- Qitailang's HP
- Esperanto
エスペラント・メモ -- 前置詞
このページは作成途中です。適当な例文が見つからない場合自作したものもあるので間違いがあるかもしれません。訂正すべき点などがありましたら、ご意見をお寄せ下さい。
ĉirkaŭ, de, ĝis, inter, sub, super, po は本来副詞的にも使う人がいる。anstataŭ, krom は接続詞的にも使う人がいる。そのため、これらの前置詞の後ろの名詞を対格にする場合もある。
・前置詞の目的語の格について
al
「〜に」行為の対象
- Li donis al mi kolumon. 彼は私にネックレスをくれました。
- La amiko sendis leteron al mi. その友人は私に手紙を送ってきました。
- Ŝi rakontis al infanoj fablelon. 彼女は子どもたちに童話を話してあげました。
- Mi deziras al vi bonan tagon. 私はあなたに良い日(であることを)望みます。= こんにちは。
- Mi helpis al ŝi. 私は彼女を手伝いました。
- Li pardonis al mi. 彼は私を許してくれました。
- La patrino diras al patrino : “〜.” 母は私に「〜」と言った。
「〜に」「〜に向かって」移動先、方向、位置関係
- Ŝi veturis al Londono. 彼女はロンドンに行きました。
- La Knabo levis la manojn al ĉielo. その少年は空に向かって手を挙げました。
- Ŝi ridetas al mi. 彼女は私に(向かって)微笑みかけました。
- domo proksima al rivero. 川まで近い家
「〜に」関係、所属、適用とか
- Bona odoro rilatas al bongusto. 良い匂いは良い味に関係する。
- La knabino similas al la patrino. この女の子は母親に似ている。
- La libro apartenas al la instruisto. その本は先生のものです。(〜に所属する)
- Oni aplikas teorion al praktiko. 理論を実践に適用する。
「〜に対して」「〜にとって」
- La edzo estas afabla al lia edzino. その夫は妻にやさしい。
- Tio ŝajnas al mi malfacila. 私にはそれは難しそうに思える。
- La kanto plaĉas al mi. この歌は私は気に入っています。
anstataŭ
「〜の代わりに」
- Anstataŭ kafo(n) li donis al mi teon. 彼はコーヒーの代わりに紅茶をくれた。
- Ŝi anstataŭ dezirata laboro ricevis almozon! 彼女は望んでいる仕事の代わりに施しを受けた。
- Anstataŭ ĉia respondo la maljunulino nee skuis la kapon. 老婦人は答える代わりにその都度頭を横に(否定して)振った。
anstataŭ は接続詞的に使う人もいる。そのため anstataŭ の後ろに対格が来ることがある。
- Ŝi ludis gitaron anstataŭ pianon. 彼女はピアノの代わりにギターを弾いた。
= Ŝi ludis gitaron anstataŭ ŝi ludis pianon.
antaŭ (malantaŭ)
「〜の前に」(場所)
- antaŭ la pordo ドアの前で
- antaŭ ŝiaj okuloj 自分の目の前で
- paroli antaŭ la publiko 観衆の前で話す
- Mi iras antaŭ vi. 私はあなたの前を行きます。
- Ne ĵetu perlojn antaŭ la porkojn. 豚の前に真珠を投げるな。
- Satano foriris de antaŭ la Eternulo. 悪魔は主の前から立ち去った。
「〜の前に」(時間)
- antaŭ la vesperiĝo 日暮れ前に
- antaŭ tri tagoj 3日前に
- dek minutoj antaŭ la tria 3時10分前
- antaŭ nelonge (=aŭ antaŭ nelonga tempo) 先ごろ
- Antaŭ la lango laboru la cerbo. 舌よりまえに頭が働け
「〜の前では」「一緒にいる時に」
- malkovri sian koron antaŭ iu. 誰かのまえでは心をさらけ出す。
- Li tute ne sentis timon antaŭ ŝi. 彼女といるときは恐れを感じなかった。
- Mi ne kaŝis antaŭ li eĉ la plej malgrandan cirkonstancon. 彼の前ではどんな些細なこと(状況)も隠さなかった。
「〜よりも優先される」「〜よりも優れた」
- Antaŭ ĉio mi devas peti vian pardonon. 何にも先んじて私はあなたの許しを請わねばならない
- Via sano venas antaŭ la ceteraj taskoj. 他の仕事よりもあなたの健康が勝る。
- La pliboneco de Esperanto antaŭ Volapük estas ekster dubo. ボラピュクよりエスペラントの優れていることは疑いがない。
注:malantaŭ は時間に関しては使われない。
apud
空間的に近いことを表す。〜のそばで、〜の傍らで、普通は左右の傍らを指すが、ときに拘らない。ĉe を参照。
- La gefianĉoj staris apud la altaro. 結婚前の男女が祭壇の横に立っていた。
- Li staris tutan horon apud la fenestro. 彼は一時間ずっと窓際に立っていた。
- Ok tagojn poste estis la varmega batalo apud Prago. 8日後、プラハの外れで激烈な戦いがあった。
ĉe
「〜のところで」「〜のときに」
基本的には「極めて近く」であることを示す。辞書によっては「接触を示す」と説明しているものもあるし、実際接触した状態を表現している場合もあるが、ĉe 自体にそれほど厳密な意味はなく、何かの目標物を示すことで場所をかなり厳密に特定するだけのように思われる。時間についても、「〜のときに」というほどの意味で ĉe 自体が厳密に同時性を示すわけではない。例文のように幅広く使われる。
目標になる場所、物
- Li staras ĉe la fenestro. 彼は窓のところで立っている。
- sidi ĉe tablo テーブルのところに坐っている
- Ŝi atendis ĉe la haltejo. 彼女は停留所のところで待っていた。
- loĝi ĉe (en) la strato Jamate その街路に住む
(ザメンホフは strato に ĉe をよく使っていた)
物の一部、側など
- ornamaĵoj ĉe randoj de kesto 箱の縁の飾り
- tiri ĉe tenilo de pordo ドアの取手を引く
- Metu 'n' ĉe fino de objekto. 目的語の終わりに 'n' を付けよ。
- restoracio ĉe la angulo de la strato 通りの角のところにあるレストラン
家、居る場所、国など
- Mi vidis lin ĉe vi. 私は彼にあなたの家で会った。
- Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi. 何時でも私の家は歓迎ですよ。
- Kiam li estis ĉe mi, li staris tutan horon apud la fenestro. 彼が私の家にいたとき、彼はすべての時間を窓の傍で立っていた。
- En la varmaj landoj la suno radias alian varmegon ol ĉe(en) ni. 暖かい国では太陽が私たちのところとは違う熱気を放射する。
一緒にいる人など
- Ŝi faris ĉe sia nova instruisto grandajn progresojn 彼女は新しい先生について進歩した。
- Mi servis ĉe la komerca konsilano. 私は商業コンサルタントのところで使われている。
- Ĉe la vulpoj ĉiam naskiĝas nur vulpoj 狐のところでは狐しか生まれない。
人、身体の部位、精神
- La rajto loĝas ĉe la venkinto. 権利は勝利者に住む。
- Baldaŭ seriozeco anstataŭis ĉe ŝi la momentan gajecon. 間もなく彼女にとって真摯が束の間の陽気に取って代わった。
- Ŝi estas maldika ĉe la koksoj. 彼女はお尻の辺りが痩せている。
- kapti iun ĉe la brako 腕を掴んでとらえる
- tiri ĉe la haroj 髪を掴んで引っ張る
