se unue ili el⋅lernus la lingvon. Se ankaŭ lingve ili komprenus unu la alian, ilia ag⋅ado estus multe pli efika!
もしその人たちがまずこの言語を習得すればとても良いことなのにね。しかも言葉でお互いを理解すれば、彼らの活動はより効果的なのにね！
*1. Malgranda ujo por varmaj trink⋅aĵoj.
*2. Kredo, ke la alia volas bonon al mi.
*3. Kiam la frukto jam ne far⋅iĝas pli dolĉa.
*4, *5. Tia estas la frukto se ĝi estas ne matura.
*6. Kion saĝa homo ne faras. (mal⋅saĝ-'aĵo)
*7. Tut⋅aĵo de libroj, gazetoj, verkoj.
13.
La tagoj, kiujn ili pas⋅igis kune en la loĝ⋅ejo de la ge⋅patroj de Eva, rapide for⋅pasis. Sekvis de⋅nove renkont⋅iĝoj ĉe la teatro. Sed la komunaj promen⋅adoj, parol⋅adoj, sid⋅ante sur benko en parko jam estis ne sufiĉaj. Feliĉe la somero estis longa, la aero eĉ vespere agrable varma, do la libera naturo donis hejmon por la ge⋅am⋅antoj.
Foje Eva havis ideon:
- Ĉu vi memoras ankoraŭ pri tiu loko sur la monto?
- Jes, tre bone. Tre mal⋅agrabla memoro ligas min al tiu loko.
- Tamen mi ŝatas tiun lokon. Tial mi volas, ke la mal⋅agrablajn memorojn ni forges⋅igu per aliaj, belaj, agrablaj. Do, nun ni veturu tien!
La tagoj, kiujn ili pas⋅igis kune en la loĝ⋅ejo de la ge⋅patroj de Eva, rapide for⋅pasis. Sekvis de⋅nove renkont⋅iĝoj ĉe la teatro.
彼らがイヴの両親の住いで一緒に過ごした日々はあっという間に［速く］過ぎ去った。再び劇場のところで会うことが続いた。
Sed la komunaj promen⋅adoj, parol⋅adoj, sid⋅ante sur benko en parko jam estis ne sufiĉaj.
しかし一緒の散歩や公園のベンチに腰掛けての会話はもう充分というわけにはいかなかった［充分ではなかった］。
Feliĉe la somero estis longa, la aero eĉ vespere agrable varma, do la libera naturo donis hejmon por la ge⋅am⋅antoj.
幸いにも夏は長かった、空気は夕方でさえ心地よく暖かだった、だからのびのびした自然が恋人たちに家庭を与えてくれた。
イブの両親の住まいでなくても、暖かな自然がまるで家庭に居るかのごとく感じさせてくれたというほどの意味でしょうか？少々意味深ですね。暖かな自然の中での散歩や語らいでは物足りない訳ですから...
Foje Eva havis ideon: - Ĉu vi memoras ankoraŭ pri tiu loko sur la monto?
あるときイヴはこう考えた。あなたは山の上のあの場所をまだ覚えている？
- Jes, tre bone. Tre mal⋅agrabla memoro ligas min al tiu loko.
ああとても良く（覚えているよ）。とても不愉快な記憶が僕をその場所に繋げるんだよ。
- Tamen mi ŝatas tiun lokon. Tial mi volas, ke la mal⋅agrablajn memorojn ni forges⋅igu per aliaj, belaj, agrablaj. Do, nun ni veturu tien!
それでも私はあの場所は好きよ。だから私たちは不愉快な記憶を他のすばらしい気持ちよいことで忘れさせましょうよ。さあ、今からそこに行きましょ！
per aliaj, belaj, agrablaj は被修飾語が省略されています。aferoj でも補えば理解しやすいでしょう。
Kaj ili veturis tien, iris sur la monton, admiris la vidind⋅aĵojn. Estis bona, bela vetero. En la pura aero estis bone vid⋅eblaj la foraj regionoj kun vilaĝoj, arb⋅aroj, riveretoj. Poste sur la bela, freŝa, mola herb⋅aro ili forgesis la mal⋅bonan memoron de la unua tiea rest⋅ado.