何かのことで時間を取ること(一時的な ...... en, superと比較)
- Restu ĉe via laboro. お前の仕事を続けろ
- Dume sidu iom ĉe mia malsana infano. しばらくの間私の病気の子どものために坐ってくれ(坐って見ていてくれ)
- La maljunaj geedzoj sidis ĉe sia vespermanĝo. 老夫婦は夕食で坐っていた。
〜に際して、〜とともに
- Li malaperis ĉe koka krio. 鶏の鳴き声とともに彼は消えた。
- Ĉe la komenco de la tagiĝo la arbaro aperis tute kovrita de prujno. 夜明け始め、森は完全に霜で覆われて姿を現した。
「〜における」「〜で」職種、仕事、地位など
- profesoro ĉe la universitato 大学の教授
- labori ĉe gazeto 雑誌関係のところで働く
「〜では」分野、場合など
- Ĉe la abeloj inoj estas pli grandaj ol viroj. 蜂はメスがオスより大きい。
- La deklinacio de la pronomoj estas kiel ĉe substantivoj. 代名詞の格変化は名詞の場合と同じである。
状況、環境
- Ĉe tablo malplena babilo ne fluas. 何もないテーブルではおしゃべりがはずまない(流れない)
- labori ĉe arta lumo 人工の灯りのもとで仕事をする
- dormi ĉe malfermitaj fenestroj 窓を開けっ放しで寝る
- Apenaŭ centon povus vi kalkuli ĉe nerapida kalkulado. 彼はゆっくりとした数え方でやっと100数えることができるだろう。
- Eĉ ĉe la plej bona volo mi ne povas alkutimiĝi al tia ideo. 良い意志を持っていても私はそんな考えには馴染めない。
ĉirkaŭ
「〜の周りに」「〜を囲んで」
- rubando ĉirkaŭ kolo 首に巻かれたリボン
- Li kolektis ilin ĉirkaŭ si. 彼は自分の周りに人を集めた。
- La rabistoj sidis en rondo ĉirkaŭ la fajro. 盗賊たちは炎を囲んで輪になって坐っていた。
- Li kaptis la knabon ĉirkaŭ la korpo. 彼はその少年を身体を抱えて掴まえた。
- Ŝi ĵetis ambaŭ brakojn ĉirkaŭ la kolon de la knabino. 彼女は少女の首を抱えるように両手(腕)を投げ出した。
「〜頃」
- Ĉirkaŭ la mateno la ventego finiĝis. 朝方大風が止んだ(終わった)。
- Ĉirkaŭ la unua horo posttagmeze Marta estis denove sur la trotuaro. 午後1時頃マルタはまたその歩道にいた。
およそ
- Mi elspezis ĉirkaŭ 5000 enoj(n). 私は5000円ぐらい使った。
ĉirkaŭ を本来副詞と見倣して、後ろの名詞を対格にする人もいる。
da
不加算名詞の量を容器や切片によってその量を表す。可算名詞でも塊、群れ、単位、数量名詞、副詞などでその数量を表す。抽象的な事象の程度を表す。
- taso da kafo 一杯のコーヒー(容器)
- du glasoj da biero グラス2杯のビール(容器)
- tri pecoj da papero 3枚の紙(切片)
- maso da negxo 1塊の雪(塊)
- amasoj da birdoj いくつかの鳥の群れ(群れ)
- kvar kilogramoj da akvo 4kg の水(単位)
- dekduo da krajonoj 1ダースの鉛筆(数量名詞)
- monto da oro 山ほどの黄金(比喩)
- multe da auxtoj 沢山の車(副詞)
- iom da vortoj いくらかの言葉(副詞的相関詞)
- suficxe da amo 十分な愛(副詞)
- tiom da laŭdo それほどの賞賛(指示副詞)
taso カップ / botelo 瓶 / glaso グラス / peco 切片 / maso 塊 / amaso 群れ / multe 多くの / malmulte 少ない / kelka, kelke 幾らかの(適当量) / tiom それぐらいの量の / suficxe 十分な
注:da 前置詞句が係る副詞は名詞的に扱われる。
- Kelke da homoj estas en la ĉambro. 数人の人が部屋にいます。(主語)
- Ŝi ricevis sufiĉe da amo de li. 彼女は彼から充分な愛をもらった。(目的語)
- Mi klarigis tion al li per multe da vortoj. 私は彼に沢山の言葉を使ってそれを説明した。(前置詞の目的語)
de
de は多義で、様々な関係を表すのに使われる。場合によって意味が曖昧になることがあり、副詞・他の前置詞・接辞などと組み合わせて曖昧さを補う必要が生じることもある。
「の」所属・部分・所有者・帰属(〜に関する)など
- libro de Johano ヨハノの本
- amiko de Heleno ヘレンの友達
- pordo de domo 家の玄関
- urbodomo de nia urbo 私たちの町の市役所
- duono de la kuko そのケーキの半分
- amo de la patrino 母の愛
- centro de cirklo 円の中心
- maniero de skribo 書く方法(〜に関する)
- tempo de preĝo 祈る時間(〜に関する)
「の」行為者・行為の結果・産物
- klarigo de la instruisto 先生の説明
- kanto de birdo 鳥の歌(鳴き声)
- peto de mia infano 子どもの頼み事
- verko de Zamenhof ザメンホフの著書
- la rezulto de nia laboro 私たちの仕事の結果
- helpe de amiko 友達の助けで
「の」目的語
- lernado de Esperanto エスペラントの学習
- preparo de festo 祭りの準備
- komenco de leciono 授業の始まり
- zorgo de infanoj 子どもの世話
- gardo de lando 国も守り
- ĉaso de ŝafo 羊の追い立て
同格的関係(〜するという〜)
- deziro de vojaĝo 旅行する望み(旅行するという望み)
- rajto de voĉdono 選挙の権利(選挙をするという権利)
- kapablo de parolo 会話の能力(会話をするという能力)
- volo de helpo 協力の意志(協力するという意志)
- danĝero de falo 転倒・転落の危険(転倒・転落するという危険)
「の」性質などを持っているもの
- bestoj de sama speco 同じ種類の動物
- homo de granda talento 偉大な才能の人
- libroj de sama valoro 同じ価値の本
「に」「によって」「から」受身文の行為者(英語の by)
- Ŝi estas amata de ĉiuj. 彼女はみんなから愛されている。
- La montoj estis kovritaj de neĝo. 山々は雪に覆われていた。
「〜から」場所的、時間的起点
- Mi venis de la avo. 私はおじいさんのところからやって来た。
- La taso falis de la tablo. コップがテーブルから落ちた。
- Lampoj pendas de plafono. ランプが天井からぶら下がっている。
- malproksima de mia hejmo 自分の家から遠い
- de la mateno 朝から
- de la naskiĝo 生まれてから
- jam de longa tempo すでにずいぶん前から
「〜から」「〜で」「〜に」きっかけ、関係元、依存関係、原因など
- sekve de tio それに続いて
- La vorto venas de latino その単語はラテン語から来ている(由来する)。
- La senco dependas de la kunteksto. その意味は文脈に依存する。
- La infano tremas de febro. その子どもは高熱で震えています。
- Li paliĝis de kolero 彼は怒りで青ざめた。
- kontenta de feliĉo 幸せで満足している。
- taso plena de akvo 水でいっぱいのコップ
相違、対照、乖離など
- Tiu diferencas de tiu ĉi. それとこれとは違う。
- Kial vi kaŝas vin de mi? どうしてあなたは私から隠れているのか?
- Nun mi iom liberiĝis de multe da taskoj. 今私は沢山の課題からいくらか開放された。
- Ĝi estas libera de malsanoj. それは病気とは無縁だ。
- Ili loĝas malproksime de ni. 彼らは私たちのところから離れて住んでいる。
dum
「〜の間」時間的関係を表す
- Dum la vojo Klaro parolis al Marta. 道中(道の間)カルロはマルタに話しかけた。
- Li estis ema dormi dum la leciono. 授業中彼はうとうとしていた。
dum は接続詞でもあり、「〜が〜する間」「〜が〜する一方で」の意味を表す。
- Forĝu feron dum ĝi estas varmega. 鉄は熱いうちに打て。
- Dum mi ankoraŭ dormas, mia patrino aranĝas matenmanĝon. 僕が寝ている間に母は朝ごはんを用意してくれる。
時間に言及するのでなく、対照性を強調する意味でも使われる。
- Mi preferas kafon dum ŝi preferas teon. 彼女が紅茶が好きな一方で、私はコーヒーが好きだ。
ekster
「〜の外に」
- Knaboj ludas ekster domo. 男の子たちは外で遊ぶ。
- Li baraktis kiel fiŝo ekster la akvo. 彼は水から上がった魚のようにじたばたした。
- Li loĝas ekster la urbo. 彼は町の外に住んでいる。
- Ekster la pordo atendas niaj amikoj. ドアの外側で私たちの友人が待っている。
比喩的に
- ekster danĝero 危険の外に
- ekster regulo 規則に反する
- Ne zorgu pri tio, kio estas ekster via scio. あなたの知っていること以外については気にかけるな。
- Li tre diligente laboras ankaŭ ekster la oficialaj laborhoroj. 彼は公的な仕事時間以外にも勤勉に働く。
注:ザメンホフは ekster を krom(〜以外にも) の代わりに使うことがあった。参照: krom
- Ekster la respondo letera, ni poste donos al vi ankaŭ pli vastan respondon en nia gazeto. 手紙による返事だけでなく、後に私たちの雑誌上でより広範にお答えします。
el
「〜の中から」場所・状況
- Li eliris el la dormoĉambro. 彼は寝室から出て行った。
- La patrino forpelis katon el la domo. 母は猫を家の外に追っ払った。
- Ŝi vekiĝis el longa dormo. 彼女は長い眠りから覚めた。
- La viro eltiris ŝin el mizero. その男は彼女を困窮から引き出した。
「〜から」起源。この場合 de との違いが微妙にあるのかもしれない。
- Mi estas el japanujo. 私は日本出身です。
- traduko el tiu lingvo その言語からの翻訳
「〜で」材料
- Tiu ponto konsistas el ligno. その橋は木でできている。
- manĝaĵoj el rizo 米で作られた食べ物
「〜の中の」抽出
- unu (persono) el ili. 彼らの中の一人
- Multaj (amikoj) el miaj amikoj jam forpasis. 私の友人の多くは死んでしまった。
en
「〜の中」という概念が原義のようです。
場所・時・組織・集合
- Kelkaj homoj estas en la ĉambro. 数人の人がその部屋の中にいる。
La suno brilas en la ĉielo. 太陽が空で輝いている。
- Ŝi portas floron en la mano. 彼女は花を手に持っている。
- Li vojaĝis en hindujo. 彼はインド(の中を)を旅しました。
- En la tago oni havos feston. その日にお祭りがあります。
- Li vojaĝis en tuta somero. 彼は夏の間じゅう(すべての夏)旅をしました。
- La knabo plej rapide kuras en la klaso. クラスの中で一番速く走ります。
「で」「のなか(に)」「〜に(おいて)」行事・出来事
- Li deklaris tion en la kongreso. 彼は大会でそれを宣言した。
- Ni partoprenis en la kongreso. 私たちは大会に参加しました。
「〜で」状況・状態・形態・衣服など
- Ni estas en danĝero. 私たちは危機の中にいる。
- Rabistoj sidas en rondo. 盗人たちは輪になってすわっている。
- La birdoj flugas en granda amaso. その鳥達は大きな群れで飛んでいる。
- Li estas en dormo. 彼は寝ている。
- Li ŝvitas en malfacila tasko. 彼は難しい課題で汗をかいている。
- Ni interparolis en Esperanto. 私たちはエスペラントで会話した。
- Ŝi aperis en belaj vestaĵoj. 彼女は美しい服を着て現れた。
inter
「〜の間に(で)」空間、事象、関係性
- Inter la fenestro kaj la pordo estas tablo. あの窓と扉の間にテーブルがある。
- Rompu la murojn inter la popoloj. 国民間の壁を打ち砕せ
- Dum du tagoj li restis inter vivo kaj morto. 2日間彼は生と死の間にいた。
- Inter voli kaj fari estas grandega paŝo. 意図することと行うことの間にはとても大きな隔たり(1歩)がある。
- Inter lupoj kriu lupe. 狼たちの間では狼のように吠えろ。
- Li [...] vidis larmojn, kiuj tremis inter ŝiaj okulharoj. 彼は彼女のまつげの間で震えている涙を見た。
「〜の間に」時間
- Li veikĝis inter la sesa kaj la sepa. 彼は6時から7時のあいだに目をさました。
「相互に」
- Ili estis tre amikaj inter si. 彼らはお互いに友好的である。
je
je はピッタリくる前置詞が無いとき汎用的に使える前置詞である。長い年月をかけて je を使う場面は徐々に固定してきている。
時点、回数、数量単位
- Li ellitiĝis je la sepa(7a) horo. 彼は7時に起床した。
- La knabino iras al la fonto je du(2) fojoj en ĉiu tago. その少女は毎日2回泉に行きます。
- Kvar(4) metroj da tiu ĉi ŝtofo kostas je naŭ(9) frankoj. この布は4メールあたり9フラン(の値段が)する。
- La domo estas distanca de la busohaltejo je ducent(200) metroj その家はバス停から200メートル離れている。
- Ŝia pakaĵo estas peza je kvin(5) kilogramoj. 彼女の荷物は5キログラムの重さがある。
欠損/充足、渇望、信条、心/身体/活動などの状態、身体部位(病気、接触)など
- Ventego senigis arbojn je folioj. 大風が木々から葉っぱを無くした。
- Arboj fariĝis plenaj je(de) novaj folioj. 木々は新しい葉でいっぱいになった。
- Li estas riĉa je mono kaj amikoj. 彼は金にも友人にも満たされている。
- Ŝi sopiras je belo. 彼女は美に憧れる。
- Mi kredas je magio. 私は魔術を信じている。
- Li malsaniĝis je melankolio. 彼は抑鬱で伏した(病になった)。
- Li suferas je kapdoloro. 彼は頭痛に苦しんでいる。
- Li estas kontenta je sia sorto. 彼は自分の運に満足している。
- La virino okupiĝas je kudrado. その女は縫い物で手一杯です。
- Ŝi estas malsana je brusto. 彼女は胸(の疾患)で病んでいます。
- Li kaptis min je(ĉe) la brako. 彼は私の手を掴まえた(私の手を掴んで掴まえた)。
sen-ig-i 無くす、取り去る / arb-o 木 / foli-o 葉 / okup-iĝ-i 専念している / kudr-ad-o 縫製 / mal-san-a 病気の / brust-o 胸 / kontent-a 満足している / sort-o 運、巡り合わせ
je 前置詞句を対格で表すことができる。結果的に自動詞が対格と共に使われることになる。
- Mi kuris je dudek(20) kilometroj. 私は20キロメートル走った。
= Mi kuris dudek(20) kilometrojn.