- Eva, kara mia! Tiu ĉi bela loko tamen devos de⋅nove konserv⋅iĝi kiel mal⋅bona memoro.
- Kial?
- Ĉar nun mi devos diri al vi ion.
Kaj ili veturis tien, iris sur la monton, admiris la vidind⋅aĵojn. Estis bona, bela vetero.
それから彼らはそこに行った、山の上に行き、見るべき風景に敬服た。よい、晴れた天気だった。
En la pura aero estis bone vid⋅eblaj la foraj regionoj kun vilaĝoj, arb⋅aroj, riveretoj. Poste sur la bela, freŝa, mola herb⋅aro ili forgesis la mal⋅bonan memoron de la unua tiea rest⋅ado.
澄んだ［きれいな］空気の中で、遠方の地域が、村や森や小川やとともによく見えた。それから後、美しい、まだ若い［新鮮な］、柔らかな草むらの上で、彼らは最初にこの場所に居たときの嫌な記憶を忘れた。
- Eva, kara mia! Tiu ĉi bela loko tamen devos de⋅nove konserv⋅iĝi kiel mal⋅bona memoro.
いとしいイヴ！この美しい場所はまた悪い記憶として残る［保存される］に違いないよ。
- Kial?
なぜ？
- Ĉar nun mi devos diri al vi ion.
なぜかというと、僕は君にあること話さなければならないんだ。
- Diru jam, mi far⋅iĝis mal⋅trankvila!
- Mia unu okulo ridas, la alia ploras. Hieraŭ mi ricevis leteron. En ĝi estas sciigo, ke oni akceptis mian sin⋅anoncon al la universitato. Do, baldaŭ mi devos for⋅lasi vin.
- Ho, kara mia! Ankaŭ mi devas diri, kion vi diris. Tamen la vizito al la universitato estas tre grava por vi, do vi devos for⋅veturi kaj fari tion. Ankaŭ mia lernojaro baldaŭ komenc⋅iĝos.
- Se mi estos for⋅vetur⋅inta hejmen, mi daŭr⋅igos la lingvo⋅lern⋅adon, kaj volas partopreni ankaŭ en la Esperanto-laboro.
- Certe ankaŭ en via urbo ekzistas Esperanto-grupo, via amiko povos konduki vin tien.
- Kaj ankaŭ en la universitato mi volas fari ion por Esperanto.
- Diru jam, mi far⋅iĝis mal⋅trankvila!
もう言って頂戴、落ち着かない気分になったわ。
- Mia unu okulo ridas, la alia ploras. Hieraŭ mi ricevis leteron. En ĝi estas sciigo, ke oni akceptis mian sin⋅anoncon al la universitato. Do, baldaŭ mi devos for⋅lasi vin.
僕の１つの目は笑っていて、もう１つは泣いているんだ。昨日手紙を受け取ったんだ。そこには、僕が大学に出した入学願書を受け入れたという知らせがあったんだ。だからもうすぐ君を置いて行かなければ［置き去りにしなけらば］ならない。
sin⋅anonco は入学願書とか自己推薦のようなものと思われますが適当な訳語が思いつきません。一応、入学願書としておきました。
- Ho, kara mia! Ankaŭ mi devas diri, kion vi diris. Tamen la vizito al la universitato estas tre grava por vi, do vi devos for⋅veturi kaj fari tion. Ankaŭ mia lernojaro baldaŭ komenc⋅iĝos.
まあ、わたしの大事な人、私もあなたが言った（と同じ）ことを言わなけばならないわ。それでも大学に行くことはあなたにとってとても重要よ、だから出発してそれをしなければならないわ。私の学年ももうすぐ始まるわ。
「あなたが言った（?と同じ）ことを言う」とは “Tiu ĉi bela loko tamen devos de⋅nove konserv⋅iĝi kiel mal⋅bona memoro.”（この美しい場所がまた悪い記憶として残る）でしょう。
- Se mi estos for⋅vetur⋅inta hejmen, mi daŭr⋅igos la lingvo⋅lern⋅adon, kaj volas partopreni ankaŭ en la Esperanto-laboro.
もし僕が家に帰ったら［離れたら］、僕はエスペラントの［言葉の］勉強を続けるよ、そしてエスペラントの活動［仕事］に参加しようとも思うんだ。
- Certe ankaŭ en via urbo ekzistas Esperanto-grupo, via amiko povos konduki vin tien.
きっとあなたの街にもエスペラントのグループがあるわ、たぶんあなたの友達があなたをそこに連れて行ってくれるわよ。
- Kaj ankaŭ en la universitato mi volas fari ion por Esperanto.
そして大学でもエスペラントのために何かしようと思うんだ。
- Bone, sed mi konsilas al vi, ke estu sin⋅garda.
- Kial?
- Pri esperantistoj multaj havas mal⋅veran bildon; ke ili estas iaj ... aliaj homoj.
- Min ne interesas, kion pensas, kion diras, kion faras aliaj homoj. Se mi opinias ion bona, tion mi faras. Krome, mi legis ie; se iu ek⋅konas ian veron, tiun li devas konigi ankaŭ al ali⋅uloj.
- Bone, bone. Tamen estas tre grave, kiu, kia⋅maniere faras ion. Se vi al⋅venos inter ne⋅kon⋅atajn homojn, ne komencu paroli tuj pri Esperanto. Atendu, ĝis ili pro viaj homaj valoroj akceptos, ekŝatos, eĉ komencos estimi vin. Ne forgesu, ke la sukceso de iu ag⋅ado forte dependas ankaŭ de tio, kia estas la opinio pri la homoj, kiuj faras tion. Do, en ĉiu mov⋅ado povas esti utilaj nur tiaj homoj, kiujn estimas la aliaj.
- Aliaj? Mi ne povas, eĉ ne volas plaĉi al ĉiuj.
- Vi pravas. Tiam mi diras, volu plaĉi nur al tiuj aliaj, kiujn ankaŭ vi opinias bon⋅intencaj homoj.
- Bone, sed mi konsilas al vi, ke estu sin⋅garda.
良いことよ。でも気を付けてね［自分を守るように助言するわ］。
- Kial?
何故だい。
- Pri esperantistoj multaj havas mal⋅veran bildon; ke ili estas iaj ... aliaj homoj.
エスペランチストについて多くの人は歪んだ［真実ではない］イメージ［絵］を抱いている［持っている］；エスペランチスト達って何か別の人達（というイメージ）よ。
- Min ne interesas, kion pensas, kion diras, kion faras aliaj homoj. Se mi opinias ion bona, tion mi faras. Krome, mi legis ie; se iu ek⋅konas ian veron, tiun li devas konigi ankaŭ al ali⋅uloj.
僕には他人が何を考え、何を言い、何をするかなんて興味がないよ。もし何かを良いことだと思ったら、それをやる（だけだ）よ。他にも僕はどこかで読んだことがあるんだ；もしある人が何らかの真実を知ったら、その人はそれを他の人にも知らせなければならないって。
... mi opinias ion bona は目的語の叙述文（SVOC文型）で「O が C であると思う（分かる、感じる、見て取る...）」といった意味を表します。ここでは「あることを良いと思う」という意味です。
- Bone, bone. Tamen estas tre grave, kiu, kia⋅maniere faras ion.
そうよ、いいことよ。それでもあることを誰が、どんな方法でするかということがとても重要よ。
Se vi al⋅venos inter ne⋅kon⋅atajn homojn, ne komencu paroli tuj pri Esperanto.
もしあなたが知らない人達の中に入ったら［行ったら］、すぐにエスペラントについて話し始めないで。
Atendu, ĝis ili pro viaj homaj valoroj akceptos, ekŝatos, eĉ komencos estimi vin.
あなたの人としての価値によって、その人達があなたを受け入れ、好きになり、尊敬し始めるまで待つのよ。
Ne forgesu, ke la sukceso de iu ag⋅ado forte dependas ankaŭ de tio, kia estas la opinio pri la homoj, kiuj faras tion. Do, en ĉiu mov⋅ado povas esti utilaj nur tiaj homoj, kiujn estimas la aliaj.
忘れないでね、ある行動の成功は、それをなす人に対する考えがどのようなものかということにも強く依存していることを。だからあらゆる運動において、他人が尊敬する人達だけが役に立つんだってね。
- Aliaj? Mi ne povas, eĉ ne volas plaĉi al ĉiuj.