- Li suferas je kapdoloro. 彼は頭痛に苦しんでいる。
= Li suferas kapdoloron.
- Ŝi sopiras je belo. 彼女は美に憧れる。
= Ŝi sopiras belon.
sufer-i 苦しむ / kap-dolor-o 頭痛 / sopir-i 渇望する / bel-o 美
kontraŭ
「向い合って」
- La urbodomo staras kontraŭ la katedralo. 市庁は大聖堂と向い合って立っている。
- Du vilaĝoj kuŝas sur la du bordoj, unu kontraŭ la alia. 2つの村は両岸にお互いに向かい合って広がっている(横たわっている)。
自然な流れ・方向、勢いなどに対して、「逆らって」「遮って」
- Ne karesu la katon kontraŭ la haroj. 猫を逆なでするな。
- Fiŝoj en rivero naĝas kontraŭ la fluo. 川の魚は流れに逆らって泳ぐ
- La aĉa pordo estadis apenaŭ fermita kontraŭ ventego. ボロの扉は大風を遮って何とか閉まっていた。
- Mi ne povas agi kontraŭ mia konscienco. 私は自分の良心に逆らって行動することはできない(してはならない)。
「〜と引き換えで」交換。売買については por の方がよく使われる。
- Damasko donis komerce al Tiro grenon kontraŭ armiloj. Damasko は Tiro に取引で武器との引き換えで穀物を売った(与えた)。
- Kontraŭ dek svisaj frankoj mi sendas serion da aŭstraj poŝtmarkoj. 10スイスフランと引き換えでオーストリアの切手シリーズを送った。
- Oni ne povas ŝanĝi ĝin kontraŭ vazoj el pura oro. 人はそれを純金の器と引き換えはしない(できない)
「〜に対して」比較
- Supereco de homo kontraŭ bruto ne ekzistas. 畜生に対する人の優越性は存在しない。
「〜に対して」行動や感情が向けられるもの
- Asa ekkoleris kontraŭ la antaŭvidisto kaj metis lin en malliberejon. Asa は占い師に向かって怒り牢獄に入れた。
- Kontraŭ tiu homo, kun kiu ŝi parolis, ŝi sentas ian ĉagrenon. 彼女は話をしている相手にある種の困惑を感じた。
- Estu sinceraj kontraŭ mi. 私に対して誠実でありなさい。
「〜に対して」敵対的
- ŝi levas la bastonon kontraŭ lin. 彼女は彼らに対して棒を振り上げた。
- La junulo aliĝis al nia militistaro kaj kuraĝe batalis kune kun ni kontraŭ niaj malamikoj. その若者たちは我らの軍隊に参加し我らとともに我らの敵と勇敢に戦った。
- Mi estas kontraŭ via opinio (kontraŭ vi). 私はあなたの意見に反対です。
「〜しないように」「〜でないように」防御的、抵抗的
- kuracilo kontraŭ febro 抗発熱剤
- Panon vi donis al ili kontraŭ ilia malsato あなたは彼らの空腹に対してパンを与えた。
krom
「〜を除いて」除外
- Krom li ĉiuj aliaj restis tie. 彼を除いて他の者は皆そこに残った。
- Ili ne scias alian lingvon krom sia(n) propra(n). 彼らは自分の言語以外の他の言語を知らない。
「〜の他に〜も」包含
- Krom Petro tie estis ankaŭ ĉiuj aliaj miaj fratoj. ペトロの他に私の兄弟たち皆もそこにいた。
- Krom Karlo, venis eĉ lia tuta familio. カルロだけでなく彼の家族全員が来た。
「〜を除いて」と「〜の他に〜も」の異なる意味を表すので混乱を招くことがある。除外には alia、包含には ankaŭ, eĉ などを付けることで回避できる。また、除外には escepte de を、包含には aldone al, inkluzive de を使うことで誤解が生じない。
krom を接続詞的に使い krom の後ろに対格を使う人もいる。
- Li ne parolas alian lingvon krom sian propran. 彼は自分の固有の言語以外の言語を話さない。
kun
「〜と」「〜といっしょに」「〜を伴って」場所、時間、機会に同伴する人やもの、行為に伴うこと
- Resti kun leono estas danĝere. ライオンと一緒にいるのは危険だ。
- Karlo manĝas kun sia amikino. カルロは女性の友達と食事をしている。
- Li deiris kun mi, sed alvenis post mi. 彼は私と一緒に出かけたが、私の後で到着した。
- Oni trinkas teon kun sukero. 紅茶を砂糖入りで飲む。
- Li malfermis pordon kun bruo. 彼は大きな音を立ててドアを開けた。
- Ŝi kisis lin kun senhonta vizaĝo. 彼女は恥ずかしそうな顔もせず(恥のない顔で)彼にキスをした。
- Li ekparolis kun rideto. 彼は微笑みながら話し始めた。
「〜付きの」「〜のある」付属物、備え付けのもの、部分、携帯
- vazoj el kristalo kun arĝenta garnaĵo 銀の飾りのついたクリスタルの器
- ĉambro kun meblo 家具付きの部屋
- litero kun supersigno 字上符号付きの文字
- virino kun grandaj koksoj. お尻の大きな女性
- virino kun okulvitroj メガネを掛けた女性
- knabino kun ruĝaj vangoj 赤い頬の女の子
「〜と」同じ目的の行為、共同でする
- Li edziĝis kun ŝi.