他人が？僕にはできないし、皆んなに好かれたいとも思わないよ。
- Vi pravas. Tiam mi diras, volu plaĉi nur al tiuj aliaj, kiujn ankaŭ vi opinias bon⋅intencaj homoj.
あなたは正しいわ。それでも私は、あなたが［その人を］良い意志を持った人と見做す、そういった人達にだけ好かれようとしてねって言うわ。
ここらのやりとりは、エスペラントの運動が政治的な影響を受けて、大っぴらに活動できな時代のことを描いていることをを暗示しているようです。
- La lastaj tagoj rapide for⋅pasis. Ili jam staris en la flug⋅haveno*1. Pro la mal⋅gaj⋅eco ili apenaŭ parolis. Eva tamen ek⋅diris:
- Kara, nun vi for⋅flugos. Pensu pri mi, mi petas, pensu pri mi! Skribu ofte al mi!
- Neniam mi for⋅lasos, neniam mi forgesos vin! Aŭ mi venos de⋅nove ĉi tien, aŭ venu vi al mi. Kaj mi promesas al vi...
- La lastaj tagoj rapide for⋅pasis. Ili jam staris en la flug⋅haveno.
最後の日々はあっという間に過ぎました。彼らはもう空港にいました［立っていました］。
Pro la mal⋅gaj⋅eco ili apenaŭ parolis. Eva tamen ek⋅diris:
気分が塞いで彼らは泣き出しそうでした。それでもイヴは話し始めました。
- Kara, nun vi for⋅flugos. Pensu pri mi, mi petas, pensu pri mi! Skribu ofte al mi!
ねえ、あなたは今から発つのね。私のことを思い出してね［考えてね］、お願い。私のことを思い出してね！ちょくちょく手紙を書いてね。
- Neniam mi for⋅lasos, neniam mi forgesos vin! Aŭ mi venos de⋅nove ĉi tien, aŭ venu vi al mi. Kaj mi promesas al vi...
決してほったらかしたりしないよ、決して君のことを忘れたりしないよ。僕がまたここに来るか、君が僕のところに来てよ。僕は君に約束するよ...
- Ne, ne promesu! Mi petas, ne faru promeson. Aŭskultu! Kaj mi, kaj vi estas ankoraŭ junaj. En la vivo povos okazi multaj aferoj. Mi ne volas, ke vi restu fidela*2 al mi nur tial, ĉar vi estas honesta*3, kaj nur tial vi plen⋅umus la promeson. Mi ne volas, ke vi sentu devon! Se vi re⋅venos, tio devos esti nur pro amo, nur pro deziro, sed neniam pro promeso! La tempo, kiun ni pas⋅igis kune, al mi estis bel⋅ega tra⋅viv⋅aĵo. La memoron pri ĉiu horo, pri ĉiu momento mi konservos en mia koro. Kaj se neniam vi re⋅venos, se neniam ni re⋅vidos unu la alian, mi ne koleros vin, ĉiam mi estos danka al vi pro tiu granda feliĉo, kiun vi donis al mi.
- Ne, ne promesu! Mi petas, ne faru promeson.
約束はしないで、お願い！約束なんかしないで。
Aŭskultu! Kaj mi, kaj vi estas ankoraŭ junaj. En la vivo povos okazi multaj aferoj.
聞いて！私もあなたもまだ若いわ。（これからの）人生に沢山のことが起きるわ。
Mi ne volas, ke vi restu fidela al mi nur tial, ĉar vi estas honesta, kaj nur tial vi plen⋅umus la promeson.
私はあなたが正直だからと理由だけで私に誠実なままでいたり、そのためだけに約束を守ることを望まないの。
Mi ne volas, ke vi sentu devon!
私はあなたが義務を感じることを望まないの。
Se vi re⋅venos, tio devos esti nur pro amo, nur pro deziro, sed neniam pro promeso! La tempo, kiun ni pas⋅igis kune, al mi estis bel⋅ega tra⋅viv⋅aĵo.
もしあなたが戻ってくるとしたら、それはただ愛のため、（あなたの）望みからであって、決して約束のためということは望まないの。私たちが一緒に過ごした時間は私にとって素晴らしい体験だった。
La memoron pri ĉiu horo, pri ĉiu momento mi konservos en mia koro. Kaj se neniam vi re⋅venos, se neniam ni re⋅vidos unu la alian, mi ne koleros vin, ĉiam mi estos danka al vi pro tiu granda feliĉo, kiun vi donis al mi.
毎時毎時、すべての瞬間の記憶を私は自分の心に刻むわ。そしてもしあなたが戻って来なくて、もうお互いに会うことがなくても、私はあなたのことを怒ったりしない、だって私はあなたがくれたこの大きな幸せに（これからも）感謝するんだから。
- Ankaŭ mi sentas tion, kion vi diras. Tamen mi vidas larmojn*5 en viaj okuloj. Ne ploru kara, ĉar ankaŭ mi tuj komencos plori! Eĉ sen promeso mi sentas, ke mia koro restos ĉe vi, ĉi tie. Ofte mi skribos, kaj tio estos tia, kvazaŭ ni parol⋅adus.
- La laŭt⋅parol⋅ilo*6 diris, ke la vojaĝontoj devas iri al la pord⋅ego. Lasta, longa, ploranta kiso...
- Adamo mal⋅aperis en la hom⋅amaso. Eva iris sur la balkonon*7. Ŝi atendis, ĝis la grand⋅ega birdo for⋅lasis la teron; longe ŝi rigardis post ĝi, ĝis tiu mal⋅aperis mal⋅antaŭ arĝente bril⋅anta nubo.
- Ankaŭ mi sentas tion, kion vi diras. Tamen mi vidas larmojn en viaj okuloj.
僕も君が言うことを感じているよ。でも君の目に涙が見えたよ。
Ne ploru kara, ĉar ankaŭ mi tuj komencos plori! Eĉ sen promeso mi sentas, ke mia koro restos ĉe vi, ĉi tie. Ofte mi skribos, kaj tio estos tia, kvazaŭ ni parol⋅adus.
僕まですぐにも泣きそうだから泣かないで。たとえ約束なんか無くても、僕の心は君のところ、ここにあるよ。ちょくちょく（手紙を）書くよ、そうすればまるで僕達が会話をしているようなもんだよ。
kaj は「そうすれば」のようなニュアンスでも使います。ちなみに aŭ は「さもなくば」のようなニュアンスでも使います。
- La laŭt⋅parol⋅ilo diris, ke la vojaĝ⋅ont⋅oj devas iri al la pord⋅ego. Lasta, longa, plor⋅anta kiso...
拡声器が旅行者はゲート［大きなドア］に来るよう告げた［言った］。最後の長い泣きながらのキス ....
- Adamo mal⋅aperis en la hom⋅amaso. Eva iris sur la balkonon. Ŝi atendis, ĝis la grand⋅ega birdo for⋅lasis la teron; longe ŝi rigardis post ĝi, ĝis tiu mal⋅aperis mal⋅antaŭ arĝente bril⋅anta nubo.
アダムは人の群れの中に消えていきました。イヴはバルコニーの上に行きました。彼女はその大きな鳥が地上から離れていくのを見ました［待った］。その後ろで銀色に輝く雲の後ろに消えていくまで見送りました。
El ŝiaj okuloj larmoj fluis, sed per la koro ŝi sentis, ke tiu amo certe havos kontinuon, kaj re⋅ven⋅ante hejmen, ŝi jam komencis pens⋅adi pri la sekv⋅onta renkont⋅iĝo...
El ŝiaj okuloj larmoj fluis, sed per la koro ŝi sentis, ke tiu amo certe havos kontinuon, kaj re⋅ven⋅ante hejmen, ŝi jam komencis pens⋅adi pri la sekv⋅onta renkont⋅iĝo...
彼女の目から涙が流れました、しかし彼女は心の中でこの愛にはきっと続きがあると感じました、家に帰りながら彼女はもう次の再会のことを考え始めました。
*1. Loko, kie flugantaj vetur⋅iloj ek⋅iras kaj al⋅venas.
*2. Kiu ne for⋅lasas iun aŭ ion.
*3. Kiu ĉiam faras kion diras, kion promesas.
*4. Fari, kion iu promesis.
*5. Kio fluas el la okuloj dum ploro.