- Mi amikiĝis kun gaja knabo. 私は明るい男の子と仲良くなった。
- Ni diskutis kun la instruisto. 私たちは先生と討論をした。
- renkontiĝi(会う), batali(戦う), komunikiĝi(コミュニケーションする), paroli(話す), ludi(遊ぶ、演奏する), interkonsenti(同意する), kompari(比較する), interŝanĝi(交換する) kun iu
「〜と」接近、結合、密接な関係
- ligi(結びつける), kunigi(一緒にする), miksi(混ぜる), rilati(関与する) kongrui(一致する、互換性がある) kun
laŭ
「〜に沿って」「〜を」道、縁など。長軸、長い側に合わせて
- Ni veturigis aŭton laŭ la marbordo. 私たちはその海岸沿いに車を走らせた。
- laŭ la strato 通りを
- laŭ ŝtuparo 階段を
- Formikoj rampas supren laŭ trunko de la arbo. 蟻がその木の幹にそって登っている。
- Li kuŝis laŭ longo ĉe la muro. 彼は身体をぴったり壁に沿って横になった。
「〜に従って」動き・流れ・自然な向き
- La boato kuris laŭ la fluo. 小舟は流れにしたがって走った。
- Katon oni devas karesi laŭ la haroj. 猫は毛並みに沿って撫でてやらねばならない。
「〜に沿って」「〜従って」「〜によれば」命令・発言・考え・規則・習慣・好み・外見などによる行動や判断
- Mi restas tie ĉi laŭ la ordono de mia estro. 私は長の命令に従ってここに留まった。
- Oni devas ludi partion laŭ la regulo. ルールに従ってゲームをしなければならない。
- Tio ĉi estas laŭ lia gusto. これは彼の好み(趣向)です。
- Laŭ mia opinio, la demando estas sensignifa. 私の意見ではその質問は無意味です。
- La maljuna avo laŭ sia profesio estis skulptisto. 職業で言えば年配の叔父は彫刻家です。
- Je la oka horo ŝi iris laŭ la kutimo al la kuirejo. いつもの通り彼女は8時に厨房に行った。
malgraŭ
「〜にもかかわらず」逆境・意志・期待・命令・忠告などに反して
- Malgraŭ la pluvo da kugloj, li staris. 弾丸の雨にも関わらず彼は立っていた。
- Mi ne povis elfari malgraŭ mia klopodo. 私は尽力したが成し遂げられなかった。
- Li eliris malgraŭ mia admono. 彼は私の忠告にもかかわらず出て行った。
参照:malgraŭ (tio) ke = kvankam
per
「〜で」道具、手段、手段としての物・材料
- Homoj manĝas per iloj. 人は道具で(を使って)食べる。
- Ni vidas per la okuloj kaj aŭdas per la oreloj. 私たちは目で見、そして耳で聞く。
- Oni lernas lingvon per aŭskultado, parolado kaj skribado. 人は聞くこと、話すこと、書くことで言葉を学ぶ。
- Nun aŭto veturas per si (mem). 今や、車は自分で走る(運行する)。
- Oni elektas la prezidenton per voĉdono. 大統領を投票で選ぶ。
- Ŝi plenigis la kruĉon per freŝa akvo. 彼女はきれいな水で水差しを一杯にした。
po
「〜ずつ」
- Por miaj kvar infanoj mi aĉetis dek du pomojn, kaj al ĉiu el la infanoj mi donis po tri pomoj.
私は4人の子どもたちのためにリンゴを12個買い、そしてどの子どもにも3個づつ与えた。
- Tiu ĉi libro havas sesdek paĝojn; tial, se mi legos en ĉiu tago po dek kvin paĝoj, mi finos la tutan libron en kvar tagoj.
この本は60ページある。だからもし私が毎日15ページづつ読めば、全部を4日で終える。
- Tiu ĉi ŝtofo kostas po dek dolarojn por metro. この布地は1メートルあたり10ドルする。
注意:po は「〜づつ」にあたる。「〜あたり」「〜につき」は por で表す。po は前置詞だが本来副詞的に使う人もいる。そのため po の後ろに対格が来ることがある。
por
「〜のための(に)」目的、意図
- Ili sidiĝis kaj trinkis akvon por ripozo. 彼らは休憩のために座って水を飲みました。
- Mi ne havas tempon por tio. 私にはそのための時間がありません。
- Ŝi vestas sin por la ceremonio. 彼女はセレモニーのために衣装を着けています。
「〜ために(の)」受益者、利用者、用途
- La patrino kuiras por familianoj. 母は家族のために料理をします。
- Tio estas ludilo por infanoj. それは子どものおもちゃです。
- glaso por vino ワイン用のグラス
「〜にとって」受益者、利用者、用途の立場から
- La prelego estis malfacila por mi. その講義は私には難しかった。
- Tiu ĉi glaso estas tro malgranda por biero. そのグラスはビール用には小さすぎる。
目的のための、計画された時間・期間など。(点動詞とともに使われる)
- Ni ekveturos al eŭropo por unu semaĵno. 私たちは1週間のヨーロッパ旅行に出発します。
- Li forveturis por unu tago pro grava afero. 重要案件で1日遠くに(乗り物で)出かけた。
「〜に対して」対価、感謝(proが使われることもある)
- Li pagis cent frankojn por sia palto. 自分のオーバーに100フラン支払った。
- Por tiu prezo la vesto ne estas kara. この価格に対してその服は高価ではない。
- Mi dankas vin por la prunto. あなたの貸与に対して感謝します。
「〜あたり」「〜につき」という意味をあらわす。
- Li ricevas kvin frankojn por ĉiu tago. 彼は毎日5フラン受け取ります。
- Li legas 100 paĝojn por horo. 彼は1時間に100ページ読む。
ricevi 受け取る / kvin 5 / frank-o フラン / ĉiu すべての、それぞれの / tago 日 / paĝ-o ページ / hor-o 1時間、時(時刻)
post
「〜の後ろに」場所
- Ŝi aŭdis post si brueton. 彼女は自分の後ろで小さな物音がするの(物音を)を聞いた。
- Tiam la virineto de maro fornaĝis kaj kaŝis sin post kelkaj altaj ŝtonoj. 可愛い人魚は数個の高い石の後ろに身を隠した。
post は malantaŭ と同義である。初期には多用されたが現在はあまり使われない。しかし並んでいるものの位置を示すのに使われる。
- Ni iris post la gvidanto. 私たちはガイドの後をついて行った。
- Kiam ŝi skribas datojn, ŝi ĉiam skribas la tagon post la monato. 彼女は日付を書く時、いつも日を月の後に書く。
- unu post (la) alia 後ろへ後ろへとならんで
「〜の後で」「〜に続いて」時間