*6. Ilo, per kiu eblas forte, fore aŭd⋅eble paroli.
*7. Alta, senmura, libera parto de konstru⋅aĵo.
Vortoj el la Baza Radikaro Oficiala, ellaborita de Akademio de Esperanto. 400 radikoj el la tri unuaj oftecgrupoj, kun *signo kompletigitaj je 700 vortoj el la kvin unuaj oftecgrupoj
| aĉeti | ankaŭ | baldaŭ |
| -adi | ankoraŭ | *bani |
| ado | -ano | batali |
| *adreso | anstataŭ | bati |
| *aero | antaŭ | bela |
| afabla | *aparta | *benko |
| afero | apenaŭ | *besto |
| *agi | aperi | bezoni |
| *aĝo | *aprilo | bildo |
| *agrabla | apud | birdo |
| ajn | aranĝi | blanka |
| aĵo | arbo | *blua |
| *akcepti | *arĝento | bo- |
| akvo | aro | bona |
| al | arto | *bordo |
| alia | atendi | *bovo |
| almenaŭ | *atenta | *brako |
| alta | *atingi | *brili |
| amaso | aŭ | *brui |
| ambaŭ | aŭdi | bruli |
| ami | aŭgusto | *bruna |
| amiko | *aŭskulti | *brusto |
| *amuzi | *avo | buŝo |
| *angulo | *azeno | *butero |
| *animo | ||
| *celo | dekestra | eg |
| cent | demamandi | *egala |
| certa | *dento | ejo |
| *cetera | devi | ek- |
| deziri | ekster | |
| ĉambro | *dika | ekzemplo |
| *ĉapelo | *dimanĉo | *ekzisti |
| ĉar | *dio | el |
| ĉe | *direkto | *elekti |
| ĉef- | *diri | -ema |
| *ĉesi | dis- | *en |
| ĉevalo | *diversa | *erari |
| ĉi | do | *esperi |
| ĉia | dolĉa | esti |
| ĉiam | *doloro | *estimi |
| ĉie | *domo | *estro |
| ĉielo | *donaco | -et |
| ĉio | doni | |
| ĉirkaŭ | dormi | facila |
| ĉiu | *dorso | *fajro |
| ĉu | du | fali |
| dubi | familio | |
| da | dum | fari |
| *danĝero | *februaro | |
| danki | -ebla | feliĉa |
| daŭro | -eco | fenestro |
| de | eĉ | fermi |
| *decembro | edzo | *fero |
| *decidi | *efektiva | *festi |
| *efiki | *fiksa | |
| *fiksi | ge- | *historio |
| filo | *genuo | ho |
| fingro | *glacio | homo |
| fini | *glaso | hodiaŭ |
| *fiŝo | granda | horloĝo |
| *flava | grava | horo |
| *floro | *greno | *hundo |
| flugi | *griza | |
| flui | *grupo | *ia |
| *fojo | iam | |
| *folio | *ĝardeno | *ideo |
| fonto | ĝi | -ido |
| for | ĝis | ie |
| forgesi | ĝoji | -igi |
| formo | *ĝusta | -iĝi |
| forto | ili | |
| *freŝa | haŭto | -ilo |
| frua | halti | -inda |
| frukto | haro | *infano |
| *fundo | havi | *inko |
| hejmo | -ino | |
| *gaja | *hela | *insekto |
| *gajni | helpi | *instrui |
| *gardi | *herbo | *intenci |
| *gazeto | hieraŭ | inter |
| interesi | *kalkuli | *komerci |
| intereso | kanti | *kompati |
| *interna | *kapabla | kompreni |
| *inviti | kapo | *komuna |
| io | *kapti | *konduki |
| iom | *kara | *koni |
| iri | *karto | *konsenti |
| -ismo | *kaŝi | *konservi |
| -isto | *kato | konsili |
| iu | *kaŭzo | konstrui |
| ke | *kontenta | |
| ja | kelka | kontraŭ |
| jam | kia | *korbo |
| *januaro | kial | *koro |
| jaro | kiam | *korpo |
| je | kie | korto |
| jen | kiel | kosti |
| jes | kies | *koverto |
| *jugi | kio | *kovri |
| *julio | kiom | *krajono |
| juna | kiu | *kredi |
| *junio | klara | *kreski |
| *justa | *klaso | krii |
| *klini | krom | |
| *ĵaŭdo | knabo | *kovri |
| *ĵeti | *kolekto | kruco |
| ĵus | *kolero | kredi |
| *kolo | *kruro | |
| *kafo | koloro | *kuiri |
| kaj | komenci | *kuko |
| *kulero | letero | *marto |
| *kulpa | levi | mateno |
| kun | li | mem |
| *kuraci | libera | memori |
| kuraĝa | libro | *merkredo |
| kuri | *ligi | meti |
| *kuŝi | *ligno | *mezo |
| kutimo | *ligo | *mezuri |
| kuzo | *limo | mi |
| kvankam | *lingvo | mil |
| *kvar | *linio | militi |
| kvazaŭ | lito | *minuto |
| kvin | logi | miri |
| loko | *moki | |
| la | longa | *mola |
| labori | *ludi | *momento |
| *laca | lumi | *monato |
| *lago | *lundo | *mondo |
| lakto | luno | mono |
| lando | monto | |
| *lango | *majo | montri |
| *larĝa | mal- | morgaŭ |
| lasi | manĝi | movi |
| lasta | *maniero | multa |
| laŭ | manki | muro |
| lavi | mano | *muziko |
| legi | *mardo | |
| leĝo | *marko | nacio |
| lerni | maro | naski |
| *lerta | *marŝi | *naturo |
| naŭ | *oktobro | per |
| *nazo | okulo | perdi |
| ne | okupi | permesi |
| necesa | ol | perono |
| *neĝo | *ombro | peti |
| nek | -ona | *peza |
| nenia | oni | piedo |
| neniam | *onklo | *plaĉi |
| nenie | *opoinii | *plafono |
| nenio | ordinara | *planko |
| neniu | *ordo | plej |
| ni | *ordoni | plena |
| nigra | *orelo | *plendi |
| *nokto | *ovo | *plezuro |
| *nombro | pli | |
| nomo | paco | *plori |
| nova | pagi | plu |
| *novembro | *paĝo | *plumo |
| nu | *pako | *popolo |
| *nubo | *pano | por |
| *nulo | *papero | pordo |
| *numero | *pardoni | *porko |
| nur | paroli | *porti |
| parto | post | |
| *objekto | pasi | postuli |
| obla | paŝi | *poŝo |
| *ofico | patro | *poŝto |
| *ofta | *peco | povi |
| ok | *pendi | *prava |
| okazi | pensi | *precipa |
| *preferi | *reĝo | *sanĝo |
| premi | *rekta | *sata |
| preni | *religio | scii |
| *prepari | renkonti | se |
| preskaŭ | respondi | sed |
| *preta | resti | *seĝo |
| preter | resto | *seka |
| prezenti | ricevi | sekvi |
| pri | riĉa | semajno |
| *printempo | ridi | sen |
| pro | rigardi | senco |
| *produkto | rimarki | sendi |
| *profunda | rimedo | senti |
| proksima | *ripeti | sep |
| *promeni | *ripozi | *septembro |
| *promesi | *rivero | serĉi |
| propra | *rompi | *serioza |
| provi | *rondo | servi |
| *prunto | *rozo | ses |
| punkto | ruĝa | si |
| pura | *ruli | sidi |
| puŝi | *rulo | *silenti |
| *simila | ||
| *radio | *sabato | simpla |
| rajto | *saĝa | sinjoro |
| rakonti | *sako | skribi |
| rapida | *salti | sola |
| re- | *saluti | *somero |
| regi | sama | soni |
| *regiono | *sana | *speco |
| *spiri | tablo | turni |
| *spirito | tago | tuŝi |
| *stacio | tamen | tuta |
| stari | *telero | |
| *stato | tempo | ujo |
| *stelo | teni | -ulo |
| *strato | tero | -um |
| *studi | *teruro | unu |
| sub | tia | urbo |
| *suferi | tial | *utila |
| *sufiĉa | tiam | uzi |
| *sukcesi | tie | |
| *sukero | tiel | *vaĝonaro |
| *sumo | timi | valoro |
| suno | tio | vaporo |
| super | tiom | varma |
| *supro | tiri | *vasta |
| sur | tiu | *veki |
| *tondi | *vendi | |
| *ŝafo | tra | *vendredo |
| *ŝajni | *trafi | veni |
| ŝangi | tranĉi | vento |
| *ŝati | trankvila | vera |
| ŝi | trans | *verda |
| *ŝipo | tre | *verko |
| *ŝlosi | tiri | vespero |
| *ŝtato | trinki | vesto |
| *ŝteli | tro | *vetero |
| *ŝtono | *truo | veturi |
| *ŝtupo | tuj | vi |
| vidi | vivi | *voki |
| *vilaĝo | vizaĝo | voli |
| vino | *viziti | vorto |
| *vintro | *voĉo | |
| viro | vojaĝi | *zorgi |
| *vitro | vojo |
Tiuj vortoj aŭ ne estas en la supra vort⋅aro, aŭ estas ne simple kompreneblaj kun⋅metitaj vortoj:
acida: Tia estas la frukto, se ĝi estas ne matura.