- Ŝi ekiris dekmunutoj post la tria. 彼女は3時10分に出かけた。
- Post la vespermanĝo niaj fratoj eliris kun la gastoj el sia domo kaj akompanis ilin ĝis ilia domo. 夕食の後私たちの兄弟はゲストと一緒に家を出て彼らの家まで同行した。
- Li tute ne parolas post kiam li vidis la scenon. 彼はそのシーンを見てからというもの何も喋らない。
- Li fianĉiĝis kun fraŭlino Berto; post tri monatoj estos la edziĝo. 彼はベルトと婚約した。3ヶ月後には(彼女の)夫である。
- Ili ĉiam ripetadis post la reĝo: “Ho, ĝi ja estas tre bela!” 彼は王様に続いて「ああ、それは何と美しい」と繰り返した。
- Ekfluis larmoj, guto post guto, abundaj, pezaj. 沢山の重い涙が次々と(一滴一滴と)流れでた。
preter
「〜のそばを」そばを通る(動きがある)
- Mi devas iri lernejon preter la domo, kie hundo laŭte vojas. 私は犬が大きな声で吠える家の傍を通って学校へ行かなければならない。
- Li dronis en la rivero, kiu fluas proksime preter la urbo. 彼は町のそばを流れている川で溺れた。
- Fremdulo pasis preter mi. 見知らぬ人が私のそばを通って行った。
当のものを外す
- La pesto pasis preter tiu urbo. ペストがその町の近くを通り過ぎた(その町には来なかった)。
- La vojo kondukas preter preĝejon. その道は教会の近くに通じている(教会そのもには行かない)。
pri
「〜について」「〜に関して」
- Ni diskutis pri kulturo. 私たちは文化について話した。
- Li dubas pri efekto de tio. 彼はその効果について疑っている。
- La knabino ploras pri sia frato. その女の子は彼女の兄弟のことで泣いている
- Li ne zorgas pri si. 彼は自分のことを気遣わない。
- Li rezignis pri tio. 彼はそのことは諦めた。
pro
「〜のために」原因、理由、動機
- Li amas tiun knabinon pro ŝia afableco. かれは彼女の優しさのために愛しています。
- Mi dankis lin pro lia granda helpo. 私は彼の大きな援助に感謝した。
- Ŝiaj dentoj frapadis pro malvarmo. 彼女の歯は寒さでガチガチと震えた(打った)。
- Ili dancadis pro sia propra plezuro. 彼らは自分の楽しみのために踊った。
- Oni mortis pro patrujo. 人が祖国のために(が理由で)死んだ。
- Multaj homoj timas mallaŭdon. Ili faras bonon pro tio. 多くの人は非難(嘲罵・罵倒)を恐れる。彼らはそのために善をなす。
「〜に対して」対価など(porが使われることもある)
- La vendisto postulas 40 eŭrojn pro la poto. 店の人はその鍋に40ユーロ要求した。
- Ŝi pagas lupagon pro la loĝejo. 彼女は住んでいるところに賃貸料を支払っている。
- La reĝo donis rekompencon al la soldato pro lia kuraĝa ago. 王様は兵士の勇敢な行為に対して褒美を与えた。
sen
「〜のない」「〜を持っていない」「〜なしに」「〜を欠いた」
- homo sen mono 金のない人
- Donu al mi teon kun sukero, sed sen kremo. 砂糖入りでクリームの入ってない紅茶を下さい。
- Ŝi iras sen celo. 彼女はあてもなく行った。
- Li pasis preter mi sen saluto. 彼は挨拶なしに私のそばを通りすぎた。
- Li restis du tagojn sen manĝi. 彼は2日間食べないままだった。
sub
「〜の下に(で)」真下だけではなく「下の方で」「低い所で」の意味でも。
- Ni ripozis sidante sub granda arbo. 大きな樹の下で坐って休んだ。
- Mi vestis sin per pulovero sub jako. 私はジャケットの下にセーターを着た。
- Sekaj folioj krakis sub liaj piedoj. 乾いた葉っぱが彼の足の下(足元)でバリバリと音をたてた。
- Ŝi portas sakon sub sia brako. 彼女は腕に抱えて袋を持っている。
- La lampo pendas sub la plafono. ランプが天井からぶら下がっている。
- Mi aŭdis lekoj de kaproj sub la monto. 山の下の方で山羊の鳴き声が聞こえた。
「(指揮・条件・影響・権威・外見・音楽など)の元で」
- Ili ne hontas servi sub li. 彼らは彼のもとで使われることを恥じない。
- Oni ne elfarus sub tia aĉa kondiĉo. こんな悪条件ではやり遂げないかもしれない。
- Ŝi eldonis la libron sub kaŝnomo. 彼女は変名でその本を出版した。
- Ili venis sub la tonoj de bela muziko. 彼らは美しい音楽の調べの中でやって来た。
super
上方に。「覆う」イメージか?普通接触がないが、拘る訳でもない。真上でないこともある。
- Super ni briletas steloj. 私たちの星々が瞬いている。
- Super la komodo pendis granda pentraĵo. 箪笥の上に大きな絵が掛かっていた。
- Super la kapo, eksonis ŝia voĉo. 頭の上で彼女の声が急に響いた。(私は坐っていて、彼女は立っていた)
- Forta ventego blovis super la maro kaj la tero. 大風が海と大地の上を吹き渡った。
上を覆っている、上に被さっている状態
- La litkovrilon li tiris pli alten super si. 彼は掛け布団を自分の上により高く引っ張った。
- La peza tavolo da sablo kuŝis kaj ankoraŭ nun kuŝas super ĝi. その上に重い砂の層が横たわっていた、そして今もなおその上に横たわっている。
- Ŝi vestis sin per supervesto super ĉemizo. 彼女はシャツの上に上着を羽織った。
比喩:上を通り過ぎて行くイメージで、時間が過ぎていく様。
- Mallumaj tagoj, malvarmaj noktoj pasis super la malnova sonorilo. 暗い日々と寒い夜が古い鐘の上を過ぎていった。
支配、階級、価値など様々な意味で優越している様。
- Dank’ al la lingvo ni tiel altiĝis super la bestoj. 言語のおかげで私たちは獣より上位に昇った。
仕事などで身を乗り出して専念している様子から、〜に打ち込んいる、〜に熱中しているの意味で。
- Li ŝvitas ankoraŭ super la alfabeto. 彼はまだアルファベットの上で汗をかいている(アルファベットに一生懸命だ)。
注:supre, supra と混同しないこと:supra, supre は上部の意味。supra parto 上の部分。
sur
「〜の上に」接触している状態を示す。
- sidi sur seĝo 椅子に掛ける
- ripozi sur kuŝejo 寝床の上で休息する
- Kiu kuraĝas rajdi sur leono? 誰が勇敢にライオンの上に乗るか?
- Sur(En) la korto staras koko kun tri kokinoj. 中庭に鶏と3匹のひよこがいる。
- Promenante sur(en) la strato, mi falis. 私は歩道を散歩していて倒れた。
- Sur la arbo sin trovis multe da birdoj. 木に(上方ではなく樹の枝にの意味)沢山の鳥がいる。
- rostata viandero sur fajro 火の上で炙られている肉(炎が肉まで上がっている)
- Ŝi staras sur unu piedo. 彼女は片足で立っている。
- Sur kruta ŝtuparo li levis sin al la tegmento de la domo. 彼は急な階段の上を通って建物の屋根に昇った。
「〜の上に」基礎の上に(物理的にではなく)
- Tiuj provoj estis fonditaj sur naiva espero それらの試みは無邪気な希望の上に築かれた(ものだった)。
- sur la teorio その理論の上に
- Mia spirito estas sur vi 私の魂はあなたの上にある(あなたに依存している)
- mensogoj sur mensogoj 嘘の上に重ねた嘘
「表面に」
- Meze sur la muro pendis portreto. 壁の真ん中にポートレートが係っている。
- Li kisis ŝin sur la buŝo. 彼は彼女の口にキスをした。
- Sur lia vizaĝo mi vidis ĝojan rideton. 彼女の顔に嬉しそうな笑顔が浮かんでいる(見える)。
- Eĉ unu polveron vi ne trovos sur lia vesto. あなたは彼の服に(の表面に着いた)埃1つ見つけることはないでしょう。
- Ĉiuj havis sur si siajn festajn vestojn. だれもかれも自分のお祭り用の服を着た。
- Li metis sur sin okulvitrojn. 彼はメガネをかけた。
- La muzikisto ludis solon sur fluto. 音楽家はフルートでソロを弾いた。
(ここではフルート(の表面を持って)の意味。per を使うこともできるが、楽器を演奏する時 per を ludi violonon per arĉo(バイオリンを弓で弾く)のように使うことが多い)
比喩的に
- La konfeso de ŝia amo troviĝis jam sur ŝia lango. 彼女の愛の告白はもう彼女の舌の上にあった(もう告白するばかりであった)。
- Ĝi ne faros sur mi tian impreson. それは私にはそんな印象を作らないでしょう。
- Vere teruran efikon faris sur mi la glaso da punĉo! 1カップのポンチは私に恐ろしいほどの効果をもたらせた(酔わせた)
- Tiuj piloloj efikas sur la hepaton. その錠剤は肝臓に効く。
tra
「〜(の中)を通り抜けて」「貫いて」空間)
- Malrapide ambaŭ iris tra la longa malplena strato. 二人ともゆっくりと人通りのない長い通りを抜けた(抜けて行った)。
- Oni vidas la ĝardenon tra la fenestro. 窓越しに(窓を通して)庭が見える。
- Ni veturos de Hamburgo al Oslo tra Kopenhago. 私たちはハンブルグからオスロへコペンハーゲンを通って(通り抜けて)行きます。
「〜を通して」「〜の間ずっと」時間
- La koko krias tra la tuta nokto. その鶏は夜の間ずっと鳴いた。
trans(maltrans)
「〜を越えて」「向こう側に」「〜に掛けて」
- Ili loĝas kontraŭ nia domo, trans la strato. 彼らは通りを越えて私たちの家の反対側に住んでいる。
- Ili iris trans la ponton. 彼らは橋を渡って行った。
- Oni vidas insulojn trans la maro. 海の向うに島々が見える。
- Kavaliraĵon oni metas al vi trans la ŝultron. あなたの肩に騎士の勲章のリボンを掛ける。
maltrans「こちら側」
- La domo staras maltrans la strato. その家は通りのこちら側に立っている。
非公認の前置詞として maltrans と同義の cis がある。
前置詞の目的語について
8. Ĉiuj prepozicioj per si mem postulas la nominativon.
すべての前置詞はそれ自体が主格を要求することはない。
「エスペラントの基礎」には上の様な規則がある。
前置詞のある言語では「前置詞の格支配」ということがあって、前置詞によってそれが関わる名詞の格が決まるということがある(らしい)。エスペラントの場合すべての前置詞が主格を要求する。しかし、実際には対格が来るときもある。しかしこれは前置詞自体が要求しているわけではない(前置詞の格支配のせいではない)。文において何らかの意味やはたらきが前置詞の後に来る名詞の格を決める場合があるという意味であろう。
エスペラントで前置詞の後ろに対格が来るのは下のような場合である。
- 方向や移動先を表す場合
- 形態や状態の変化を表す場合
- 前置詞の目的語が動詞の目的語と見做せる場合(原則から言えば文法違反のはず...後に説明)
1. については「エスペラントの基礎」の中で言及されている。
- Birdoj flugas en la ĝardeno. 鳥が庭の中を飛んでいる。(Ekzercaro 26)
Birdo flugas en la ĉambron. 鳥が部屋の中へ飛んで入ってくる。
- Muso kuras sub lito. 鼠がベッドの下を走っている。
Muso kuris sub liton. 鼠がベッドの下へ走って行った。
- Ili iris en Parizo. 彼らはパリの中を行きました。
Ili iris en Parizon. 彼らはパリの中へ行きました。
2. については「エスペラントの基礎」の中では直接言及されていないし例文も見当たらないようだ。ただし「形態や状態の変化」を比喩的な意味で「方向」と捉えれば(PMEG)、「エスペラントの基礎」に従うと言えなくもない。
- Knaboj sidas en rondo. 少年たちが輪になって坐っている。
Knaboj sidiĝis en rondon. 少年たちが輪になって坐った。
- Ŝi disŝiris la leteron en pecetojn. 彼女は手紙をバラバラにちぎった。
- Cirkonstancoj fariĝis en bonordon. 状況は整ってきた。
問題は 3. である。前置詞の目的語が動詞の直接目的語と見做される場合、前置詞の後ろに対格が使われているという実状がある。以下の例文は、そういった使い方の例である。これは許容されることなのか?
- Ili ne scias aliajn lingvojn krom sian propran. 彼らは自国の言語以外他の言語を知らない。
- La patrino donis al ĉiu infano po unu pomon. お母さんはそれぞれの子どもにりんごを1つづつ与えた。
このような使い方について言及しているサイトがあったので引用してみる。
「のほほんえすぺらんと講座--陰の主役・前置詞」より
krom, anstataŭは、ほかの前置詞とはちょっと違うように見えます。これらは文中のほかの名詞に「ちょっかいを出す」ようなところがあります。
Li manĝis supon krom ŝi. -- 彼女の他に彼がスープを食べた。
Mi aĉetis ĉi tiun libron anstataŭ tiu libro. -- その本の代わりにこの本を買った。
"anstataŭ tiu libro"はĉi tiun libronに、"krom ŝi"はliにかかっていると解釈できて、同格と見ることができます。つまり"anstataŭ tiu libro"のtiu libroは気分的には目的語ですが、例の《16箇条》から対格にはなっていません。では次の文ではどうでしょう。
Haruko elektis Akiko-n anstataŭ Nacuko. -- ハルコはナツコの代わりにアキコを選んだ。
「ハルコはナツコを選ぶ代わりにアキコを」(目的語にかかる)ともとれるし、「ナツコが選ぶ代わりにハルコが」(主語にかかる)ともとれます。この曖昧さは次のようにすれば解消できます。
Haruko elektis Akiko-n anstataŭ Nacuko-n. -- ハルコはナツコを選ぶ代わりにアキコを選んだ。
対格語尾をつければ、目的語Akiko-nに係ることが判ります。これは例の《16箇条》に抵触するので、本来「破格」です。でも、おそらくこのような用例が積み重なったのでしょう。現在ではこれらは「接続詞的用法」と解釈して正当化されているようです。
[Ida 註] 引用元は mangxis, sxi のように代替表記で書かれています。Natsuko を Nacuko と書き換えました。
他にも、つぁいにゃおさんという方が「なぜ po (ずつ) は前置詞ではないのか」と題して考察されている。
....