amara: Tia estas la frukto, se ĝi estas ne matura.
anonci: Diri aŭ skribi, ke iu volas ion, aŭ iu ĉeestas.
balkono: Alta, senmura, libera parto de konstru⋅aĵo.
bileto: Malgranda paper⋅folio, montri, ke mi pagis.
bonvolu: Mi petas vin, estu afabla fari ion.
brakumi: Per brakoj ĉirakŭi iun.
de⋅nove: Ne nur unufoje fari ion.
fidela: Kiu ne forlasas iun aŭ ion.
fido: Kredo, ke la alia volas bonon al vi.
filozofo: Homo, kiu multe scias pri la aferoj de la vivo.
formanĝi: Tre rapide manĝi ĉion.
flug⋅haveno: Loko, kie flugantaj vetur⋅iloj ekiras kaj alvenas.
honesta: Kiu ĉiam faras kion diras, kion promesas.
inĝeniero: Homo, kiu pri⋅pensas, priskribas aĵojn, konstru⋅aĵojn.
insigno: Malgranda aĵo, kiu montras, al kiu grupo estas ano iu. Tiu estas fiksita sur vest⋅aĵo.
jupo: Virina vest⋅aĵo, kiu kovras la mal⋅supran parton de la korpo.
ĵurnalo: Paperfolioj kun nov⋅aĵoj.
kalendaro: Malgranda libro, en kiu estas ĉiu tago de la jaro.
karesi: Per tuŝado de la fingroj kaŭzi agrablan senton.
kiso: Kuniĝo de virina kaj vira buŝoj.
kontinui: Plue fari ion.
korekti: Bonigi, kio estas ne bona.
korespondi: Sendi kaj ricevi leterojn.
larmo: Kio fluas el la okuloj dum ploro.
laŭtparolilo: Ilo, per kiu eblas forte, fore aŭdeble paroli.
literaturo: Tut⋅aĵo de libroj, gazetoj, verkoj.
mamo: Antaŭa virina korpo⋅parto, por manĝigi infanon.
matur⋅iĝo: Kiam la frukto jam ne fariĝas pli dolĉa.
movado: Komuna agado de iu granda grupo.
parko: Loko, kie estas belaj arboj kaj kresk⋅aĵoj.
plen⋅umi: Fari, kion iu promesis.
pinto: La plej supra, la plej mal⋅dika parto de io.
proponi: Diri al la alia, aŭ aliuloj, ke estus bone fari ion.
robo: Virina vest⋅aĵo.
stomako: Ena parto de la homo, kien la manĝ⋅aĵo iras tuj post la manĝo.
stult⋅aĵo: Kion saĝa homo ne faras. (Mal⋅saĝ-'aĵo.)
taso: Malgranda ujo por varmaj trink⋅aĵoj.
teatro: Domo, kie oni prezentas artajn rakontojn.
telefono: Ilo, por paroli mal⋅proksimen.
trovi: Post serĉado ekvidi ion.
universitato: Supera lern⋅ejo, kiu sekvas post la mezlern⋅ejo.
vango: Vizaĝo.
ventro: Interna, antaŭa homa korpo⋅parto.
vort⋅aro: Libro, en kiu estas la vortoj laŭ ABC ordo.