1. La aŭto veturis po 10 kilometrojn en 5 horoj. 車は5時間の間、1時間あたり10kmずつ走った。
....
po は伝統的に前置詞に分類されてきましたが、結局、名詞も修飾できる原形副詞として使われています。1 の例文では "po kilometrojn" の部分に対格語尾がついて目的語になっており、po が前置詞として機能しているわけではない(前置詞であれば対格にならないはず)ことが分かります。
ザメンホフは Lingvaj Respondoj の Pri la akuzativo post “anstataŭ”の中で下のような回答をしている。
Kiel ĉiu alia prepozicio, tiel ankaŭ “anstataŭ” per si mem postulas ĉiam la nominativon; se tamen ofte oni trovas ĉe bonaj aŭtoroj post “anstataŭ” la akuzativon, tiu ĉi lasta estas uzita ne pro la prepozicio, sed pro aliaj cirkonstancoj. Ekzemple, en la frazo: “Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon” , la lasta parto de la frazo prezentas nur mallongigon (= anstataŭ bati Vilhelmon), kaj la akuzativo forigas ĉiun dubon pri tio, ke anstataŭigita estis ne la batanto, sed la batato.
他のすべての前置詞と同じく“anstataŭ”もそれ自身は常に主格を要求します。しかしながらもしすぐれた著作者の文で“anstataŭ”の後ろに対格が使われているのを見つけることがあるとしたら、それはその前置詞のせいで使われているのでなく、他の状況によって使われているのであります。例えば、“Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon” という文の最後の部分は、anstataŭ bati Vilhelmon の省略形であるというだけのことであって、対格を使うことで、代わりの人は叩く人ではなく叩かれる人であるということについて、あらゆる紛らわしさをなくしているのです。
po についても下のように書いている。
Inter la esprimoj “doni po 2 pecojn” kaj “doni po 2 pecoj” estas ankoraŭ malfacile diri, kiu estas la pli bona, kaj tial ambaŭ esprimoj estas uzeblaj kaj bonaj. Tamen konsiderante, ke danke la intervenon de la vorto “po” la “pecoj” jam ne dependas rekte de la “doni” , ni konsilas uzi post “po” tiel same kiel post “da” ) la nominativon ( “doni po 2 pecoj” ). Alia kaŭzo por tiu ĉi konsilo estas ankaŭ la cirkonstanco, ke laŭ nia opinio “ĉie, kie oni dubas inter la nominativo kaj akuzativo, oni devas uzi la nominativon” .
“doni po 2 pecojn” と “doni po 2 pecoj” の表現の違いにおいて、どちらがより良いのかを言うことは難しい。それゆえ両方の表現とも使えるし良い。しかし、 “po” という単語が介入しているおかげで、 “pecoj” はすでに直接 “doni” に依存していないということを考慮すれば、私たちは、 “po” の後ろには “da” の後ろと同じで、主格を使うよう助言します ( “doni po 2 pecoj” )。こう助言するための別の原因は、私たちの意見によれば「主格と対格のどちらを使うかが疑わしい場合は、主格を使わなければならない」とする状況があります。
Fundamento の一部である Ekzercaro(練習文集) の例文は下のように主格を使っている。
- ... al ĉiu el la infanoj mi donis po tri pomoj.
... 私は子どもたちのそれぞれに3つづつリンゴを与えた
- ... (ekzemple rusoj aŭ poloj, kiuj ne scias alian lingvon krom sia propra) ...
...(例えば自分の固有の言語以外の他の言語を知らないロシア人やポーランド人)...
他の紛らわしい使い方をされる前置詞を挙げてみる。
La virinoj prenis ĉiujn ĉapelojn de mia stoko krom la plej malbelajn.
(Ili lasis ne-prenitaj la plej malbelajn ĉapelojn)
その婦人は私の持っている帽子のうちもっとも美しくないもの以外すべて手に取った。
https://lernu.net/eo/forumo/temo/18823
Nia infanterio marŝas dum unu tago ĉirkaŭ 13 mejlojn.
我が歩兵は一日に約13マイル進む。
http://vortaro.net/#ĉirkaŭ
Li havas super mil eŭrojn.
彼は1000ユーロ以上持っている。
https://lernu.net/ja/forumo/temo/16222
どうやら krom と anstataŭ は接続詞として、ĉirkaŭ, de, ĝis, inter, sub, super, po は本来副詞としても使われるようになった、ということらしい。ただしアカデミオが公式に認めているわけではないようだ。
- Ili ne scias aliajn lingvojn krom sian propran.
= Ili ne scias aliajn lingvojn krom(= escepte ke) ili scias sian propran.
- Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon.
= Petro batis Paŭlon anstataŭ(anstataŭe ke) li batis Vilhelmon.
複合前置詞と合成前置詞
前置詞は多くは単独で使うが、副詞と組み合わせたり、前置詞を重ねて使ったり(複合前置詞)、場合によっては他の語根と結合して1つの前置詞にして使われることがある(合成前置詞)。
英語から入るエスペラントでは「群前置詞」という用語が使われている。
以下引用
前置詞一覧表
al (to), anstatau~ (instead of), antau~ (before, in front of), apud (at the side of), c^e (at), c^irkau~ (around), da {名詞の後に付いて数量を表す: glaso da biero (a glass of beer)}, de (of, from, since, by), dum (during), ekster (outside), el (out of, from), en (in), g~is (until), inter (between), je (時刻を表す at の意味のほか, 適当な前置詞が見つからないときに使われる), kontrau~ (against), krom (besides), kun (with), lau~ (according to, along), malgrau~ (in spite of), per (by means of), po (at the rate of), por (for, in order to), post (after), preter (beyond, past), pri (about, concerning), pro (for the sake of), sen (without), sub (under), super (over, above), sur (on), tra (through), trans (across)
群前置詞
aldone al (in addition to), alfrontite de (in the face of), aparte de (apart from, besides), cele al (for the purpose of), ĉirkaŭe de (around), dank' al (thanks to), dekstre de (on the right of), depende de (depending on), detempe de (over since), ekskluzive de (excluding), escepte de (except), fare de (by), favore al (in favor of), fine de (at the end of), flanke de (at the side of), fronte al (facing), funde de (at the bottom of), helpe de (with the help of), honore al (in honor of), inkluzive de (including), interne de (inside), interrilate kun (in connection with), kaŭze de (owing to), komence de (starting from), komisie de (on one's behalf), kompare kun (in comparison with), kompense al (in compensation for), konforme al (in accordance of), konforme kun (in conforminity with), konsekvence de (in cosequence of), kontraste kun (in contrast with), koste de (at the cost of), kune kun (together with), laŭlarĝe de (across), laŭlonge de (along), maldekstre de (on the left of), malproksime de (far from), manke de (for lack of), meze de (among, in the middle of), najbare de (in the neiborhood of), norde de (to the north of), okaze de (on occasion of), okcidente de (to the west of), oriente de (to the east of), paralele kun (parallel to), pere de (by means of), prepare al (in preparation for), proksime al (near), proporcie al (in proportion to), proporcie kun (in proportion to), renkonte al (toward), responde al (in reply to), rezulte de (as a result of), rilate al (with regard to), samnivele kun (on a level with), sekve de (as a consequence of), senkonsidere al (without regard to), spite al (in defiance of), sude de (to the south of), transe de (beyond), vidalvide al (facing)
合成前置詞
ekde(〜以来)、depost(〜以降)、maltrans(こちら側)、disde(離れたり・分散する起点として 〜から)...
- 編集中 -